Τι συζητήθηκε για το μέλλον της ευρωζώνης στην κλειστή συνάντηση τραπεζιτών και οικονομολόγων«Ο χρόνος της δηµοκρατίας δεν συµπίπτει µε τον χρόνοτων αγορών»

έλεγε πριν από µία εβδοµάδα ο µέχρι πρότινος πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ σε κλειστή συνάντηση τραπεζιτών, οικονοµολόγων και στελεχών διεθνών οργανισµών που πραγµατοποιήθηκε το βράδυ της περασµένης Κυριακής στη Χάγη της Ολλανδίας µε αντικείµενο την «επόµενη ηµέρα» στην ευρωζώνη. Ο πρώην ευρωτραπεζίτης ήθελε να δώσει έµφαση στο γεγονός ότι ο χρόνος για τους ευρωπαίους πολιτικούς τελειώνει, ότι έρχεται «η ώρα να αναλάβουν τις ευθύνες τους» και η στιγµή της µεγάλης λύσης που θα βγάλει την ευρωζώνη από την κρίση. «Η ταχύτητα είναι πλέον σηµαντική» είπε και πρόσθεσε ότι ώσπου να τακτοποιηθούν τα διαδικαστικά που προβλέπονται στη λειτουργία του πολιτικού συστήµατος µπορεί να έχουν καταρρεύσει χώρες. Στην επιβλητική αίθουσα του κτιρίου της ολλανδικής πρωτεύουσας όπου πραγµατοποιήθηκε η κλειστή σύσκεψη παρευρέθησαν, µεταξύ άλλων, ο Πολ Βόλκερ, πρώην επικεφαλής της Fed και σύµβουλος του προέδρου Μπαράκ Οµπάµα, ο µέχρι την περασµένη Τετάρτη επικεφαλής του τµήµατος της Ευρώπης του ∆ιεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου, Αντόνιο Μπόρχες, ο Νόουτ Βέλινγκ, µέχρι πρότινος κεντρικός τραπεζίτης της Ολλανδίας, ο Τζέριτ Τζαλµ, διευθύνων σύµβουλος της κρατικοποιηµένης ολλανδικής τράπεζας ABN Amro, ο Μαρκ Κλάιφ, επικεφαλής οικονοµολόγος της ING Group και ο Γιώργος Ζαββός, πρώην ευρωβουλευτής.

Σύµφωνα µε καλά πληροφορηµένες πηγές, ο Τρισέ είπε ότι οι πολιτικές ηγεσίες έχουν κάνει σειρά τακτικών λαθών. «Αφησαν την κρίση να πάρει τις διαστάσεις που έχει σήµερα.Εξώθησαν την ευρωζώνη στη σηµερινή κατάσταση µε τη συµµετοχή των ιδιωτών στο κούρεµα των ελληνικών οµολόγων» είπε και πρόσθεσε ότι «υπάρχει χρεοκοπία που την προκαλούν οι συνθήκες αλλά και χρεοκοπία που την προκαλούν οι χειρισµοί». Ο πρώην επικεφαλής της ευρωτράπεζας διατύπωσε την άποψη ότι για να βγει η ευρωζώνη από την κρίση χρέους θα πρέπει η ΕΚΤ να είναι πιο ευέλικτη και να παίζει τον ρόλο της ως κεντρικής τράπεζας. «Η ΕΚΤ ξεπέρασε τα κείµενα και τις συνθήκες» είπε και πρόσθεσε ότι µε το ισχύον θεσµικό πλαίσιο «δουλειά της δεν είναι να κόβει χρήµα, αλλά να δίνει ρευστότητα µε εχέγγυα (collateral). Είναι υπόθεση των κυβερνήσεων να αλλάξουν το πλαίσιο» πρόσθεσε και σηµείωσε ότι «η ΕΚΤ και η ευρωζώνη έχουν φθάσει στα θεσµικά τους όρια. Πρέπει να αλλάξουν οι συνθήκες».

Η συζήτηση αυτή είναι χαρακτηριστική του κλίµατος που επικρατεί στην Ευρώπη όπου οι διεργασίες για τη διαµόρφωση της µεγάλης λύσης που θα βγάλει από την κρίση την ευρωζώνη βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Οσοι είναι σε θέση να γνωρίζουν αναφέρουν ότι κεντρικό σηµείο αυτής της συζήτησης είναι το πώς θα προχωρήσει η δηµοσιονοµική ένωση σε πρώτη φάση και εν συνεχεία η πολιτική. «Το Βερολίνο συµφωνεί µε την εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωµάτων σε κάποιο κεντρικό ευρωπαϊκό όργανο ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ελέγχου και εποπτείας των άλλων κρατών» επισηµαίνουν. Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ, το κεντρικό αυτό όργανο θα µπορεί να παρεµβαίνει ώστε όταν υπάρχει π.χ. αύξηση µισθών σε µια χώρα µε χαµηλή ανταγωνιστικότητα να συνιστά πάγωµα. Μια τέτοιας µορφής συνεργασία που θα προβλέπει και την παραποµπή των δηµοσιονοµικά απείθαρχων χωρών στο ευρωπαϊκό δικαστήριο για κυρώσεις είναι σύµφωνα µε τις ίδιες πηγές προϋπόθεση για να δώσει η Γερµανία το πράσινο φως στην ΕΚΤ να προχωρήσει σε µαζικές αγορές οµολόγων. Στο πλαίσιο αυτό αναµένονται οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. « Βαν Ροµπάι, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θα έχουν έτοιµες τις προτάσεις στη σύνοδο της 9ης ∆εκεµβρίου» αναφέρουν καλά πληροφορηµένες πηγές από τις Βρυξέλλες.

Η θεσµική δοµή την οποία οραµατίζονται οι Ευρωπαίοι και όπως σε γενικές γραµµές την ανάπτυξε ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ είναι η Κοµισιόν να αναλάβει τον ρόλο της ευρωπαϊκής κυβέρνησης, το Συµβούλιο να εξελιχθεί σε Γερουσία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε Κάτω Βουλή και το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο να αναλάβει τον ρόλο του Συνταγµατικού ∆ικαστηρίου που θα διασφαλίζει την τήρηση των συνθηκών από τα κράτη-µέλη. Επίσης σχεδιάζεται να δηµιουργηθεί υπουργείο Οικονοµικών µε εξουσίες και εποπτεία των δηµόσιων οικονοµικών και της ανταγωνιστικότητας των χωρών της ευρωζώνης. Επίσης θα αναλάβει την εποπτεία και τη ρύθµιση του χρηµατοπιστωτικού τοµέα και θα έχει αντιπροσώπους στους διεθνείς οργανισµούς. Ο Αντόνιο Μπόρχες από την πλευρά του αναφέρθηκε στην ανάπτυξη, τονίζοντας την τεράστια δυναµική της Ευρώπης που προέρχεται από την επιτάχυνση της ενοποίησης. Ανέφερε ως παράδειγµα την Πολωνία που εντάχθηκε οµαλά στην ΕΕ και σήµερα δεν έχει καµία σχέση µε τη χώρα που ξέραµε πριν από 15 χρόνια, όπως και τη Γερµανία η οποία άλλαξε το οικονοµικό της µοντέλο και έγινε η κύρια εξαγωγική δύναµη της ευρωζώνης προς τις χώρες της ΕΕ. Αντίθετα, ως παράδειγµα προς αποφυγή ανέφερε την Ελλάδα. «Η Ελλάδα κακοδιαχειρίστηκε την ευκαιρία που της προσέφερε το ευρώ» είπε χαρακτηριστικά.