Από τα μέσα του 2010 και έως τον Ιούλιο του 2011 οι τράπεζες προχώρησαν σε ρυθμίσεις 689.000 δανείων άνω των 20 δισ. ευρώ. Αναστολή πληρωμής των δόσεων έως και 6 μήνες στα στεγαστικά. “Ψαλίδι” στις οφειλές καταναλωτικών και πιστωτικών καρτών για δανειολήπτες που αδυνατούν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους

“Κουρεύουν” δόσεις αλλά και οφειλές από δάνεια και πιστωτικές κάρτες οι τράπεζες, με αποτέλεσμα οι δόσεις με τις ρυθμίσεις οφειλών να μπορούν υπό προϋποθέσεις να μειωθούν ακόμα και στο μισό, ενώ το “κούρεμα” οφειλής να φτάνει και στο 60%.

Από τα μέσα του 2010 και μέχρι το τέλος Ιουλίου 2011 οι τράπεζες είχαν προχωρήσει σε ρυθμίσεις 689.000 δανείων συνολικού ποσού άνω των 20 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών, από τα δάνεια αυτά τα 126.000 ήταν στεγαστικά, τα 68.000 επιχειρηματικά και τα 495.000 καταναλωτικά (και πιστωτικές κάρτες).

Οι μέθοδοι ρύθμισης που ακολουθούν οι τράπεζες εξαρτώνται από το δάνειο. Για παράδειγμα, στα στεγαστικά εφαρμόζουν τη λύση της περιόδου χάριτος, δηλαδή για διάστημα 3 ή 6 μηνών ο δανειολήπτης δεν πληρώνει καθόλου δόση ή καταβάλλει μόνο τόκους. Επίσης, αν το επιτρέπει η ηλικία του δανειολήπτη, η διάρκεια αποπληρωμής του δανείου επιμηκύνεται ώστε να μειωθεί η μηνιαία δόση.

Στα επιχειρηματικά η λύση είναι η αναχρηματοδότηση. Ενώ στα καταναλωτικά που έχουν βρεθεί στο “κόκκινο” προχωρούν σε “κούρεμα” της συνολικής οφειλής ακόμα και κατά 60%. Στην περίπτωση όμως αυτή ο δανειολήπτης θα πρέπει να εξοφλήσει άπαξ το υπολειπόμενο 40%. Συγκεκριμένα, οι ρυθμίσεις των τραπεζών αφορούν σε γενικές γραμμές:

1

Αναστολή πληρωμής δόσεων για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, για τους δικαιούχους επιδόματος ΟΑΕΔ.

2 Παράταση της διάρκειας αποπληρωμής στεγαστικών δανείων. Η διάρκεια αποπληρωμής του στεγαστικού δανείου μπορεί να παραταθεί μέχρι και 12 χρόνια, με μέγιστη συνολική διάρκεια τα 40 έτη, εφόσον το επιτρέπει η ηλικία του δανειολήπτη (ή του εγγυητή).

3 Ρύθμιση οφειλών από πιστωτική κάρτα σε άτοκες δόσεις (μέχρι 24 δόσεις). Στην περίπτωση αυτή, η πιστωτική κάρτα καταργείται.

4 Ρύθμιση οφειλών από καταναλωτικά δάνεια. Η ρύθμιση γίνεται από την τράπεζα που τα έχει χορηγήσει με νέο προϊόν, μεγαλύτερης διάρκειας αποπληρωμής. Στην περίπτωση που υπάρξει εμπράγματα εξασφάλιση, το επιτόκιο είναι ιδιαίτερα χαμηλό.

5

Προγράμματα ρυθμίσεων για στεγαστικά δάνεια με περίοδο χάριτος 6 ή 12 μηνών, ή με πληρωμή μόνο τόκων για ένα έτος.

6 Προγράμματα που απευθύνονται σε δημοσίους υπαλλήλους ή συνταξιούχους του Δημοσίου και παρέχουν τη δυνατότητα επιμήκυνσης της διάρκειας, ή προσφέρουν περίοδο χάριτος ή πληρωμής μόνο τόκων.

7 Μέχρι το τέλος του έτους έχουν “παγώσει” οι πλειστηριασμοί που αφορούν την πρώτη και μοναδική κατοικία του δανειολήπτη, ακόμα και αν το δάνειο υπερβαίνει τα 200.000 ευρώ.

Σύμφωνα με στοιχεία των τραπεζών, ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων που αποπληρώνουν στεγαστικά δάνεια υπολογίζεται σε 300.000, ενώ πολλοί από αυτούς έχουν και καταναλωτικά ή επισκευαστικά δάνεια.

Πιστωτικές κάρτες
Μείωση οφειλών και επιτοκίων

Με διπλό “κούρεμα” αντιμετωπίζουν οι τράπεζες την απειλή του… πλαστικού χρήματος, δίνοντας ευκαιρίες για μείωση του χρέους στους καλούς πελάτες, αλλά και τη δυνατότητα στις τράπεζες να ξεκαθαρίσουν το χαρτοφυλάκιό τους. Τα πιστωτικά ιδρύματα προσφέρουν “κούρεμα” ακόμη και της βασικής οφειλής που φτάνει έως το 50%, σε μια προσπάθεια να εισπράξουν οτιδήποτε, ενώ την ίδια στιγμή προχωρούν σε “κόψιμο” περίπου 500.000 πιστωτικών καρτών που οι κάτοχοί τους έχουν μπει στις μαύρες λίστες του Τειρεσία.

Οι επιλογές
Οι υπόλοιποι μπορούν να ωφεληθούν από το κύμα υψηλών επισφαλειών που σαρώνει τα δάνεια και ειδικά αυτά της καταναλωτικής πίστης και να προχωρήσουν σε ρύθμιση που στη χειρότερη περίπτωση θα μειώσουν το μηναίο επιτόκιο που πληρώνουν. Ενα επιτόκιο ιδιαίτερα υψηλό, αφού φτάνει στο 20% ετησίως για τις αγορές και στο 25% για τις αναλήψεις μετρητών.

Το “κούρεμα” του επιτοκίου μπορεί να γίνει ακόμη μεγαλύτερο και να φτάσει στα επίπεδα των στεγαστικών δανείων, δηλαδή γύρω στο 7%, όταν η ρύθμιση περιλαμβάνει νέο δάνειο με εμπράγματες εξασφαλίσεις, αν και θεωρείται ιδιαίτερα επισφαλές να βάλει κάποιος υποθήκη το σπίτι του για να καλύψει υποχρεώσεις από πιστωτικές κάρτες.

Δύο διευκολύνσεις για τα στεγαστικά δάνεια
Περίοδος χάριτος και επιμήκυνση αποπληρωμής

Η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής και η μείωση της δόσης με καταβολή μόνο τόκων και όχι του κεφαλαίου για ένα διάστημα είναι οι πιο συνηθισμένες διευκολύνσεις των τραπεζών προς τους δανειολήπτες στεγαστικών δανείων.

Πλέον οι διοικήσεις των μεγάλων ελληνικών τραπεζών, μετά τις γενναίες αναχρηματοδοτήσεις που πραγματοποίησαν στα επιχειρηματικά δάνεια το 2009 και το 2010, στρέφουν την προσοχή τους στην καταναλωτική πίστη και δευτερευόντως στα στεγαστικά δάνεια, όπου επίσης παρατηρούνται δυσκολίες στην αποπληρωμή τους.

Πρόκειται ουσιαστικά για μια δεύτερη ευκαιρία, καθώς με την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής μειώνει το κόστος εξυπηρέτησης του δανείου, αυξάνοντας ωστόσο τον λογαριασμό των τόκων που πρέπει να πληρώσει.

Σε ορισμένες περιπτώσεις που η τράπεζα διαπιστώνει ότι ένα μέρος της οφειλής είναι οριστικά χαμένο, μπορεί να δεχτεί ακόμη κι ένα μικρό κούρεμα. Αυτό ισχύει σε περιπτώσεις όπου ο δανειολήπτης είναι άνεργος πλέον και δεν έχει άλλα εισοδήματα.

Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι τράπεζες εμφανίζονται περισσότερο θετικές σε αιτήματα που υποβάλλονται αυτοβούλως από τους πελάτες για να ρυθμίσουν τις οφειλές τους, εν όψει μιας δυσμενούς μεταβολής στα εργασιακά τους (απόλυση, μείωση μισθού κ.λπ.). Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται πέραν των “κόκκινων” δανείων (αυτών δηλαδή που δεν εξυπηρετούνται για περισσότερες από 60 ημέρες και για τα οποία ήδη έχουν εγγράψει επισφάλειες οι τράπεζες), στα δάνεια που εμφανίζουν καθυστέρηση 30 έως 90 ημερών. Αυτά αποτελούν τεράστιο και διαρκώς αυξανόμενο μέγεθος.

Στο πλαίσιο αυτό, το τελευταίο διάστημα, έχουν δοθεί εντολές προς τους διευθυντές των υποκαταστημάτων να μεταφέρουν προσωπικό που μέχρι σήμερα ασχολούνταν με τα νέα δάνεια στις ρυθμίσεις των ληξιπρόθεσμων δανείων καταναλωτικής και στεγαστικής πίστης.

Καταναλωτικά δάνεια
Οι καθυστερήσεις αγγίζουν το 25%

Η πλέον έωλη κατηγορία είναι αυτή της καταναλωτικής πίστης, καθώς οι καθυστερήσεις προσεγγίζουν το 25% (στο 20,5% έκλεισαν το 2010) και ενώ αναμένεται ακόμα μεγαλύτερη άνοδος φέτος στα “κόκκινα” δάνεια, με κορύφωση το πρώτο εξάμηνο του 2012, οι τράπεζες εφαρμόζουν την πολιτική του haircut στα χρέη των πελατών τους από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες.

Για παράδειγμα, ένας καταναλωτής που χρωστάει καταναλωτικό δάνειο 6.000 ευρώ και λόγω οικονομικής αδυναμίας δεν καταβάλει τις δόσεις μπορεί ύστερα από συμφωνία με την τράπεζα να προχωρήσει στην εξής ρύθμιση:

Πληρώνει το 30% της οφειλής, δηλαδή 2.000 ευρώ. Η τράπεζα αυτομάτως διαγράφει άλλα 2.000 ευρώ από το δάνειό του.

Το υπόλοιπο της οφειλής του διαμορφώνεται στα 2.000 ευρώ, τα οποία μπορεί να εξοφλήσει σε βάθος χρόνου με μικρή μηνιαία δόση της τάξης των 30 με 40 ευρώ.

Και είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα που ανέφερε στέλεχος μεγάλης τράπεζας: ζητάμε από τους πελάτες να καταβάλλουν έστω και ένα μικρό μέρος της δόσης, ώστε να φαίνεται στο σύστημα ότι το δάνειο κινείται.

Μάλιστα το τελευταίο διάστημα στις πιστωτικές κάρτες, που έχουν και το μεγαλύτερο πρόβλημα στις καθυστερήσεις, οι τράπεζες έχουν μειώσει στο ελάχιστο το ποσοστό επί τοις % με το οποίο υπολογίζουν την ελάχιστη δόση.

Στο “κόκκινο”
Την ίδια ώρα τα “κόκκινα δάνεια” έχουν υπερβεί τα 43 δισ. ευρώ.

Οι καθυστερήσεις έχουν φτάσει το 12% στα στεγαστικά, προσεγγίζουν το 25% στην καταναλωτική πίστη και κυμαίνονται στα επίπεδα του 17% στην επιχειρηματική πίστη.

Οι τραπεζίτες περιμένουν κορύφωση των καθυστερούμενων οφειλών το πρώτο τρίμηνο του 2012 στα επίπεδα του 15% με 20%. Ωστόσο, οι διεθνείς “Κασσάνδρες” κάνουν λόγο ακόμα και για καθυστερήσεις της τάξης του 30%.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΝΕΛΛΗΣ – ΕΦΗ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΥ