Δεν αποκλείεται να προκριθεί όχι η στήριξη της Ελλάδας αλλά η στήριξη των ευρωπαϊκών τραπεζών μέσω του EFSF
Προς συμφωνία για ανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών κατά 107 έως 108 δισ. ευρώ οδεύουν οι ευρωπαίοι ηγέτες στην αποψινή σύνοδο κορυφής, σύμφωνα με πληροφορίες ξένων μέσων ενημέρωσης από τις Βρυξέλλες. Πρόκειται για ένα ποσό το οποίο κρίνεται ανεπαρκές από διεθνείς αναλυτές και – το σπουδαιότερο – από το ΔΝΤ. Πέραν αυτού, οι Financial Times και το Reuters αναφέρουν ότι η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία αρνούνται να συμφωνήσουν στο ποσό αν δεν λάβουν εγγυήσεις για συμμετοχή των κυβερνήσεων στη χρηματοδότηση των τραπεζών, σε περίπτωση που αυτές δεν εξεύρουν τα απαιτούμενα κεφάλαια από την αγορά.
Η Ανγκελα Μέρκελ στην κοινή συνέντευξη τύπου που έδωσε με το Νικολά Σαρκοζί το απόγευμα πριν από την έναρξη της συνάντησης κορυφής, διευκρίνισε γι’ άλλη μια φορά ότι οι τράπεζες θα πρέπει να αναζητήσουν τα κονδύλια της ανακεφαλαιποίησής τους από τις αγορές. Οι συνθήκες κρίσης, όμως, που επικρατούν στις αγορές καθιστούν δυσχερή την εξεύρεση ρευστότητας και γι’ αυτό οι ηγέτες της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας φέρονται να ζητούν τη διαβεβαίωση του Βερολίνου και των άλλων εταίρων ότι θα συμμετέχουν και οι κυβερνήσεις στην χρηματοδότηση των τραπεζών. Ο Σαρκοζί φαίνεται πως παραιτήθηκε από το αίτημά του να συμμετέχει και το EFSF στην χρηματοδότηση των τραπεζών.
Η ανακεφαλαιοποίηση των 108 δισ. ευρώ θεωρείται ότι θα επιτρέψει στις τράπεζες να αυξήσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια στο 9%. Πρόκειται για ποσοστό που καλύπτει με το παραπάνω τις συστάσεις της Βασιλείας ΙΙΙ, αλλά που μάλλον δεν θα «πείθει» τις περιβόητες αγορές, καθώς πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ «μέτρησε» τη μαύρη τρύπα των τραπεζών σε περίπτωση εκτεταμένων διαγραφών κρατικών χρεών στα 200 δισ. ευρώ, ενώ άλλοι αναλυτές ανεβάζουν το ποσό αυτό στα 275 δισ. ευρώ.
Η Ιταλία στο καναβάτσο
Τις μεγάλες πιέσεις στην αποψινή σύνοδο κορυφής οι πιέσεις των εταίρων στρέφονται κυρίως προς τον ιταλό πρωθυπουργό Σίλβιο Μπερλουσκόνι, προκειμένου να επιταχύνει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που θα εμποδίσουν την Ιταλία να διολισθήσει σε μια ελληνικού τύπου κρίση. Οι εταίροι – με πρώτη τη Μέρκελ όπως είναι φυσικό – απαιτούν συγκεκριμένα από τον Μπερλουσκόνι να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις που αφορούν την αγορά εργασίας και τη γραφειοκρατία, που θεωρούνται ότι αποτελούν τη μεγαλύτερη τροχοπέδη για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας στις διεθνείς αγορές. Σημειωτέον ότι πριν από τη σύνοδο κορυφής η Μέρκελ και ο Σαρκοζί είχαν τριαντάλεπτη κατ’ιδίαν συνάντηση με τον ιταλό πρωθυπουργό.
Αγεφύρωτες διαφορές
Τρία είναι ως γνωστόν τα φλέγοντα ζητήματα που θέτουν επί τάπητος οι Ευρωπαίοι ηγέτες. Το κούρεμα του ελληνικού χρέους, η αναμόρφωση του EFSF και η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Οπως φαίνεται μόνο στο τρίτο ζήτημα ενδέχεται να δοθεί σήμερα μια λύση – που πιθανότατα οι αγορές θα κρίνουν ανεπαρκή στο μέτρο που θεωρούν ότι η μετάδοση της κρίσης στις μεγάλες οικονομίες του Νότου (Ιταλία και Ισπανία) θα επιταχυνθεί.
Στα άλλα δύο θέματα οι απαντήσεις μοιάζουν να παραπέμπονται για την επόμενη σύνοδο κορυφής, της ερχόμενης Τετάρτης, καθώς οι γαλλογερμανικές διαφορές και για το βάθος του ελληνικού κουρέματος και για την αύξηση των κονδυλίων του EFSF παραμένουν αγεφύρωτες. Η γερμανική πλευρά φέρεται αποφασισμένη για κούρεμα του ελληνικού χρέους κατά 50% και άνω, ενώ η γαλλική θεωρεί ότι κάθε ποσοστό πάνω από το 30% συνιστά κίνδυνο για τον τραπεζικό κλάδο.
Σε ό,τι αφορά το EFSF, η Γαλλία ζητεί γενναία αύξηση των κονδυλίων, ενώ η Γερμανία σύμφωνα με τις ενδείξεις ανέχεται μόνο τη συγχώνευση των κονδυλίων του προσωρινού Ταμείου Διάσωσης EFSF (440 δισ. ευρώ) με τα κονδύλια μόνιμου Ταμείου ESM (500 δισ. ευρώ), ώστε να φθάσει τα 940 δισ. ευρώ. Τα κονδύλια αυτά φθάνουν για να «καλύψουν» τις περιπτώσεις της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας, όχι όμως και τη Ιταλίας και της Ισπανίας και – ενδεχομένως της Γαλλίας, η οποία ας μην ξεχνάμε ότι έχει ήδη γίνει δεχθεί τις προειδοποιήσεις της Moody’s και της Standard & Poor’s ότι θα την υποβαθμίσουν. Το Παρίσι θεωρούν ότι μια πειστική για τις αγορές «δύναμη πυρός» του EFSF θα ήταν να αυξηθούν τα κονδύλια του Ταμείου στα 2 τρισ. ευρώ.
Τα θέματα του κουρέματος και της αναμόρφωσης του EFSF συνδέονται άμεσα, διότι δεν αποκλείεται η γαλλογερμανική διελκυστίνδα να λυθεί μέσω της ικανοποίησης της γερμανικής θέσης για κούρεμα 50% ή και 60% του ελληνικού χρέους με ταυτόχρονη αύξηση της «δύναμης πυρός» του EFSF πάνω από τα 940 δισ. ευρώ.
Δεν αποκλείεται, δηλαδή, η λύση που θα προκριθεί να είναι όχι η στήριξη της Ελλάδας αλλά η στήριξη των ευρωπαϊκών τραπεζών μέσω κρατικών κονδυλίων (που θα αποδεσμευθούν από το EFSF) έτσι ώστε να μπορούν να ξεπεράσουν οιασδήποτε μορφής χρεοκοπία της Ελλάδας (είτε είναι ελεγχόμενη δηλαδή είτε ανεξέλεγκτη). Με τίμημα, βεβαίως, την οιονεί κρατικοποίηση του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου και την κατάρρευση μιας χώρας-μέλους της ευρωζώνης. Εξελίξεις, βεβαίως, που δεν θα προκαλέσουν τον… ενθουσιασμό των αγορών.
