Ώρα αποφάσεων για την Ε.Ε., αλλά και για την κυβέρνηση
Από τις αποφάσεις που θα ληφθούν στις Βρυξέλλες σήμερα και την Τετάρτη θα κριθεί το μέλλον της ευρωζώνης και της χώρα μας. Στη συνέχεια η σκυτάλη περνάει στον Γ. Παπανδρέου ο οποίος, όποιες και αν είναι οι λύσεις που θα δοθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καλείται και από μέλη της κυβέρνησής του να αναλάβει πρωτοβουλίες ώστε να δοθεί λύση στο πρόβλημα διακυβέρνησης που αντιμετωπίζει η χώρα και να σταματήσει η κατηφόρα.
Ο πρωθυπουργός θα πληροφορηθεί σήμερα στη σύνοδο κορυφής τις αποφάσεις που θα λάβουν Μέρκελ-Σαρκοζί, όχι μόνο για την ευρωζώνη αλλά και για τη χώρα μας. Γερμανία και Γαλλία συνεχίζουν τη σκληρή διαπραγμάτευση ακόμη και στο παρά πέντε της Συνόδου, αφού προσπαθούν μέσα από τις λύσεις που θα υιοθετηθούν να προασπίσουν πρωτίστως τα εθνικά τους συμφέροντα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Αγκελα Μέρκελ θα ζητήσει την έγκριση του γερμανικού Κοινοβουλίου μετά τη σημερινή συζήτηση και πριν από οποιαδήποτε τελική απόφαση στις Βρυξέλλες την Τετάρτη. Η Γερμανία, που έχει ωφεληθεί περισσότερο από όλους από το ευρώ, επιδιώκει να δοθούν λύσεις δίχως να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη. Επίσης, επιδιώκει η νέα μορφή της ευρωζώνης να είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του Βερολίνου, θεσμοθετώντας τη γερμανική πρωτοκαθεδρία. Η Γαλλία πηγαίνει με αμυντικό στόχο, να σώσει τις τράπεζές της και να μη μειωθεί η πιστοληπτική της ικανότητα, ενώ οι υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης στοιχίζονται πίσω από τους δύο μεγάλους (Ολλανδία, Φιλανδία, Αυστρία, Σλοβακία πίσω από τη Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία πίσω από τη Γαλλία).
Η Ελλάδα, περιθωριοποιημένη πλήρως στην Ε.Ε. και δίχως να συμμετέχει στον πυρήνα των συζητήσεων ακόμη και για τα θέματα που την αφορούν άμεσα, περιμένει τις αποφάσεις για το ύψος του κουρέματος του χρέους και τον τρόπο διαχείρισής του, ελπίζοντας να μην οδηγηθεί και επισήμως σε καθεστώς χρεοκοπίας και να υιοθετηθεί ρύθμιση που δεν θα πνίγει τα ασφαλιστικά ταμεία με τεράστιες επιπτώσεις στους ασφαλισμένους. Οσον αφορά το τι μας επιφυλάσσει η νέα δομή της ευρωζώνης, ήδη η Αγκελα Μέρκελ έχει προαναγγείλει ότι τα κράτη που προσφεύγουν στο μηχανισμό στήριξης θα χάνουν σημαντικό τμήμα της εθνικής τους κυριαρχίας. Αυτό σημαίνει ότι οι δημοσιονομικές αποφάσεις για την Ελλάδα ουσιαστικά θα λαμβάνονται στις Βρυξέλλες και η στενή επιτήρηση θα είναι πλέον μόνιμη.
Η κυβέρνηση μας έχει συνηθίσει να δίνει πανηγυρικό τόνο σε κάθε απόφαση των Βρυξελλών. Πανηγυρισμοί ύστερα από τη θεσμοθέτηση μηχανισμού («το περίστροφο στο τραπέζι» έλεγε τον Μάιο του 2010 ο πρωθυπουργός), πανηγυρισμοί τον Μάρτιο του 2010 για τη μείωση των επιτοκίων, όρθιοι υποδέχθηκαν τον Γ. Παπανδρέου στην κοινοβουλευτική ομάδα μετά τις αποφάσεις της 21ης Ιουλίου. Το ίδιο είναι πιθανόν να συμβεί και τώρα. Ομως ακόμη και αν επικρατήσει το καλύτερο σενάριο και αν με τις ευρωπαϊκές αποφάσεις δίνεται σαφής απάντηση στο ερώτημα «αν είναι βιώσιμο το ελληνικό χρέος», ο γολγοθάς για τους πολίτες θα συνεχιστεί. Η κυβέρνηση πρέπει να εφαρμόσει κατά γράμμα τις συμφωνίες, να πάρει νέα μετρα ύψους περίπου 8 δισ. ευρώ για το 2013-2014, να κινηθεί με άλλους ρυθμούς και να προχωρήσει σε δύσκολες διαρθρωτικές αλλαγές. Κι όλα αυτά εν μέσω κοινωνικής θύελλας (όπως έδειξαν και οι πρόσφατες κινητοποιήσεις) με την ανεργία να προβλέπεται ότι θα αυξηθεί το 2012 κατά 100.000 (θα φθάσει τις 920.000 άτομα και θα παραμείνει πολύ υψηλή για μία 4ετία), τη μείωση των εισοδημάτων και τη φοροεπιδρομή να συνεχίζεται με το αίσθημα κοινωνικής αδικίας για το χαρακτήρα των μέτρων να είναι κυρίαρχο. Υπουργοί και κυβερνητικοί βουλευτές ομολογούν ότι αδυνατούν πλέον να σηκώσουν αυτό το βάρος. Η κυβερνητική πλειοψηφία, που μετά τη διαγραφή της Λούκας Κατσέλη έχει φθάσει τους 153 βουλευτές, πολλοί αναρωτιούνται για πόσο ακόμα θα διατηρηθεί, αφού κάποια μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ διαμηνύουν ότι «ψηφίσαμε για τελευταία φορά».
Ολοι περιμένουν από τον Γ. Παπανδρέου να πάρει πρωτοβουλίες όταν λήξουν οι διαβουλεύσεις στην Ε.Ε. και υπάρξει συμφωνία. Στο ΠΑΣΟΚ άλλοι αναμένουν ανασύνταξη, άλλοι δημοψήφισμα, άλλοι λένε ότι πρέπει να μοιραστεί το κυβερνητικό βάρος με το σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Ο Α. Σαμαράς επιμένει πως δεν πρόκειται να συνεργαστεί με το ΠΑΣΟΚ σε καμία περίπτωση και η λύση είναι εκλογές, ακόμη και δεύτερες αν χρειαστεί, ώστε να κυβερνήσει εκείνος αυτοδύναμος. Το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ επίσης ζητούν εκλογές, ο Γ. Καρατζαφέρης περιμένει κι αυτός από τον Γ. Παπανδρέου να κάνει κινήσεις την επόμενη μέρα της Συνόδου και θέλει κυβέρνηση «εθνικής σωτηρίας», η Ντόρα Μπακογιάννη εκλογές ώστε να προκύψει από αυτές κυβέρνηση συνεργασίας, ενώ ο Φ. Κουβέλης ζητάει βαθιές τομές στο πολιτικό σύστημα. Οι πολίτες, θυμωμένοι, απογοητευμένοι και ανήσυχοι, έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στα κόμματα εξουσίας και δεν πιστεύουν ότι το ΠΑΣΟΚ ή η Ν.Δ. μπορούν να δώσουν λύσεις. Ο Γ. Παπανδρέου μέχρι σήμερα επέμενε ότι θα συνεχίσει με στόχο να εξαντλήσει την τετραετία. Πλέον, όπως προκύπτει από συναντήσεις του με τους κορυφαίους του ΠΑΣΟΚ, ούτε κι ο ίδιος πιστεύει ότι μπορεί να συνεχίσει. Η ώρα για αποφάσεις ήρθε.
* Προφανής λύση δεν υπάρχει. Το μόνο προφανές είναι το αδιέξοδο. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να προχωρήσει έτσι, και αυτό το ομολογούν ακόμη κι αυτοί που τη στηρίζουν στη Βουλή δίχως αστερίσκους. Το δρόμο πρέπει να τον βρει αυτός που έχει τη λαϊκή εντολή: ο πρωθυπουργός. Και ο δρόμος αυτός δεν πρέπει να οδηγεί τη χώρα σε ακόμη μεγαλύτερα αδιέξοδα, αλλά να δημιουργεί προϋποθέσεις ώστε να σταματήσει ο κατήφορος. Αν δεν μπορεί, ας ζητήσει από το λαό να αποφασίσει εκείνος τι θέλει να γίνει στη χώρα.
