Γ. Παπανδρέου: «Θα είμαστε ανυποχώρητοι στους στόχους μας»
Σε ένα «παγωμένο» κομματικό ακροατήριο, το οποίο σταδιακά υπερθερμάνθηκε όταν υπερασπίστηκε τις μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης, απευθύνθηκε ο κ. Γ. Παπανδρέου στην Εθνική Συνδιάσκεψη του ΠαΣοΚ.
Ειδικά όταν αναφέρθηκε στις αλλαγές στην Παιδεία, μια ομάδα μελών της ΠΑΣΠ άρχισε να φωνάζει συνθήματα όπως «κάτω τα χέρια από το άσυλο» κ.ά.
Στην αρχή της ομιλίας του, ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ αναφέρθηκε στα 37 χρόνια του Κινήματος, σημειώνοντας ότι το ΠαΣοΚ βασίστηκε στην πίστη ότι ένας λαός μπορεί να ορίζει τη μοίρα του και αυτό σήμερα, στις νέες συνθήκες, είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ.
Ο κ. Παπανδρέου, αφού αναφέρθηκε στη συμβολή του Κινήματος τα προηγούμενα χρόνια, δεν παρέλειψε να δώσει και ένα τόνο αυτοκριτικής λέγοντας ότι το ΠαΣοΚ έχει μερίδιο ευθύνης στο μέτρο που τα προηγούμενα χρόνια ανέχθηκε νοοτροπίες και δίστασε να δώσει ριζοσπαστικές λύσεις…
Διαβάστε ολόκληρη την ομιλία του Πρωθυπουργού
Φίλες και φίλοι,
Σύντροφοι και συντρόφισσες,
Συνοδοιπόροι και συναγωνιστές όλα αυτά τα χρόνια.
Σε εποχές δύσκολες.
Σε εποχές καλύτερες.
Σε εποχές απαιτητικές, όπως σήμερα.
Σε εποχές πιεστικές.
37 χρόνια μαζί – μια γροθιά.
37 χρόνια αγώνων.
Μαζί και αγωνίες για την Ελλάδα, την πατρίδα μας.
Αγώνες για την άρση των αδικιών.
Αγώνες για ελευθερίες και δικαιώματα, απέναντι στην αυθαιρεσία της εξουσίας και τα προνόμια των λίγων.
Αγώνες για αξίες, που θέτουν τον άνθρωπο στο επίκεντρο της πολιτικής.
Αγώνες για τη Δημοκρατία.
Όπως γράφει ο ιστορικός Mark Mazower, η Ελλάδα βρέθηκε στο επίκεντρο αγώνων, αλλάζοντας τον ευρωπαϊκό χάρτη, το 1821, στους Βαλκανικούς αγώνες, στη μάχη ενάντια στον Χίτλερ κα τον ναζισμό, στους πρώτους πειραματισμούς του Ψυχρού Πολέμου, στη μάχη για την αποτίναξη των δικτατοριών του νότου, προαναγγέλλοντας μια δημοκρατική άνοιξη στην ευρύτερη Ευρώπη και τον κόσμο, στη δημοκρατική διεύρυνση της Ευρώπης.
Και η ίδρυσή μας ήρθε να εκφράσει οράματα του Ελληνικού λαού και της Ελλάδας.
Να ικανοποιήσει την ανάγκη για την εκπροσώπηση ενός μεγάλου τμήματος της ελληνικής κοινωνίας, που μέχρι τότε ήταν στο περιθώριο.
Να απελευθερωθεί η ίδια και δυνάμεις κοινωνικές, από δουλείες και εξαρτήσεις.
Και παρά τις περιπέτειες, την έντονη πολιτική μας ιστορία, μάθαμε και καταφέραμε πολλά.
Περάσαμε σε μια σύγχρονη εποχή, με μια Ελλάδα στις 30 πιο ευημερούσες χώρες του κόσμου.
Και τα καταφέραμε, τα μπορέσαμε. Μαζί.
Σήμερα, έχουμε νέες συνθήκες.
Οι εποχές αλλάζουν, άλλοτε με τη βούλησή μας, τις κατακτήσεις ή τις πράξεις μας, άλλοτε από την αδράνεια ή τις παγκόσμιες εξελίξεις. Αλλά το Κίνημά μας βασίστηκε πάντα στη βαθιά πίστη, ότι ένας λαός μπορεί να ορίζει τη μοίρα του. Και στις πιο δύσκολες στιγμές, το Κίνημά μας μπορούσε να κρατήσει ζωντανά τα οράματα και τις αξίες μας.
Αυτό ζούμε και σήμερα, που πάλι κρατάμε το τιμόνι της χώρας στα χέρια μας.
Δίνοντας μάχη στις πιο δύσκολες συνθήκες της πρόσφατης ιστορίας της χώρας μας. Μια μάχη, που και αυτή, ναι, θα την κερδίσουμε, να το ξέρετε! Το ξέρουμε, θα την κερδίσουμε και αυτή τη μάχη ως χώρα, ως Ελλάδα, ως Έλληνες!
Δεν είμαστε οι μόνοι που δίνουμε μάχες. Και θέλω εδώ, να μεταφέρω τα λόγια ενός συντρόφου, του Πρωθυπουργού της Νορβηγίας, Jens Stoltenberg.
Μου ζήτησε να μεταφέρω ένα μήνυμά του. Μήνυμα συμπαράστασης στους δικούς μας, σημερινούς αγώνες. Μήνυμα σιγουριάς για τις δυνατότητές μας.
Και μεταφέρω το δικό του μήνυμα, μεταξύ τόσων άλλων, γιατί έχει σημασία. Πρώτα, σημασία ιστορική: θα θυμάται και η Αγγέλα, και ο Μάκης, που είναι εδώ, κοντά μας, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου, ως Αρχηγός του Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος, στερήθηκε το ελληνικό του διαβατήριο για αντεθνική δραστηριότητα, όταν η δικτατορία ήθελε να τον σταματήσει να γυρίζει ανά τον κόσμο, για να μιλά και να οργανώνει για τη Δημοκρατία, τότε, η Νορβηγία τού έδωσε άμεσα δικό της διαβατήριο, για να συνεχίσει απρόσκοπτα τον αγώνα για τη Δημοκρατία.
Έχει σημασία το μήνυμά του, γιατί ζήτησε να ευχαριστήσω τον Ελληνικό λαό και το Κίνημά μας, για τα μηνύματα συμπαράστασης μετά την πρόσφατη τραγωδία, την δολοφονία τόσων προοδευτικών νέων σοσιαλιστών και άλλων πολιτών.
Έχει όμως, επίσης, σημασία για το πώς αντιμετωπίζουμε τα δύσκολα φαινόμενα της εποχής: τη μισαλλοδοξία, το φανατισμό, ενός ανθρώπου ίσως και ομάδων, που πιστεύουν ότι τα προβλήματα, αυτά της παγκοσμιοποίησης – όπως αυτό των μεταναστών, της πολυπολιτισμικής κοινωνίας, των διαφορετικών θρησκειών – λύνονται με αυθαιρεσία, δολοφονίες και βία.
Λέει, λοιπόν, ο ίδιος ο Πρωθυπουργός Stoltenberg τα εξής:
«Μέσα στην τραγωδία, είμαι περήφανος να ζω σε αυτή τη μικρή χώρα, με έναν περήφανο λαό. Σοκαριστήκαμε για όσα έγιναν, αλλά δεν εγκαταλείπουμε ποτέ τις αξίες μας. Η απάντησή μας είναι πιο πολύ Δημοκρατία, πιο ανοιχτή κοινωνία, πιο μεγάλη ανθρωπιά, όχι όμως και άγνοια».
Και μια νέα κοπέλα από το Εργατικό Κόμμα, είπε στο CNN: «αν ένας άνθρωπος μόνος του μπορεί να δημιουργήσει τόσο μίσος, φανταστείτε πόση αγάπη μπορούμε όλοι μαζί να δημιουργήσουμε».
Συντρόφισσες και σύντροφοι, και η Ελλάδα αντιμετωπίζει σήμερα τις δικές της μεγάλες δυσκολίες. Αλλά και εμείς, όλοι μας, είμαστε περήφανοι για την πατρίδα μας, σίγουροι για τις δυνατότητές μας, για τον Έλληνα και την Ελληνίδα.
Και μπροστά στα προβλήματα, οι λύσεις δεν δίνονται με το μίσος, την πόλωση ή τη βία. Είμαστε σήμερα πιο προσηλωμένοι στις αξίες μας, της ανθρωπιάς, του διαλόγου, της δημοκρατικής και ειρηνικής επίλυσης των μεγάλων προβλημάτων της παγκοσμιοποίησης – αλλιώς, θα πάμε στη βαρβαρότητα.
Και σ’ αυτή την κρίσιμη ώρα, σ’ αυτή τη δύσκολη καμπή στην πορεία του τόπου, σε μια τέτοια πολιτική διαδικασία, όπως η Συνδιάσκεψη του Κινήματός μας, καθήκον μας είναι να αξιολογούμε νηφάλια τη διαχρονική μας πορεία. Έτσι, φωτίζουμε καλύτερα και το δρόμο μπροστά μας.
Αυτό δεν μας φοβίζει, γιατί εμείς, οι άνθρωποι της προόδου, ποτέ δεν φοβόμαστε τις αλήθειες. Μακριά από εμάς οι δογματισμοί.
Η κριτική, η αξιολόγηση, ακόμη και η αναθεώρηση των απόψεών μας, είναι στον πυρήνα των αρχών μας, πολύ περισσότερο όταν οι καιροί και οι συνθήκες αλλάζουν.
Καθήκον μας, επίσης, είναι να υπερασπιστούμε την ιστορική μας διαδρομή, τις κατακτήσεις μας, αλλά και να σταθούμε αυτοκριτικά σε λάθη ή παραλείψεις.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, πρέπει να είμαστε ακριβοδίκαιοι με την ιστορία μας. Αυτό που έχω να πω σήμερα, από αυτό το βήμα, είναι ότι τα χρόνια από το 1974 και μετά, το ΠΑΣΟΚ συνέβαλε καθοριστικά στην πρόοδο και στη δημιουργία μιας καλύτερης Ελλάδας.
Τότε, μιλήσαμε για λαϊκή κυριαρχία. Και την κάναμε πράξη. Σήμερα, καλούμαστε να εμβαθύνουμε τη Δημοκρατία, που αιχμαλωτίζεται από ιδιοτελή ισχυρά συμφέροντα.
Μιλήσαμε για κοινωνική απελευθέρωση. Και η Ελλάδα, τα χρόνια που ακολούθησαν, έγινε για πρώτη φορά μια ανοιχτή κοινωνία, με λιγότερους αποκλεισμούς, με ελευθερία λόγου, με περισσότερα δικαιώματα για τους πολίτες.
Σήμερα, καλούμαστε να δημιουργήσουμε ένα πραγματικό και αποτελεσματικό δίκτυο αλληλεγγύης, στήριξης, παιδείας και συμμετοχής, για τους ανέργους, για τους νέους, τους αδύναμους, τους συνταξιούχους, τους μετανάστες.
Μιλήσαμε τότε για τον πατριωτικό μας ρόλο και την εθνική μας ανεξαρτησία. Μια αξία, που σήμερα είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Και παλέψαμε, ώστε η Ελλάδα, από υποχείριο ξένων δυνάμεων, να σταθεί με ανεξάρτητη φωνή – όταν άλλες δυνάμεις περίμεναν έξωθεν οδηγίες – να γίνει μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, να μπει στον πυρήνα των ευρωπαϊκών εξελίξεων και να παίζει σημαντικό ρόλο στις διεθνείς εξελίξεις.
Πράγματα διόλου αυτονόητα για τους Έλληνες και τις Ελληνίδες πριν από λίγες μόλις δεκαετίες, όταν η χώρα μας έζησε μια μακρά περίοδο και αναταραχών, και εκτροπών.
Σήμερα, σύντροφοι και συντρόφισσες, ναι, εμείς, η δική μας παράταξη καλείται και πάλι να βγάλει την Ελλάδα από την επιτήρηση, από την εξάρτηση, για να σταθεί στα δικά της πόδια. Και ναι, εμείς θα τα καταφέρουμε.
Η κοινωνική δικαιοσύνη, η άρση των αποκλεισμών, η ευρωπαϊκή μας πορεία, οι κατακτήσεις για τους αδύναμους, αποτελούν όχι μόνο την ιστορική μας κληρονομιά αγώνων, αλλά και την απόδειξη και πυξίδα, το ιδεολογικό και πολιτικό μας οπλοστάσιο, για να εφαρμόσουμε τις αναλλοίωτες στον πυρήνα τους αξίες, τις θεμελιακές μας αρχές, στη νέα εποχή που ξεκίνησε.
Σε όσους θέλουν να ισοπεδώσουμε όσα έγιναν και να αποδεχτούμε ότι η άνοιξη, που ξεκίνησε με τη μεταπολίτευση και σημαδεύτηκε με την παρουσία μας, ήταν μια «χαμένη άνοιξη», τους λέμε «όχι».
Μετά από δύσκολες και σκοτεινές δεκαετίες, η περίοδος που ξεκίνησε το 1974 και στην οποία συνέβαλε αποφασιστικά το Κίνημά μας, ήταν μια περίοδος τεράστιας προόδου για τη χώρα μας.
Και τιμούμε σήμερα όλους τους συντρόφους και τις συντρόφισσες, που προσέφεραν τα χρόνια αυτά, αλλά που έφυγαν από κοντά μας. Όπως πρόσφατα, ένας ακέραιος, περήφανος δημοκράτης και αγωνιστής, ο Σάκης Πεπονής. Σε όλους αυτούς χρωστάμε να μείνουμε εγγυητές αυτών των αξιών, να μην εγκαταλείψουμε το αξιακό μας πλαίσιο, τις ιδρυτικές μας αρχές, που δεν είναι ξεπερασμένες, επειδή έχουμε την αμείλικτη πραγματικότητα του σημερινού αγοραίου καπιταλισμού.
Η προσωπική μου εμπειρία, με πείθει όλο και περισσότερο για την ανάγκη να αναδυθούν διεθνώς οι βασικές μας αξίες του σοσιαλισμού και της Δημοκρατίας. Για κοινωνική δικαιοσύνη, ισονομία, ελευθερία και αλληλεγγύη.
Και θέλω η απάντηση να είναι ξεκάθαρη, σε όσους ισοπεδωτικά μας ζητούν να ξεχάσουμε το παρελθόν μας, γιατί αυτό μας κρατά «καθηλωμένους και άτολμους». Αναγνωρίζοντας τα θετικά της περιόδου αυτής, στα οποία βάλαμε μαζί την ανεξίτηλη σφραγίδα μας, δεν μπορούμε σήμερα παρά να την υπερβούμε μέσα από την αναγκαία κριτική ματιά.
Μια ουσιαστική κριτική και αυτοκριτική της περιόδου αυτής, μπορεί να αναγνωρίσει τις αιτίες της προϊούσας κρίσης, χωρίς να παραγνωρίζει τα βήματα και τις κατακτήσεις της χώρας.
Να αναγνωρίσει ότι, απέναντι στη σύμφυση και αδιαφάνεια των ιδιοτελών συμφερόντων, το πολιτικό σύστημα, όταν δεν την καλλιέργησε, αντέδρασε με συμβιβασμούς ή οριακές βελτιώσεις, που ήταν ανεπαρκείς.
Να ομολογήσει την αδυναμία για ανατροπές και ρήξεις, όποτε κυριάρχησε η ενσωμάτωσή μας στις κρατικές και πελατειακές δομές. Να παραδεχτεί τις ημιτελείς μεταρρυθμίσεις, την αποδυνάμωση των αντιπροσωπευτικών θεσμών.
Την αδυναμία εμβάθυνσης της Δημοκρατίας, την έλλειψη ευνομίας και διαφάνειας, την αδυναμία να χτίσουμε μια εύρωστη οικονομία, μια χώρα παραγωγική και δυναμική, να σεβαστούμε, να αξιοποιήσουμε σωστά το περιβάλλον μας, την ιστορική μας κληρονομιά, τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.
Την αδυναμία καταπολέμησης της διαφθοράς, της αδιαφάνειας, της γραφειοκρατίας, της παραοικονομίας, της φοροδιαφυγής και της αισχροκέρδειας.
Την επικράτηση πελατειακών, συντεχνιακών νοοτροπιών, που υπέσκαψαν την πρόοδο της χώρας, ορισμένες φορές και στο δικό μας χώρο, κατά παράβαση των αρχών και αξιών μας.
Και εδώ, οι δικές μας ευθύνες είναι ακέραιες. Όχι διότι φέρουμε την κύρια ευθύνη για τη δημιουργία και συντήρηση των παθογενειών των προηγούμενων δεκαετιών.
Αντιθέτως: η πελατειακή λογική είναι βαθιά συντηρητική, εργαλείο αφομοίωσης ριζοσπαστικών αλλαγών, εξαγοράς συνειδήσεων, εξάρτησης κοινωνικών δυνάμεων. Είναι ίδιον των δεξιών παρατάξεων. Και είναι η μήτρα της σημερινής μας εξάρτησης από δανεικά.
Η δική μας ευθύνη ήταν όταν εμείς ανεχτήκαμε ή υιοθετήσαμε τέτοιες πρακτικές, ή όταν δειλιάσαμε να είμαστε ανατρεπτικοί. Τότε, η συντήρηση επέπλεε.
Γιατί εμείς, έχουμε την ευθύνη να είμαστε η κατ’ εξοχήν μεταρρυθμιστική και ριζοσπαστική δύναμη της κοινωνίας. Πάντα και διαχρονικά, να πηγαίνει την Ελλάδα μπροστά.
Αυτές τις ευθύνες, εξάλλου, δηλώσαμε έτοιμοι να αναλάβουμε, όταν διεκδικήσαμε την εμπιστοσύνη των πολιτών στις εκλογές του 2009. Και αυτή είναι η εντολή που μας έχει δώσει ο Ελληνικός λαός. Αναλαμβάνουμε, λοιπόν, με παρρησία τις ευθύνες αυτές, απέναντι στους πολίτες.
Παράλληλα, κάνουμε αυτό που πρέπει για την σίγουρη πορεία εξόδου από την κρίση. Είμαστε αποφασισμένοι, σε αυτό το χρόνο που μας δίνεται με τη στήριξη των εταίρων μας, παράλληλα, να αλλάξει και η Ελλάδα.
Κλείνοντας τους λογαριασμούς μας με το παρελθόν, θέλω ακόμη να απαντήσω σε μια εκ διαμέτρου αντίθετη κριτική. Ότι «στην πορεία» – μας λένε – «εγκαταλείψαμε τις ιδέες και τις αξίες μας, ξεχάσαμε τις ρίζες μας και την καταγωγή μας, επειδή δεν ακολουθήσαμε μια σοσιαλιστική ορθοδοξία».
Αυτοί που μας κρίνουν, έχουν πρώτα απ’ όλα μείνει στην εποχή του διεθνούς διπολισμού και της θεοποίησης του κράτους, ως εργαλείου κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής παρέμβασης.
Εμείς δεν θεοποιούμε, δεν δαιμονοποιούμε, ούτε την αγορά, ούτε το κράτος. Και αυτό, μας διαφοροποιεί και από την Δεξιά, και από την παραδοσιακή Αριστερά.
Αντιθέτως, θεωρούμε και την αγορά εργαλείο που ρυθμίζεται από το κράτος, και το κράτος δημοκρατικό εργαλείο για την εξυπηρέτηση του ανθρώπου, της κοινωνίας, για τη στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης και του δημοσίου συμφέροντος.
Η δογματική Αριστερά αδυνατεί να εκφράσει μια ριζοσπαστική αντίληψη για το κράτος. Ο κρατισμός, όχι μόνο δεν έφερε ευτυχία στα πρώην κομμουνιστικά καθεστώτα, αλλά και στην Ελλάδα ήταν η έκφραση της συντήρησης.
Γιατί το ερώτημα δεν είναι αν θα έχουμε ή όχι ισχυρό κράτος, αλλά ποιο κράτος. Κράτος αιχμάλωτο στα διάφορα συμφέροντα; Του κεφαλαίου; Των συντεχνιών; Των ρουσφετολογικών κομματικών παρεμβάσεων; Της αυθαιρεσίας του κάθε παράγοντα ή μιντιάρχη; Ή κράτος πρόνοιας, διαφάνειας, δικαιοσύνης, ισονομίας και ευνομίας;
Αν όμως θέλουμε το δεύτερο – και αυτό θέλουμε εμείς – πρέπει να είμαστε έτοιμοι να συγκρουστούμε με αντιλήψεις και πρακτικές. Και να μην κρύβουμε συντηρητικές λογικές, πίσω από επαναστατικά συνθήματα.
Φίλες και φίλοι, ο Ανδρέας Παπανδρέου διακήρυσσε ότι «ένα σοσιαλιστικό κίνημα οφείλει να έχει αυθεντική σχέση με την αλήθεια και να προσαρμόζεται στις αλλαγές των εποχών. Κρατώντας πάντοτε σταθερή την πυξίδα αξιών και αρχών».
Όταν αγωνιζόμασταν για την «Ελλάδα που ανήκει στους Έλληνες» και την κοινωνική αλλαγή, όταν αγωνιζόμασταν για την «Ελλάδα της Ευρώπης» και τον εκσυγχρονισμό της κοινωνίας μας, από τις ίδιες αξίες εμπνεόμασταν. Ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές αυτών των δεκαετιών, το 1985 με το πρόγραμμα σταθεροποίησης της οικονομίας και το 1994 με το πρόγραμμα σύγκλισης, εξαντλήσαμε κάθε περιθώριο κοινωνικής δικαιοσύνης, προστατεύοντας ταυτόχρονα τη χώρα από το δημοσιονομικό εκτροχιασμό.
Αυτόν που παραλάβαμε, μετά την καταστροφική περίοδο ’90-’93. Και αυτόν που κυριολεκτικά τίναξε στον αέρα, η ακόμη πιο καταστροφική πενταετία της τελευταίας κυβέρνησης της ΝΔ.
Και σήμερα, μέσα από πρωτοφανείς και δύσκολες συνθήκες, τις ίδιες αξίες υπηρετούμε, επιστρέφοντας στις ρίζες των ιδρυτικών μας στόχων, αλλά με τον τρόπο που ταιριάζει στις σημερινές προκλήσεις και συνθήκες.
Βάζοντας το συμφέρον της πατρίδας πάνω από οποιοδήποτε μικροκομματικό συμφέρον. Βάζοντας το συμφέρον των πολιτών πάνω από το δικό μας ή οποιοδήποτε συντεχνιακό συμφέρον.
Γιατί το ΠΑΣΟΚ ήταν, είναι και θα είναι πάντα μια πλειοψηφική πολιτική και κοινωνική δύναμη της πατριωτικής, δημοκρατικής, σοσιαλιστικής και οικολογικής Αριστεράς.
Πλειοψηφική, γιατί δεν είμαστε κόμμα άρνησης και διαμαρτυρίας. Είμαστε πολυσυλλεκτικό Κίνημα, που αντανακλά τα συμφέροντα της ευρύτερης πλειοψηφίας. Είμαστε δύναμη κυβερνητικής ευθύνης, δημιουργίας και αλλαγής.
Είμαστε δύναμη πατριωτική, γιατί πάνω απ’ όλα θέτουμε το συμφέρον του τόπου και πιστεύουμε βαθιά στις δυνατότητες και τις προοπτικές της χώρας και του Ελληνισμού.
Πατριωτικό για εμάς είναι ό,τι ενώνει και εμπνέει τους Έλληνες. Και θεμέλιος λίθος του πατριωτισμού μας είναι το κεκτημένο μιας ελεύθερης, παραγωγικής και ανεξάρτητης πατρίδας.
Είμαστε δύναμη δημοκρατική, γιατί η Δημοκρατία για εμάς δεν είναι απλώς ένα μέσο, είναι καταρχήν αυτοσκοπός. Απελευθερώνει τους πολίτες, τις δυνατότητές τους, τη φωνή τους, την προσωπικότητά τους.
Είμαστε δύναμη σοσιαλιστική, γιατί γνώμονας των επιλογών μας είναι ο άνθρωπος, η ζωή του, η ευημερία του. Και κριτήριο της πράξης μας, η δικαιότερη κατανομή του πλούτου και το κράτος Δικαίου.
Είμαστε δύναμη οικολογική, γιατί πιστεύουμε στην αλληλεγγύη των γενεών, προστατεύουμε την κληρονομιά μας, την παγκόσμια κληρονομιά, υπερασπίζουμε τη ζωή στον πλανήτη, αγωνιζόμαστε για μια ανάπτυξη με επίκεντρο τον άνθρωπο και την ποιότητα ζωής.
Είμαστε Αριστερά, γιατί παραμένουμε πάντα φορέας ριζοσπαστισμού, μεταρρύθμισης και ανατροπής, που στοχεύει στη βαθιά κοινωνική δικαιοσύνη και αλλαγή.
Αυτό ήταν, είναι και θα είναι πάντα το αξιακό μας πλαίσιο, ο λόγος ύπαρξης της παράταξής μας, της φυσιογνωμία μας.
Αυτά μας συνδέουν με την κοινωνία, αλλά και απ’ ευθείας με την ιδρυτική μας διακήρυξη. Και είναι καλό να τα επαναλάβουμε στα σημερινά μας γενέθλια. Και χρόνια μας πολλά, για τα γενέθλια του ΠΑΣΟΚ.
Γιατί αυτό καλούμαστε να κάνουμε και σήμερα – και αυτό κάνουμε. Όχι να αποστασιοποιηθούμε από τις αξίες μας, αλλά να τις ενδυναμώσουμε και να ισχυροποιήσουμε τις δυνάμεις της αλλαγής και της ανατροπής, για μία καινούργια αρχή στην ιστορία μας.
Αυτή είναι και η απάντηση στην κρίση, γιατί αυτά τα δύο χρόνια πασχίζουμε και καταφέρνουμε να αντιμετωπίσουμε το έλλειμμα και να διαχειριστούμε το χρέος, που μας άφησε η Νέα Δημοκρατία.
Όμως, αυτά είναι τα συμπτώματα συντηρητικών και πελατειακών λογικών. Θεσμών και αντιλήψεων που, σήμερα, δύο χρόνια μετά, καλούμαστε να αλλάξουμε – όπως και αλλάζουμε – ριζικά.
Σήμερα, ξεκινάμε ένα νέο κύκλο, που άνοιξε δύσκολα, όμως, είμαι βέβαιος ότι θα τον κλείσουμε σε δύο χρόνια, έχοντας αφήσει πίσω μας μια νέα εθνική κληρονομιά. Την παραγωγική και δημιουργική Ελλάδα. Την Ελλάδα της δικαιοσύνης, της ευνομίας, της προστασίας του πολίτη και των ίσων ευκαιριών και δικαιωμάτων.
Σήμερα, είναι εδώ αυτό το ΠΑΣΟΚ. Και όταν αναφέρονται διάφοροι σε εμάς, άλλοι μιλούν για το «παλιό ΠΑΣΟΚ», άλλοι για «το νέο», άλλοι για το υποτιθέμενο «βαθύ ΠΑΣΟΚ». Άλλοι για «το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα», άλλοι για «το ΠΑΣΟΚ του Σημίτη», άλλοι για «το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου». Μιλούν για το ΠΑΣΟΚ των «μεταρρυθμιστών», εναντίον του ΠΑΣΟΚ των «αναχρονιστών».
Εγώ μιλώ για το ΠΑΣΟΚ.
Εγώ μιλώ για το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα.
Το σύνολο των ανθρώπων και των κοινωνικών δυνάμεων, που μας οδήγησαν, μετά από 37 χρόνια, να είμαστε και πάλι εδώ, παρόντες στην πιο δύσκολη στιγμή της πρόσφατης ιστορίας της πατρίδας μας.
Και γι’ αυτό, το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει την τύχη άλλων, παλαιότερων κομματικών σχηματισμών.
Είναι και παραμένει κόμμα που εκφράζει την πλειοψηφία του λαού μας. Και είμαι περήφανος που σας μιλάω. Είμαι περισσότερο περήφανος, όμως, που εσείς βρίσκεστε εδώ, στη μάχη αυτή μαζί μας, για μια καλύτερη Ελλάδα.
Μια κορυφαία διαδικασία, μετά από πετυχημένες περιφερειακές συνδιασκέψεις, με ξεκάθαρους στόχους, αν και σε διαφορετικές συνθήκες. Και εντός και εκτός βεβαίως της χώρας μας, σε ένα διεθνές περιβάλλον μέσα στο οποίο κινούμαστε.
Φίλες και φίλοι, σύντροφοι και συντρόφισσες, δεν είμαι εδώ για να σταματήσω τον διάλογο – είμαι εδώ, για να τον εγγυηθώ. Ούτε είμαι εδώ για να στηρίξω μηχανισμούς – είμαι εδώ, για να απελευθερωθούμε από αυτά.
Δεν είμαι εδώ, για να χωρίσω μηχανιστικά τα μέλη μας, με ταμπέλες και δογματισμούς. Είμαι εδώ, για να τα υπερβούμε, όπως τα υπερβαίνουμε, και να εγγυηθώ τη συμμετοχή και το σεβασμό σε κάθε στέλεχος και φίλο του ΠΑΣΟΚ.
Δεν είμαι εδώ, για να συμβιβαστώ με πρακτικές συντηρητικές, που χειραγωγούν τα μέλη μας, είτε τον πολίτη, είτε το πολιτικό σύστημα. Είμαι εδώ, για να εγγυηθώ ότι μαζί θα μαχόμαστε καθημερινά, για να σπάσουμε τα δεσμά της πελατειακής Ελλάδας, των ισχυρών, αλλά και ιδιοτελών συμφερόντων.
Και το ΠΑΣΟΚ, είναι πάντα η δύναμη των διαφορετικών απόψεων που συντίθενται. Αλλά αντιπαράθεση ιδεών και όχι προσώπων.
Και σήμερα, έχουμε χρέος, όχι μόνο στους εαυτούς μας, αλλά και στους λαούς της Ευρώπης, θα έλεγα και του κόσμου, να προσφέρουμε από την – ναι – πικρή μας εμπειρία, τη δική μας σκέψη, τη δική μας ανάλυση, τις δικές μας προοδευτικές λύσεις, που θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων φαινομένων και προκλήσεων.
Γιατί, φίλες και φίλοι, πολλά άλλαξαν γύρω μας, τις τελευταίες δεκαετίες. Ζούμε μια κρίση που, δυστυχώς, εμείς έχουμε το θλιβερό προνόμιο να την βιώνουμε από πρώτο χέρι. Και αυτή είναι μια ιστορική και ασυγχώρητη ευθύνη της συντηρητικής παράταξης.
Δεν ισχυριστήκαμε ποτέ ότι η χώρα μας δεν είχε και πριν προβλήματα. Το αντίθετο, μάλιστα. Αυτά όφειλε και οφείλει να αντιμετωπίσει μια κυβέρνηση, που υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και το συμφέρον των πολιτών. Με αυτά παλεύουμε τώρα.
Αλλά η διακυβέρνηση της ΝΔ είχε ως αποτέλεσμα, όχι μόνο να μην διορθωθούν οι αδυναμίες και να μην αντιμετωπιστούν τα προβλήματα, αλλά και να διογκωθούν σε τέτοιο βαθμό, ώστε η Ελλάδα να βρεθεί ευάλωτη, όσο καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα, στο έλεος της διεθνούς κρίσης, προκαλώντας μάλιστα και νέα.
Σχεδόν διπλασιάστηκε το χρέος μας, σε εκείνα τα πεντέμισι χρόνια της Νέας Δημοκρατίας. Βρεθήκαμε να είμαστε τελευταίοι στην παγκόσμια κατάταξη, ως προς τη διαχείρισή του.
Το έλλειμμα εκτινάχτηκε. Αφέθηκε η χώρα έκθετη στις άγριες ορέξεις των ανεξέλεγκτων αγορών. Το εύκολο θύμα, ο αδύναμος κρίκος της Ευρωζώνης.
Πρώτοι αναγνωρίσαμε, βέβαια, τις δικές μας ευθύνες. Αλλά και πρώτοι μιλήσαμε για την ευρωπαϊκή διάσταση, την παγκόσμια διάσταση της κρίσης.
Ως Πρωθυπουργός της Ελλάδας, ως Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, καθώς και ως Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, δίνω μάχη για να ενισχυθούν οι δυνάμεις, που παλεύουν για μια προοδευτική και ανθρώπινη παγκοσμιοποίηση.
Και αν ήμασταν μια φορά σοσιαλιστές πριν από αυτή την κρίση, τα όσα ζούμε τώρα, μας κάνουν δύο φορές σοσιαλιστές.
Σε ένα δυσμενές περιβάλλον κυριαρχίας των συντηρητικών δυνάμεων, έδωσα και δίνω μάχη παντού, δίνουμε μάχη παντού. Είναι μάχη για την κοινωνία Δικαίου, αλλά είναι και μάχη για την αντιμετώπιση της σημερινής κρίσης.
Τρεις είναι οι στόχοι αυτής της μάχης, στην Ευρώπη και παγκοσμίως:
Είναι πρώτα μια μάχη Δημοκρατίας. Η Δημοκρατία, ιστορικά, βρήκε έκφραση σε επίπεδο εθνών – κρατών. Και στο πλαίσιο κάθε έθνους, υπήρχε η δυνατότητα δημοκρατικών αποφάσεων και ρυθμίσεων ακόμα και της αγοράς.
Με την παγκοσμιοποίηση, το κεφάλαιο ξέφυγε. Μέσω φορολογικών παραδείσων, offshore, μέσω ενός χρηματοπιστωτικού συστήματος διεθνοποιημένου, αλλά ακόμα αδιαφανούς, απέφυγε ρυθμίσεις, απέφυγε υποχρεώσεις, απέφυγε τη φορολόγηση.
Σήμερα, η συγκέντρωση εξουσίας, χρήματος, περιουσίας, μίντια, τεχνογνωσίας, στρατιωτικής ισχύος, στα χέρια λίγων και μόνον ανθρώπων, είναι εφιαλτική.
Ζούμε μια πρωτοφανή δημοκρατική εκτροπή για την ίδια την ανθρωπότητα. Μια πρωτοφανή έλλειψη δημοκρατικής νομιμοποίησης και λογοδοσίας στον παγκόσμιο τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η παγκόσμια οικονομία.
Γι’ αυτό και ο πρώτος στόχος είναι μιας παγκόσμιας ή έστω μιας πιο ισχυρής ευρωπαϊκής δημοκρατικής διακυβέρνησης, που θα θέτει ρυθμίσεις, όρους και ελέγχους. Θα εμπεδώνει τη διαφάνεια. Θα σταματά την διαφυγή κερδών και φόρων. Θα εξυγιαίνει το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Και παρά τη συντηρητική κυριαρχία στην Ευρώπη, παρά το σχετικά μικρό μας μέγεθος ως χώρα, παρά την αναξιοπιστία που κληρονομήσαμε ως χώρα από την προηγούμενη κυβέρνηση και που βήμα- βήμα αποτινάσσουμε, οι θέσεις και οι ιδέες μας γίνονται όλο και πιο αποδεκτές, έστω και με καθυστέρηση.
Και είναι αυτές οι θέσεις που, από την πρώτη στιγμή, υποστήριξα για την έξοδο από την κρίση. Θυμηθείτε τι είπαμε από την αρχή.
Από την πρώτη στιγμή, μίλησα για την ανάγκη ενίσχυσης της οικονομικής διακυβέρνησης στην Ευρώπη.
Για την ανάγκη μιας νέας ευρωπαϊκής αναπτυξιακής στρατηγικής, με άξονα καθαρές τεχνολογίες, πράσινη οικονομία και καινοτομία, παράλληλα με τη δημοσιονομική εξυγίανση.
Για την ανάγκη, αλλά και δυνατότητα να βρούμε νέους πόρους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, με την καθιέρωση φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, ενός είδους «Tobin tax», καθώς και φόρου επί του διοξειδίου του άνθρακα.
Μίλησα από την αρχή για την ανάγκη να προστατευτούμε, απέναντι στη συχνά αδιαφανή λειτουργία των αγορών των παραγώγων, ή των οίκων αξιολόγησης, που σήμερα έχουν φτάσει να ορίζουν τις τύχες ολόκληρων λαών και κοινωνιών, χωρίς καμία δημοκρατική νομιμοποίηση, χωρίς κανέναν ουσιαστικό έλεγχο από πουθενά.
Για την ανάγκη μιας ευρωπαϊκής απάντησης σε μια κρίση χρέους, που έπληξε βέβαια πρώτα την Ελλάδα, αλλά που στην πραγματικότητα δεν αφορούσε μόνο την Ελλάδα, αλλά συνολικά την Ευρωζώνη.
Για την ανάγκη θέσπισης εργαλείων, για την από κοινού αντιμετώπιση της κρίσης χρέους της Ευρώπης.
Ακόμα και για την ανάγκη να καθιερώσουμε ευρωομόλογα μίλησα – πρώτοι εμείς – από την αρχή της κρίσης.
Πολλά από αυτά, φίλες και φίλοι, που έλεγα από την αρχή, ακούγονταν τότε αιρετικά, ή εκλαμβάνονταν ως άλλοθι αποφυγής ανάληψης ευθύνης από τη χώρα μας.
Σήμερα, είναι στο τραπέζι των επίσημων ή άτυπων συζητήσεων, ή είναι πια και στο δρόμο της εφαρμογής.
Γιατί το ανεξέλεγκτο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι αυτό που προκάλεσε την κρίση που εκδηλώθηκε το 2008 και την οποία πλήρωσαν και πληρώνουν εκατομμύρια αθώοι πολίτες ανά τον κόσμο.
Γι’ αυτό, φίλες και φίλοι, ο δεύτερος στόχος μας είναι η εμπέδωση της ισότητας, της ισονομίας, της ευνομίας και της δικαιοσύνης παγκοσμίως. Η ανισότητα τρέφει την αδικία. Και η συγκέντρωση του κεφαλαίου δημιουργεί την ανισότητα και την αδικία.
Σήμερα, το 2% του πληθυσμού παγκοσμίως κρατά το 50% του παγκόσμιου πλούτου. Ένα μικρό κατεστημένο 6.000 ατόμων κρατά τεράστια ποσά και εξουσίες διεθνώς, κατά τον συγγραφέα Rothkop.
Μιλά αυτός για ένα ξεχωριστό έθνος, που το ονομάζει «Richistan», ή – σε ελεύθερη μετάφραση – «Πλουτιστάν». Μια μικρή και πανίσχυρη ελίτ, εκτός ελέγχου από τα κράτη.
Αυτή η ανισότητα, όμως, υπάρχει όλο και περισσότερο και εντός των κρατών. Ο Stiglitz, o Krugman και ο Reich, μας περιγράφουν την ανισότητα εντός της Αμερικής σήμερα, ως παρόμοια της εποχής του μεγάλου κραχ του ’29.
Και θεωρούν βασικό αίτιο της κρίσης, αυτή την ανισότητα. Είτε γιατί η συγκέντρωση της εξουσίας αιχμαλώτισε τους δημοκρατικούς ελέγχους υπέρ του κεφαλαίου, είτε διότι η φτώχεια επιβίωνε με δανεικά.
Μια άλλη μορφή ανισότητας είναι αυτή μεταξύ των κρατών. Οι αναδυόμενες οικονομίες ανταγωνίζονται τις αναπτυγμένες, μέσω της ανισότητας. Φτηνά εργατικά χέρια, περισσότερες ώρες δουλειάς, έλλειψη συλλογικών διαπραγματεύσεων, έλλειψη κοινωνικών δομών, άθλιες συνθήκες εργασίας – όπως και παιδική εργασία, η ανεμπόδιστη υποβάθμιση του περιβάλλοντος – όλα αυτά βοηθούν σε ένα πρόσκαιρο γι’ αυτές τις χώρες, αλλά καθοριστικό πλεονέκτημα ανταγωνιστικότητας.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθεί στις αναπτυγμένες χώρες η ανεργία σε ιστορικά ύψη. Πάνω από 20% είναι η ανεργία των νέων σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες, αλλά με ρεκόρ σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία, που είναι στο 40%.
Εμείς είμαστε αλληλέγγυοι με τη νέα γενιά, που σωστά διαδηλώνει και διαμαρτύρεται ενάντια σε ένα παγκόσμιο σύστημα, που βασίζει την ανταγωνιστικότητα στην ανισότητα. Εμείς θέλουμε την ανταγωνιστικότητα, όχι μέσω ανισότητας, αλλά μέσω ποιότητας, με επίκεντρο τον άνθρωπο, όχι την περιθωριοποίησή του.
Και αυτό, με φέρνει στον τρίτο στόχο που έχουμε στην Ευρώπη και διεθνώς: μια ανάπτυξη πράσινη, βιώσιμη, όπου η επένδυση σε νέες ανανεώσιμες τεχνολογίες, παιδεία, καινοτομία, υποδομές, εξοικονόμηση ενέργειας σε κατοικίες, οικολογική γεωργία και υπηρεσίες, θα δημιουργήσει μια νέα ώθηση στις οικονομίες μας. Θα σπάσει τον φαύλο κύκλο της ύφεσης και θα προετοιμάσει τις κοινωνίες μας για μια οικονομία, πέρα από την πετρελαϊκή εξάρτηση.
Εδώ, η Ευρώπη μπορεί και έπρεπε να παίξει το νέο της ρόλο. Ένα πρότυπο εξανθρωπισμού της παγκόσμιας οικονομίας, στηρίζοντας δημοκρατικές ρυθμίσεις των αγορών, χτυπώντας την ανισότητα και επενδύοντας σε μια άλλη πράσινη, ποιοτική, ανταγωνιστική, παραγωγική και εξαγωγική ανάπτυξη, δημιουργώντας μια νέα οικονομική και πολιτική σχέση με τις χώρες της Μεσογείου, που αναδύονται δημοκρατικά.
Εμείς, οι σοσιαλιστές, αυτά διεκδικούμε. Διεκδικούμε μια προοδευτική και σοσιαλιστική Ευρώπη, που θα αλλάξει και την εικόνα της Ευρώπης, αλλά θα παίξει και ένα ρόλο εξανθρωπισμού της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Γιατί η Ευρώπη μόνο της λιτότητας δεν έχει μέλλον.
Ναι, φίλες και φίλοι, όλοι μας χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε τα δημοσιονομικά μας, επιτέλους, με υπευθυνότητα. Αλλά χρειάζεται η Ευρώπη ως σύνολο να έχει ισχυρή αναπτυξιακή στρατηγική.
Αλλιώς, ακόμα και τα προγράμματά μας, της Ελλάδας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας, αλλά και άλλων χωρών, θα βρεθούν σε μεγάλη δυσκολία. Κάτι που, όπως ξέρετε, έχουμε ήδη θέσει στους εταίρους μας, τις τελευταίες ημέρες.
Με τη συνεχή διεκδίκησή μας, την οργανωμένη, σοβαρή και συστηματική μας προσπάθεια, με την ανάκτηση της αξιοπιστίας μας, τις προσπάθειες και θυσίες του Ελληνικού λαού, πετυχαίνουμε συνεχώς καλύτερους όρους στήριξης από τους εταίρους μας, για την αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος του χρέους.
Οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουλίου, που με κόπο διεκδικήσαμε και διαπραγματευτήκαμε, σηματοδοτούν μια νέα προοπτική για τη χώρα μας και βελτιώνουν σημαντικά τις προϋποθέσεις για να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς το πρόβλημα του υπέρογκου χρέους, που ήταν η θηλιά στο λαιμό της χώρας και του λαού.
Και αποδεικνύεται η ορθότητα της στρατηγικής μας. Αυτή η μάχη συνεχίζεται. Η μάχη στο διεθνές στερέωμα είναι πολιτική και ιδεολογική, αλλά με πρακτικές προεκτάσεις για τη χώρα μας.
Πέρα όμως από το ζωτικό πρόβλημα της οικονομίας μας, η μάχη αυτή αφορά και σε άλλα κρίσιμα ζητήματα, που πρέπει να αντιμετωπιστούν σε διεθνές επίπεδο – όχι μόνο σε εθνικό – όπως είναι του περιβάλλοντος και των μεταναστευτικών ροών. Θα συνεχίσουμε, λοιπόν, με αμείωτη ένταση αυτές τις μάχες. Γιατί παρά τα προβλήματά μας, εμείς έχουμε το θάρρος να μιλάμε και να υπερασπιζόμαστε τις θέσεις μας απέναντι στα ταμπού και το συντηρητικό κατεστημένο. Όπως με τις εξεγέρσεις στη Βόρεια Αφρική και το αίτημά τους για ελευθερία, ισότητα και εκσυγχρονισμό.
Όμως, συντρόφισσες και σύντροφοι, επειδή ακριβώς το διεθνές περιβάλλον είναι τόσο ρευστό, επειδή η διεθνής αναταραχή και οι αλλαγές δεν έχουν τελειώσει, επειδή ακόμα και εκεί θα δοθούν μάχες, γι’ αυτό έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία να φροντίσουμε εμείς τα του οίκου μας. Να σταθούμε δηλαδή εμείς, χωρίς εξαρτήσεις, στις δικές μας δυνάμεις.
Σύντροφοι και συντρόφισσες, δεν υπάρχει άλλος δρόμος από το να δούμε κατάματα τις προκλήσεις και να μιλάμε αληθινά μεταξύ μας, αλλά και προς την κοινωνία. Τι είναι τελικά σοσιαλιστικό; Τι σημαίνει πρόοδος;
Αλήθεια σύντροφοι, υπάρχει κάποιος που υποστηρίζει ότι η μισθολογική ανισότητα στο Δημόσιο είναι προοδευτική πολιτική; Είναι προοδευτικό το ρουσφέτι και η αδιαφάνεια; Είναι προοδευτικό κάποιοι να πληρώνουν τους φόρους τους και κάποιοι να ζουν με μαύρο χρήμα, παρασιτώντας σε βάρος όλων των υπολοίπων;
Είναι εν τέλει προοδευτικό να μετακυλύουμε δημόσιο χρέος στις επόμενες γενιές, διογκώνοντάς το συνεχώς; Είναι προοδευτικό να χρησιμοποιούμε το υστέρημα του Έλληνα φορολογουμένου, ή ακόμα χειρότερα να δανειζόμαστε από τις επόμενες γενιές για να πληρώσουν και να συντηρούμε ένα υπερτροφικό, σπάταλο, αντιπαραγωγικό, αλλά και εχθρικό κράτος προς τον πολίτη;
Είναι προοδευτικό, η βαθμολογία και επιτυχία ενός φοιτητή, δηλαδή το ίδιο το μέλλον ενός νέου ανθρώπου, να εξαρτάται από αδιαφανείς μεσολαβήσεις μέσω των φοιτητικών παρατάξεων; Είναι προοδευτικό και δημοκρατικό, τα Πανεπιστήμιά μας, που θα έπρεπε να είναι κατεξοχήν κέντρα απόλυτα ελεύθερης ανταλλαγής ιδεών, προσβάσιμα, με συμμετοχή στην περιφερειακή ανάπτυξη, να είναι σήμερα άβατα, στα οποία ουσιαστικά κυριαρχεί η εσωστρέφεια και η παντελής ανελευθερία του λόγου;
Είναι προοδευτικό, μια κοινωνική τάξη να έχει εξασφαλίσει για τον εαυτό της τον περιορισμό του ανταγωνισμού και να στερούμε από κάποιο νέο το δικαίωμα να ασκεί το επάγγελμα που θέλει, αλλά και μπορεί να κάνει, βάσει των επαγγελματικών του προϋποθέσεων;
Θα μπορούσα να συνεχίσω με έναν μακρύ κατάλογο ερωτημάτων. Οι καιροί επιβάλλουν να ακολουθήσουμε μια νέα εθνική στρατηγική, που δεν θα βγάλει μόνο τη χώρα από την πρόσκαιρη κρίση, αλλά θα οδηγήσει την Ελλάδα και τους Έλληνες ξανά στην ευημερία, συσπειρώνοντας νέες δυνάμεις.
Αν παλαιότερα, στη δεκαετία του ’80, μιλούσαμε για τους μη προνομιούχους στο πλαίσιο μιας εθνικής λαϊκής ενότητας, ή αργότερα για τις εκσυγχρονιστικές δυνάμεις στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, σήμερα, μιλάμε καθαρά για τη συσπείρωση όλων των παραγωγικών και δημιουργικών δυνάμεων της χώρας. Για την παραγωγική Ελλάδα, που στέκεται στα πόδια της. Μια Ελλάδα, που μετατρέπει τον Έλληνα από μεταπράτη ιδεών, πλούτου και προϊόντων, σε πραγματικό παραγωγό και σε αυθεντικό δημιουργό της νέας ευημερίας.
Να φύγουμε από την Ελλάδα του παρασιτισμού, ακόμα και της εξάρτησης, και να πάμε στην Ελλάδα της παραγωγής. Διότι, δυστυχώς, ακόμα και η εμπειρία μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνέβαλε κατά καιρούς σε αυτό τον ομφάλιο λώρο της εξάρτησης, όταν παραδείγματος χάριν υπονομεύτηκε η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής γεωργίας μέσω επιδοτήσεων, που στήριζαν μαζική και όχι ποιοτική παραγωγή, παραγωγή για χωματερές.
Η στρατηγική αυτή έχει ως προϋπόθεση να δεσμευτούμε ότι ο πλούτος που παράγει ο τόπος και τα βάρη που σηκώνει ο λαός, θα κατανέμονται δίκαια και λογικά. Γι’ αυτήν ακριβώς τη δίκαιη και παραγωγική Ελλάδα, που δημιουργεί τη νέα ευημερία, χωρίς δανεικά, χωρίς δεκανίκια, αλλάζουμε πρότυπα και δομές και κοινωνία.
Γι’ αυτό, έχουμε μπροστά μας πολύ συγκεκριμένες προτεραιότητες. Δίνουμε τη μάχη για ένα νέο, πράσινο αναπτυξιακό πρότυπο. Αφήνουμε τη θνησιγενή ανάπτυξη των επιδοτήσεων, την ανεξέλεγκτη παραοικονομία, την κατασπατάληση του δημόσιου πλούτου, τις αδιαφανείς διαδικασίες και τον άκριτο καταναλωτισμό.
Προτάσσουμε την κουλτούρα της παραγωγής, της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας, της διαφάνειας, της ευνομίας και της συνευθύνης.
Δίνουμε μάχη ανατροπής στις σχέσεις κράτους και αγοράς. Λέμε «όχι» στην ασύδοτη αγορά, στο πελατειακό, πατερναλιστικό και αδιαφανές κράτος. Λέμε «ναι» σε μια αγορά, που συμβάλλει δημιουργικά στην παραγωγή κοινωνικού κεφαλαίου και πλούτου.
Λέμε «ναι» σε ένα κράτος που, με αποκεντρωμένο αναπτυξιακό τρόπο πια, με τον «Καλλικράτη», με το ρυθμιστικό και αναδιανεμητικό του ρόλο, εγγυάται την ανάπτυξη και τη δημοκρατία στην ίδια την αγορά.
Δίνουμε τη μάχη για ένα πραγματικό κοινωνικό κράτος, με μέτρο αποκλειστικά τον άνθρωπο και την ποιότητα ζωής του. Θέτουμε τέρμα στην παραχάραξη της δωρεάν παιδείας και υγείας, που πληρώνουν πανάκριβα οι φτωχότεροι και η μέση τάξη.
Θέτουμε τέρμα στη άνιση κατανομή ή τη διαστρέβλωση των κοινωνικών παροχών, εξοπλίζοντας την κοινωνική μας πολιτική με την αρχή της εξατομικευμένης παροχής σε πρόσωπα, οικογένειες και κοινωνικές ομάδες, θέτοντας τέρμα επίσης στη μονομερή επιδότηση της ανεργίας, όταν προχωράμε πια στην επιδότηση της εργασίας. Εργασίας, σε όλες τις όψεις της ανάπτυξης.
Επενδύουμε στην κατάρτιση, επενδύουμε στη στήριξη μιας μετάβασης του ανέργου. Μια γέφυρα, που θα τον στηρίξει στις δύσκολες αυτές ημέρες, αλλά και θα τον πάει απέναντι, σε δημιουργική δουλειά, με το τέλος της ύφεσης.
Οδηγός στην πορεία μας είναι η ειλικρίνεια. Η Ελλάδα οφείλει να αλλάξει και αλλάζει. Και δικό μας καθήκον είναι να ηγηθούμε αυτής της προσπάθειας, αλλάζοντας και οι ίδιοι. Γιατί η «Αλλαγή», συντρόφισσες και σύντροφοι, είναι μια λέξη ταυτισμένη με το ΠΑΣΟΚ.
Η ικανότητά μας να διαβάζουμε εξελίξεις, να αλλάζουμε, με μυαλό, αυτά και μάτια ορθάνοιχτα. Αυτή είναι η έννοια του προοδευτικού. Όσο και αν αυτά μπορεί να φαίνονται καινούργια και απαιτητικά, η θετική πλευρά είναι ότι μας οδηγούν σε νέες νοοτροπίες και, τελικά, θα μας βοηθήσουν να φτιάξουμε μια νέα χώρα.
Και οφείλουμε να απαντάμε με καθαρό τρόπο στον εαυτό μας: «γιατί είμαστε εδώ σήμερα, ποιος ο σκοπός της επετείου, γιατί είμαστε στο ΠΑΣΟΚ, γιατί είμαστε μέλη του;».
Μας ενώνει και μας εμπνέει όλους ο ιερός σκοπός και αγώνας που δίνουμε για τη χώρα μας, τους πολίτες και τις επόμενες γενιές.
Μέσα στις μεγάλες δυσκολίες, παίρνουμε αποφάσεις ιστορικές, καθώς φορτωθήκαμε αμαρτίες παλαιότερων, που δεν είναι δικές μας.
Ζήσαμε στιγμές μεγάλης αγωνίας. Και προσωπικά, βρέθηκα πολλές φορές αντιμέτωπος με μεγάλες αποφάσεις. Ή σε ένα γραφείο στις Βρυξέλλες όπου, μετά από 24 ώρες σκληρών διαπραγματεύσεων, τα πράγματα δεν ερχόντουσαν όπως τα περιμέναμε. Όταν νιώθαμε τα αδιέξοδα, υπήρξαν στιγμές που, αναρωτήθηκα και εγώ, τι κάνουμε εδώ, γιατί πρέπει εμείς οι Έλληνες να περάσουμε όλα αυτά, γιατί φτάσαμε εδώ;
Ο λαός, όμως, το λέει σοφά: στα δύσκολα, κρινόμαστε όλοι. Και ο προορισμός του Κινήματός μας είναι να δείξουμε ότι είμαστε φτιαγμένοι για τα δύσκολα. Ναι, και σε αυτή τη δύσκολη καμπή. Να προσφέρουμε στην Ελλάδα. Και ξέρουμε ότι αυτό είναι μέρος της ταυτότητάς μας.
Ότι έχουμε τεράστιες δυνατότητες. Τη γεωργία, τον πολιτισμό μας, το περιβάλλον, τη ναυτιλία, τον τουρισμό, τις υπηρεσίες, το ανθρώπινο δυναμικό. Και έχουμε σθένος, δύναμη και θέληση να αλλάξουμε τη χώρα, αλλάζοντας πρώτα τους εαυτούς μας.
Αυτό που με κρατάει, αυτό που με εμπνέει, όπως και εσάς, είναι η θέληση να προσφέρουμε μια διαφορετική, καλύτερη, δικαιότερη και παραγωγική Ελλάδα στα παιδιά μας.
Πάνω απ’ όλα, όμως, το συναίσθημα της ευθύνης και του καθήκοντος απέναντι σε μια χώρα και ένα λαό, που αξίζει μια καλύτερη μοίρα από τη σημερινή δοκιμασία.
Και έχουμε συγκεκριμένες προτεραιότητες την επόμενη εποχή. Στις εκλογές του 2009, είχαμε συγκεκριμένες αλλαγές να φέρουμε. Η κρίση, όμως, τις κατέστησε πιο επιτακτικές, πιο επείγουσες.
Αφαίρεσε επίσης κάθε περιθώριο μικροσυμβιβασμού, μπροστά στην ιστορική ανάγκη για μεταρρυθμίσεις, που να είναι βαθιές, ουσιαστικές και όχι για τα μάτια του κόσμου.
Πάντα βέβαια με διάλογο και διαβούλευση. Και σε αυτόν, καλείται το Κίνημα να βοηθήσει ενεργά.
Ναι, εσείς, ο καθένας και η καθεμία από εσάς, να συμβάλετε με τις ιδέες και τις προτάσεις σας για αλλαγές. Για το πώς θα χτυπήσουμε τη γραφειοκρατία, τη διαφθορά. Ποια θα είναι η νέα αναπτυξιακή ταυτότητα κάθε περιοχής. Πώς θα αναπτύξουμε την πράσινη ενέργεια, το νέο Λύκειο. Πώς θα βοηθήσουμε τους ανέργους, τους συνταξιούχους, τους μετανάστες. Πώς θα κάνουμε τις γειτονιές μας φιλικές για το άτομο με αναπηρία ή για τα παιδιά.
Έτσι ξέρουμε να γράφουμε την ιστορία. Έτσι το Κίνημά μας έγραψε ιστορία, βήμα – βήμα, με αλλαγές.
Και σε λιγότερο από δύο χρόνια, έγιναν όσα δεν είχαν γίνει επί πάρα πολλά χρόνια. Παράδειγμα, η μεγάλη, η ιστορική μεταρρύθμιση της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Θα προχωρήσουμε. Με διάλογο, αλλά ασυμβίβαστοι σε σχέση με το στόχο.
Στηρίζοντας μια πραγματικά δημόσια και μια πραγματικά δωρεάν παιδεία, διότι μέχρι σήμερα είχαμε μια παιδεία κλειστή, μια παιδεία που κόστιζε, μια παιδεία που δημιουργούσε αδικίες, μια παιδεία που έτρεφε ανέργους. Σήμερα, δημιουργούμε μια διαφορετική παιδεία, που θα επιτρέπει να ανθίσουν τα ταλέντα, να καλλιεργηθούν οι δεξιότητες, αλλά και να χτυπήσουμε αδιαφανή φαινόμενα στο χώρο των Πανεπιστημίων, με τα οποία είμαστε σε μετωπική σύγκρουση.
Διότι δεν είναι καθόλου αριστερό – είναι βαθιά αντιδραστικό – το αλισβερίσι και η συναλλαγή που βλέπουμε να ανθεί συχνά στο ελληνικό Πανεπιστήμιο.
Δεν είναι καθόλου σοσιαλιστικό, συντρόφισσες και σύντροφοι, ορισμένοι να παριστάνουν τους κατ’ επάγγελμα «φοιτητοπατέρες» μέχρι τα 30 τους, αποκομίζοντας οφέλη για τους εαυτούς τους και λειτουργώντας παρασιτικά εις βάρος της συντριπτικής πλειοψηφίας των φοιτητών, που διψούν να αποκτήσουν εφόδια, να είναι ελεύθεροι να βρουν δουλειά, να είναι δημιουργικοί πολίτες.
Όσο και να αντιδρούν αυτές οι αντιδραστικές δυνάμεις, εμείς δεν κάνουμε πίσω. Ας μην ματαιοπονούν, λοιπόν. Αργά ή γρήγορα, είτε το θέλουν, είτε όχι, θα ανοίξουν τα Πανεπιστήμια. Θα ανοίξουν, θα λειτουργήσουν με όρους διαφάνειας και λογοδοσίας.
Θα ανοίξουν στην κοινωνία, θα παίξουν τον αναπτυξιακό τους ρόλο.
Γιατί τα δημόσια Πανεπιστήμια, δεν είναι τσιφλίκι κανενός, αλλά περιουσία του Ελληνικό λαού. Παιδεία για το λαό, από το λαό. Δημόσια παιδεία. Είναι παιδεία του λαού, κανενός παράγοντα.
Και αυτή η Κυβέρνηση είναι ταγμένη να υπηρετεί τους πολίτες – καμία μειοψηφία, που θέλει να νέμεται τα συλλογικά μας αγαθά.
Και θέλουμε τη νεολαία μας, θέλουμε τη φοιτητική παράταξη, και αυτή να αλλάξει, να πάει μπροστά. Κάντε και εσείς τον αγώνα για τη μεγάλη αλλαγή, για μια πραγματική δημόσια παιδεία.
Πηγαίνετε μπροστά τις μεγάλες αλλαγές.
Αλλά έχουμε και άλλες συγκρούσεις να κάνουμε, φίλες και φίλοι, σύντροφοι και συντρόφισσες. Έχουμε συγκρούσεις στο χώρο της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας.
Και εκεί, είμαστε σε ανυποχώρητη σύγκρουση με όλα εκείνα τα κυκλώματα, κάθε μορφής, που έμαθαν τα προηγούμενα χρόνια να περνάνε καλά, εις βάρος της τσέπης, αλλά και της υγείας και της συνοχής της κοινωνίας μας.
Με αυτά τα συμφέροντα, που εκτόξευσαν τα προηγούμενα χρόνια τις κρατικές δαπάνες, χωρίς να υπάρχουν οι ανάλογες υπηρεσίες προς τους πολίτες και ιδιαίτερα τους πιο αδύναμους.
Ούτε εδώ, σύντροφοι και συντρόφισσες, θα χαριστούμε σε κανέναν. Ας το καταλάβουν καλά όσοι αντιδρούν στην εξυγίανση του χώρου της υγείας, που κάνουμε με τολμηρά βήματα, στην προσπάθεια να στήσουμε για πρώτη φορά στη χώρα μας ένα πρωτοβάθμιο σύστημα περίθαλψης για όλους τους Έλληνες πολίτες.
Και ας χάνουν κάποιοι τα προνόμιά τους – μια χούφτα ανθρώπων, που είχαν μάθει να λειτουργούν μονοπωλιακά στο χώρο αυτό.
Θα είμαστε και εδώ ανυποχώρητοι, μπροστά στο συμφέρον της πλειοψηφίας των πολιτών.
Τρίτο παράδειγμα μετώπου είναι το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα. Ναι, στηρίζουμε σε αυτές τις κρίσιμες συνθήκες το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, που είναι κατά βάση υγιές, αλλά δεν ξεχνάμε τις υπερβολές. Δεν ξεχνάμε τις πελατειακές ή και τις καταχρηστικές πρακτικές που οι τράπεζες εφάρμοσαν κατά το παρελθόν. Και αυτές οι εποχές έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.
Η στήριξη του κράτους προς τις τράπεζες δεν είναι λευκή επιταγή. Απαιτούμε, μόλις εξομαλυνθούν οι περιστάσεις, οι τράπεζες να παίξουν τον αναπτυξιακό τους ρόλο στην ελληνική οικονομία.
Και ας γνωρίζουν και οι ιδιώτες – μέτοχοι των τραπεζών, ότι δεν θα διστάσουμε να ασκήσουμε τα δικαιώματα που μας δίνει η στήριξη που παρέχουμε στο τραπεζικό σύστημα.
Και έχουμε πολλές μάχες ακόμα μπροστά μας. Μάχες για τη Δικαιοσύνη, για τη Δημόσια Διοίκηση, για την ευνομία.
Αλλά το νήμα που συνδέει όλες αυτές τις πρωτοβουλίες και τις μάχες μας, είναι μια Κυβέρνηση και ένα Κίνημα, αποφασισμένοι αταλάντευτα να υπηρετούν ένα και μοναδικό συμφέρον:
Το δημόσιο συμφέρον, το συμφέρον της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών, έναντι του συμφέροντος οποιασδήποτε μειοψηφίας, που έχει μάθει να νέμεται ένα χώρο.
Πάμε να φέρουμε ευνομία παντού, επιτέλους, όπως λέει ο λαός. Να φτιάξουμε επιτέλους κράτος, να απελευθερωθούν οι δημιουργικές δυνάμεις του τόπου και να απαλλαγεί ο Έλληνας πολίτης από πελατειακούς παραγοντίσκους και ατιμωρησία κάθε μορφής, είτε στο ποδόσφαιρο, είτε στα ΜΜΕ, είτε στον κομματικό ή επιχειρηματικό χώρο, είτε στα Πανεπιστήμια, είτε στο χώρο της υγείας.
Αυτός είναι ο δυναμισμός που θέλουμε να φέρουμε και σε μεγάλες δημοκρατικές αλλαγές, γιατί σήμερα η Ελληνική Δημοκρατία έφτασε στα θεσμικά της όρια.
Όχι ως πολίτευμα, όχι ως Προεδρευόμενη Δημοκρατία. Ούτε ως κοινοβουλευτική και αντιπροσωπευτική πολυκομματική Δημοκρατία. Αυτές τις αξίες υπηρετήσαμε και θα υπηρετούμε πάντα.
Όμως, ο πολίτης σήμερα αισθάνεται απαξιωμένος και αποξενωμένος από τον τόπο του. Ζητά φωνή και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Και εμείς εδώ, πρέπει να την ενισχύσουμε αυτή τη φωνή.
Το 2013, θα ξεκινήσουμε τη νέα αναθεώρηση του Συντάγματος, που επιβάλλεται να είναι ριζική και συντακτικού τύπου. Στο πεδίο των δικαιωμάτων, στη σχέση των εξουσιών, στη θεσμική ανασύνταξη των πολιτειακών θεσμών, στην κατοχύρωση της διαβουλευτικής Δημοκρατίας, στην αναβάθμιση των αντιπροσωπευτικών θεσμών.
Εμείς δεν μπορούμε να προσχωρήσουμε στη λογική της Δεξιάς που, συνήθως, τις συνταγματικές αλλαγές, τις ταυτίζει με κατάλογο αιτημάτων, που ηχούν ελκυστικά στα αυτιά των πολιτών.
Γι’ αυτό, θέλουμε να αξιοποιήσουμε, τόσο στην επικείμενη αναθεώρηση, όσο και στις διαρθρωτικές και θεσμικές αλλαγές που σήμερα επιχειρούμε, τις διαδικασίες της άμεσης Δημοκρατίας και συμμετοχής.
Και βέβαια, την κορυφαία διαδικασία, που είναι το Δημοψήφισμα. Γιατί η Δημοκρατία μας, χρειάζεται ανασυγκρότηση, με τη δυναμική της πραγματικής επανίδρυσης από κάτω, από τον ίδιο το λαό.
Ξεκινά με την ανασύνταξη της Πολιτείας, που περιλαμβάνει το νέο εθνικό αναπτυξιακό και χωροταξικό σχεδιασμό, τη γενναία αποκέντρωση της διακυβέρνησης, τη ριζική αλλαγή για ένα κράτος αξιοκρατίας, διαφάνειας, δικαιοσύνης και ευνομίας.
Συνεχίζεται με την εμπέδωση ενός νέου πολιτικού συστήματος, που σηματοδοτεί μια νέα ποιότητα Δημοκρατίας, με ριζική αλλαγή του εκλογικού συστήματος, με έλεγχο και διαφάνεια στη δημόσια ζωή και με την απελευθέρωση του πολιτικού συστήματος από δουλείες.
Ενισχύεται με την κατοχύρωση θεσμών διαβουλευτικής Δημοκρατίας, αξιοποιώντας όλα τα μέσα, διαδικτυακά και άλλα, και τη γνώση της εποχής για συμμετοχική διακυβέρνηση και άμεση Δημοκρατία.
Και ολοκληρώνεται με την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Αλλαγές, που θα οδηγήσουν και σε πραγματικές λύσεις, σε φαινόμενα όπως αυτά της παραγραφής των αδικημάτων κυβερνητικών αξιωματούχων, που βεβαίως χρησιμοποίησε η προηγούμενη κυβέρνηση, για να απαλλάξει πολιτικούς από μεγάλες ευθύνες και αδικήματα.
Φίλες και φίλοι, κλείνοντας, θέλω να μιλήσω για το ΠΑΣΟΚ. Την πορεία της αναγέννησης του Ελληνισμού, τη νέα εθνική στρατηγική για την Δίκαιη και Παραγωγική Ελλάδα, αδυνατούν να την υπηρετήσουν πολιτικές δυνάμεις, που υπηρετούν ξεπεσμένα δόγματα, περιγράφουν μεταφυσικά οράματα, ψάχνουν για άλλοθι και εξιλαστήρια θύματα και, τελικά, οδηγούν τη χώρα και το λαό στη μοιρολατρία ή την απόγνωση.
Δυνάμεις χαρακωμάτων, προστατεύοντας συντεχνιακά, πελατειακά και κοντόθωρα συμφέροντα, ή που αδυνατούν να αυτονομηθούν από τη διαπλοκή των εξουσιών και να υπηρετήσουν τη διαφάνεια.
Αργά η γρήγορα, μαζί με το τέλος της εποχής, τις ξεπερνά και τις παραμερίζει η ίδια η ιστορία.
Για εμάς, η αλλαγή είναι η προσπάθεια, είναι η ψυχραιμία, είναι η νηφαλιότητα, είναι οι συγκρούσεις με συμφέροντα και συντεχνίες, είναι η προσήλωση στους στόχους και η δουλειά από όλους. Είναι ο ειλικρινής και ανοιχτός διάλογος για το τι είναι δίκαιο σήμερα.
Και ξέρω ότι οι αποφάσεις που παίρνω σε τόσο ιστορικές στιγμές, φίλες και φίλοι, οι αποφάσεις που παίρνω καθημερινά, είναι καθοριστικές για το μέλλον. Γι’ αυτό, χρειάζομαι τα μάτια μου 14, όπως λένε. Αλλά και αυτά δεν αρκούν. Χρειάζομαι τα μάτια των 11 εκατομμυρίων Ελλήνων.
Θέλω να πω απλά: η αλλαγή θα έρθει με τη συμμετοχή. Τη συμμετοχή όλων.
Ένα μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου σωστά είπε, ότι το σύνθημα «δεν πληρώνω», πρέπει να μετουσιωθεί στο κίνημα «δεν λαδώνω». Δηλαδή, κινήματα πολιτών, όχι ενάντια στο κράτος, όχι υπέρ της ανομίας, αλλά για την αλλαγή του κράτους, για την ευνομία και τη δικαιοσύνη. Και σ’ αυτή την προσπάθεια, δεν υπάρχουν αποκλεισμοί, χρειάζονται όλοι.
Σήμερα, δεν υπάρχουν μόνο εργαζόμενοι που πρέπει να προστατευτούν, υπάρχουν και οι άνεργοι. Δεν υπάρχουν μόνο Έλληνες πολίτες, υπάρχουν και οι μετανάστες. Δεν υπάρχουν μόνο ασφαλισμένοι, υπάρχουν και οι ανασφάλιστοι. Δεν υπάρχουν μόνο άντρες, υπάρχουν και οι γυναίκες. Για να μετρήσω μόνο κάποιες από τις ανατροπές στις κοινωνικές μας αναφορές.
Η μετάβαση από το κράτος στην κοινωνία πρέπει να σπάσει οριστικά τα τείχη που ορθώσαμε τα παλαιότερα χρόνια. Να ανατρέψει την ίδια τη δομή και τη λειτουργία ενός Κινήματος, που ξεκίνησε ως Κίνημα μαζών, για να εξελιχθεί σε κόμμα εξουσίας, που αναπαράγει τον εαυτό του και, σήμερα, οφείλει να είναι πραγματικό Κίνημα αυτεξούσιων, ενεργών, χειραφετημένων πολιτών.
Να φύγουμε από το σύνδρομο του ελέγχου και να πάμε στη φιλοσοφία της απελευθέρωσης, της ενδυνάμωσης και της στήριξης της Κοινωνίας των Πολιτών.
Θέλουμε να συσπειρώσουμε όλες τις παραγωγικές, δημιουργικές, εκσυγχρονιστικές, πολιτισμικές και μορφωτικές δυνάμεις του τόπου, στον αγώνα για τη δίκαιη και παραγωγική Ελλάδα.
Τις δυνάμεις της δημοκρατικής Αριστεράς, του προοδευτικού Κέντρου, της οικολογίας, του εθελοντισμού. Και να τις εντάξουμε στη νέα εθνική στρατηγική. Οι δυνάμεις αυτές αντιλαμβάνονται το μέγεθος της κρίσης και την ανάγκη της ανατροπής.
Οι δυνάμεις αυτές είναι βαθιά προοδευτικές και συνιστούν πάντα ένα πλειοψηφικό ρεύμα στην κοινωνία μας. Οι δυνάμεις αυτές δεν μπορούν να κατανοήσουν τη στείρα αντιπολίτευση, την κομματική σκοπιμότητα, την υποταγή σε πελατειακές ή συντεχνιακές λογικές. Γνωρίζουν ότι μόνο ενωμένος ο λαός, μπορεί να πετύχει το στόχο.
Αυτές οι δυνάμεις μπορούν να εγγυηθούν τη Δημοκρατία απέναντι στη βία, την προσήλωση στην ευρωπαϊκή προοπτική απέναντι στον απομονωτισμό, το νέο κοινωνικό ήθος της χώρας απέναντι στις δυνάμεις της ατιμωρησίας, της αυθαιρεσίας και της συνενοχής.
Διότι όπως είπε ένας μεγάλος προοδευτικός πολιτικός, που έφυγε πρόσφατα, γράφοντας τον δικό του επικήδειο, ο Λεωνίδας Κύρκος: «και εσάς που πορευτήκαμε μαζί, και εσάς τους άλλους, της κάθε φορά αντίπερα όχθης, έχω μόνο ένα να σας πω: σύγκρουση ιδεών, όχι βία και μισαλλοδοξία, δεν οδηγούν πουθενά».
Σύντροφοι και συντρόφισσες, εμείς οδηγούμε τη χώρα, ως ισχυρό πυλώνα Δημοκρατίας, ειρηνικής επίλυσης, διαβούλευσης και διαλόγου, σε μια πολύ δύσκολη εποχή. Αντί για πολώσεις και βία, φέρνουμε λύσεις μέσα από τη Δημοκρατία. Και σε αυτό το ρόλο, έχετε εσείς τον πρώτο λόγο, το μέλος, το στέλεχος, η Κοινοβουλευτική Ομάδα, οι Επιτροπές μας, οι Περιφερειακές Συνδιασκέψεις μας – να οργανώνουν και να προωθούν τις μεγάλες αλλαγές.
Αλλαγές που ξεκινήσαμε, αναβαθμίζοντας και μέσα στο Κίνημά μας, με επιλογές από τη βάση, νέες πρακτικές. Καινοτομήσαμε διεθνώς. Χρησιμοποιήσαμε πρώτοι τη διαβούλευση μέσα από το Διαδίκτυο και έχουμε πολλά ακόμα να κάνουμε – ριζοσπαστικές αλλαγές.
Αλλά δεν έχουμε ανατρέψει ακόμα παγιωμένες σχέσεις και νοοτροπίες. Είναι τώρα η ώρα για το μεγάλο βήμα. Με ισχυρό πολιτικό κέντρο. Να επιβάλουμε παντού συλλογικές νομιμότητες. Να αξιοποιήσουμε όλες τις δυνάμεις που έχουμε ως κοινωνία. Να απομονώσουμε κάθε πρακτική χαρακωμάτων, οπισθοφυλακής και αυθαιρεσίας.
Γι’ αυτό χρειαζόμαστε ένα δυνατό, δημιουργικό και καινοτόμο Συνέδριο. Το Συνέδριο, που θα γίνει την επόμενη άνοιξη του 2012.
Γι’ αυτό ανοίγουμε από σήμερα τις πύλες του. Ζητούμε από τον καθένα να καταθέσει την άποψή του, ελεύθερα και δημιουργικά.
Η φιλοδοξία μου είναι να ολοκληρώσουμε, μέσα από αυτή τη δημοκρατική διαδικασία, το ΠΑΣΟΚ της νέας εποχής.
Συντρόφισσες και σύντροφοι, όταν διεκδικούσαμε την εμπιστοσύνη των πολιτών το 2009, ξέραμε ότι θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε μεγάλες προκλήσεις. Δεν ξέραμε, όμως, ότι η ιστορία θα μας επεφύλασσε ένα τόσο μεγάλο και βαρύ καθήκον: να σώσουμε τη χώρα μας από το μεγαλύτερο κίνδυνο που έζησε ποτέ στην περίοδο της μεταπολίτευσης.
Οι δυσκολίες αμέτρητες, τα απρόοπτα συνεχή, οι αβεβαιότητες αναρίθμητες. Όμως, εμείς συνεχίζουμε τη μάχη. Όχι μόνο γιατί ξέρουμε ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος, αλλά γιατί έχουμε πίστη στις δυνάμεις μας, στις δυνάμεις του Ελληνισμού, στις δυνατότητες της χώρας μας. Γιατί ξέρουμε ότι η χώρα μας δεν θα βγει από το αδιέξοδο, αν δεν βάλουμε πλάτη εμείς, η πρωτοπόρα δύναμη προόδου και αλλαγής.
Και είμαι βέβαιος ότι θα τα καταφέρουμε.
Και καθώς πολλοί επενδύουν μικροπολιτικά στην αποτυχία, ή στον πόνο που η κρίση προκαλεί στους Έλληνες πολίτες, προκειμένου να αποκομίσουν εκλογικά οφέλη, θα τους συμβούλευα να μην βιάζονται.
Οι πολίτες θα μας κρίνουν το 2013. Και μέχρι τότε, όχι μόνο θα έχουμε πετύχει η Ελλάδα να βγαίνει πια από την κρίση, αλλά θα έχουμε ολοκληρώσει τόσες και τόσο μεγάλης σημασίας αλλαγές, που θα έχουμε βάλει τις βάσεις για μια διαφορετική πορεία της χώρας μας στο μέλλον. Και τότε, οι πολίτες θα κρίνουν, στη σωστή του διάσταση, το ιστορικό και εθνικό έργο μας, το έργο που θα έχουμε προσφέρει στη διάρκεια αυτής της θητείας.
Μα πάνω απ’ όλα, συντρόφισσες και σύντροφοι, αυτό που έχει σημασία για εμάς, είναι να έχουμε τη συνείδησή μας ήσυχη. Ήσυχη, γιατί θα είμαστε περήφανοι ότι, την κρίσιμη στιγμή, ανταποκρίθηκε στο εθνικό κάλεσμα της ιστορίας αυτή η παράταξη, το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα.
Με αυτή την περηφάνια και με αυτή την αυτοπεποίθηση, συνεχίζουμε τη μάχη.
Καλό μας αγώνα, σύντροφοι. Ο αγώνας είναι σε κάθε γωνιά, σε κάθε μετερίζι, σε κάθε χώρο εργασίας, σε κάθε κοινωνικό μέτωπο. Και ξέρουμε ότι θα τα καταφέρουμε. Ξέρουμε ότι θα νικήσουμε.
Η Ελλάδα θα νικήσει.
Πάμε!
Γεια σας.
