Δεν είναι λίγες οι φορές που η προστασία που παρέχουν τα γυαλιά ηλίου, ειδικά το καλοκαίρι, υποσκελίζεται σε σχέση με τον ρόλο τους ως αξεσουάρ, και μάλιστα… κρίσιμου για την αισθητική αυτού που τα φοράει.
Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν, ωστόσο, είναι πολλοί. Σύμφωνα με τον χειρουργό – οφθαλμίατρο, διευθυντή Τμήματος Κερατοειδούς στο ινστιτούτο οφθαλμολογίας Athens Vision, κ. Αναστάσιο Χαρώνη, η αλόγιστη έκθεση των ματιών μας στο άπλετο ηλιακό φως για μεγάλο χρονικό διάστημα αποδεδειγμένα περιορίζει – τουλάχιστον προσωρινά – τη βραδινή όραση καθώς και την περιμετρική ευαισθησία του ανθρώπινου ματιού – οπτικό πεδίο, ενώ ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των ματιών μακροπρόθεσμα.

Οι φωτοϋποδοχείς στο εσωτερικό των ματιών είναι ευαίσθητοι σε ένα πολύ μικρό φάσμα συχνοτήτων ταλάντωσης του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου, το οποίο όμως είναι αρκετό για την απόδοση όλων των ορατών χρωμάτων στον άνθρωπο. Το υπόλοιπο φάσμα των συχνοτήτων της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας δεν είναι ορατό στον άνθρωπο (π.χ. ραντάρ/ τηλεόραση – ραδιόφωνο – κοσμική ακτινοβολία κ.ά.).

Αυτή καθαυτή η υπέρυθρη (μη ορατή) ακτινοβολία IRA και IRB δεν είναι ιδιαίτερα βλαπτική για τον άνθρωπο, συνδέεται ωστόσο με την αύξηση της βλαπτικής δράσης της υπεριώδους ακτινοβολίας.

Προτού ανακαλυφθεί, ή ακριβέστερα δημιουργηθεί, η τρύπα του όζοντος το ενδιαφέρον για την υπεριώδη ακτινοβολία δεν ήταν έντονο : δεν έφθανε ποτέ στα μάτια μας_ ανάλογα με το μήκος κύματος της ακτινοβολίας, ήταν δυνατή η απορρόφηση της απ’ την προστατευτική ομπρέλα του όζοντος.

Είναι προφανές ότι η μείωση της ποσότητας του όζοντος επηρεάζει αποφασιστικά την ποσότητα της υπεριώδους ακτινοβολίας και κυρίως της UVB που καταφέρνει τελικά να φτάσει στην επιφάνεια της γης.

«Η υπεριώδης ακτινοβολία έχει άμεσα ενοχοποιηθεί για την αύξηση των νεοπλασιών του δέρματος και των βλεφάρων, την ανάπτυξη εκφυλιστικών αλλοιώσεων της επιφάνειας του ματιού όπως στεάτιο και πτερύγιο, κερατοπάθεια droplet, φωτοκερατίτιδα, -τουλάχιστον- φλοιώδη καταρράκτη και εκδήλωση εκφυλιστικών φωτοχημικών αλλοιώσεων στους φωτοϋποδοχείς και τον αφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού (ηλιακή εκφυλιστική ωχροπάθεια)», σημειώνει ο κ. Χαρώνης.

Πώς να διαλέξετε γυαλιά
«Η επιλογή του καταναλωτή στον κυκεώνα αυτόν της προσφοράς από κακής ποιότητας γυαλιών ηλίου, που μπορεί να βρει κανείς κατά χιλιάδες σε πάγκους μικροπωλητών, σε περίπτερα ή υπερτιμημένα σε οίκους μόδας, γίνεται δύσκολη», συμπληρώνει ο χειρουργός.

»Το αυτοκόλλητο UV προστασίας 100% που θα βρει κανείς στα γυαλιά των πλανόδιων μικροπωλητών, σε καμιά περίπτωση δεν εγγυάται πραγματική προστασία στα γυαλιά ηλίου.
Ευτυχώς για τον καταναλωτή έχουν οριστεί οι ακριβείς προϋποθέσεις πιστοποίησης της ποιότητας των γυαλιών για τον ήλιο σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες, και φυσικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση (πιστοποίηση CE mark).

Ορίζεται έτσι λοιπόν ακριβώς, η προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία που πρέπει να έχουν τα διάφορα γυαλιά ανάλογα με την χρήση τους. Βασικό είναι ότι δεν πρέπει να παρεμποδίζουν την αναγνωρισιμότητα των χρωμάτων ιδιαιτέρα κατά την οδήγηση. Το υλικό και ο χρωματισμός των κρυστάλλων πρέπει να είναι ίδια και για τα δύο μάτια και τέλος οι φακοί πρέπει να είναι άθραυστοι».
Καλό είναι να προτιμώνται για γενική χρήση από υγιείς χρήστες, τα χρώματα καφέ, γκρι και πράσινο.

Ένας φακός μπλε απόχρωσης απορροφά πολύ περισσότερο το κόκκινο και το πράσινο παρά το μπλε χρώμα και μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να επηρεάσει τη χρωματική αντίληψη κατά την οδήγηση.

Άτομα με πρωτανωμαλία, κληρονομική ανωμαλία της αντίληψης του κόκκινου χρώματος, δεν πρέπει να προτιμούν πρασινωπά κρύσταλλα, καθώς δεν επιτρέπουν την αντίληψη του κόκκινου. Για τους ασθενείς αυτούς, ιδανικά είναι τα καστανόχρωμα.

Τα κίτρινα γυαλιά επιλέγονται για χρήση στο χιόνι, με κακές καιρικές συνθήκες.

Τα γυαλιά απόχρωσης ροζ είναι κατάλληλα για οδήγηση, και έχουν τη δυνατότητα να βελτιώνουν την ευαισθησία αντίθεσης άρα και την οπτική μας ευκρίνεια, όταν επικρατούν ιδιαίτερες συνθήκες, όπως συννεφιά.

Τα ιδανικά χαρακτηριστικά
Τα γυαλιά ηλίου πρέπει:
Να απορροφούν σχεδόν πλήρως τη μη ορατή ακτινοβολία, ιδιαιτέρα βλαπτική για τον άνθρωπο.

Να μειώνουν δραστικά την ένταση της ορατής ακτινοβολίας, όχι όμως τόσο ώστε να μειώνουν την οπτική ευκρίνεια, τη διακριτική ικανότητα και τη χρωματική αντίληψη. Τυπικά η απορροφητικότητα των γυαλιών πρέπει να είναι περίπου 85%, ενώ αρκετοί άνθρωποι της τρίτης ηλικίας – λόγω της μικρότερης διαμέτρου της κόρης – χρειάζονται γυαλιά μικρότερης απορροφητικότητας. Η μείωση αυτή επιτυγχάνεται με φακούς τουλάχιστον 5 τύπων, των οποίων η χρήση είναι ανάλογη με τις ιδιαίτερες ανάγκες του χρήστη, και φυσικά διαφέρουν σημαντικά σε σχέση με το κόστος κατασκευής τους.