Η ευρωπαϊκή κρίση φέρνει ξανά στο προσκήνιο τους οίκους αξιολόγησης

Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης κάνουν τα πάντα προκειμένου να αποφύγουν το οτιδήποτε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως χρεοκοπία, στη προσπάθειά τους να αναδιαρθρώσουν το ελληνικό χρέος.
Μετά από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι άρχισαν τώρα να μιλάνε για ένα σχέδιο βοήθειας, που όμως θα συμπεριλαμβάνει και μια χρεοκοπία.

Πως όμως αποφασίζουν οι οίκοι αξιολόγησης το αν μια αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας συνιστά και χρεοκοπία; Ποιοι αποφασίζουν; Και με ποια κριτήρια λαμβάνονται αυτές οι αποφάσεις;

Αν και υπάρχει μια πλειάδα από οίκους αξιολόγησης, οι συμμετέχοντες στις αγορές τείνουν να δίνουν σημασία στις απόψεις των τριών μεγαλύτερων εξ αυτών: Στους Moody’s Investors Service Inc., Standard and Poor’s Corp., και  Fitch Ratings Inc. Οι οίκοι αυτοί πληρώνονται για να αξιολογούν διάφορα είδη ομολόγων, κρατικών και ιδιωτικών.

Σε πολλές περιπτώσεις, οι αξιολογήσεις εθνικών χρεών δεν πληρώνονται από τα εμπλεκόμενα κράτη. Για παράδειγμα, τον περασμένο Φεβρουάριο, η Standard and Poor’s τροποποίησε τις αξιολογήσεις της για το Βέλγιο, τη Γαλλία, την Γερμανία, την Ιταλία, την Ολλανδία, την Ελβετία, και την ΕΚΤ, χαρακτηρίζοντάς τις unsolicited (χωρίς να της ζητηθούν), λέγοντας πως διαθέτει αρκετή δημόσια πληροφόρηση για τα κράτη αυτά, και ότι εν πάση περιπτώσει υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για την αξιολόγησή τους.

Δεν γνωρίζουμε αν η Ελλάδα πληρώνει ως κράτος για τις δικές της αξιολογήσεις.

Μια αξιολόγηση επιχείρησης βασίζεται σε παράγοντες όπως η οικονομική της ισχύς, η απόδοσή της στο παρελθόν, και το περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί.

Στη περίπτωση της αξιολόγησης κρατών η διαδικασία είναι πολύ πιο σύνθετη, και εμπλέκονται περισσότεροι παράγοντες.

Όπως λέει η Moody’s, οι αξιολογήσεις της πιστοληπτικής δυνατότητας ενός κράτους απαιτούν την εκτίμηση τόσο ποιοτικών όσο και ποσοτικών παραγόντων, «…η διάδραση των οποίων είναι πολύ δύσκολο να προβλεφτεί… μια μηχανιστική προσέγγιση που βασίζεται αποκλειστικά σε ποσοτικούς παράγοντες δεν μπορεί να συλλάβει τη συνθετότητα της αλληλεπίδρασης μεταξύ πολιτικών, οικονομικών, και κοινωνικών παραγόντων που ορίζουν τον βαθμό επικινδυνότητας ενός δανείου, για τους πιστωτές».

Ποιος λοιπόν αποφασίζει για αυτή τη σύνθετη αλληλεπίδραση των διάφορων παραγόντων;

Στη Moody’s αποφασίζει μια επιτροπή, που αποτελείται από αναλυτές, συμπεριλαμβανομένου του αναλυτή επιφορτισμένου με την αξιολόγηση του συγκεκριμένου κράτους για το οποίο συνέρχεται η επιτροπή. Παράλληλα, μπορεί να συμμετέχουν και άλλοι αναλυτές, με εξειδίκευση στην αξιολόγηση εταιριών και τραπεζών.

Μετά τη συζήτηση και την ανταλλαγή απόψεων, η επιτροπή ψηφίζει. Όλα τα μέλη της έχουν από μια  ίση ψήφο. Η ψηφοφορία αρχίζει από τον νεότερο αναλυτή και καταλήγει στον ανώτερο, έτσι ώστε να μην υπάρχει το φαινόμενο της μεροληπτικής επιρροής από πάνω προς τα κάτω.

Ένας κρίσιμος παράγοντας, που συντελεί αποφασιστικά στην αξιολόγηση μιας χώρας, εκτός από τη δυνατότητα της να πληρώσει, είναι και η θέλησή της για κάτι τέτοιο.

Όπως αναφέρει η Fitch Ratings: «Η ανάλυση ενός κρατικού χρέους αποτελεί μια σύνθεση ποσοτικών και ποιοτικών κρίσεων, που λαμβάνουν υπόψη τόσο τη δυνατότητα όσο και τη θέληση της κυβέρνησης να πληρώσει».

Η Moody’s και η  S&P εδρεύουν στη Νέα Υόρκη, ενώ η Fitch έχει διπλή έδρα στη Νέα Υόρκη και στο Λονδίνο.

S.A.- Wall Street Journal