Γράφει η Ψυχολόγος Θεοφανή Κολονίτσιου

Πριν από δυο εβδομάδες (16,17 Ιούνη) στα πλαίσια του Μαθητικού Καλλιτεχνικού Διήμερου παρακολουθήσαμε μαθητές-εφήβους να παίζουν θέατρο , να τραγουδούν, να παίζουν μουσική, να φτιάχνουν τη δική τους εφημερίδα και όλα αυτά με εξαιρετική αφοσίωση  και αγάπη τα οποία φάνηκαν βέβαια στο αποτέλεσμα της προσπάθειάς τους. Απολαύσαμε μια εξαιρετική παράσταση , ακούσαμε ωραίες μουσικές και φωνές, διαβάσαμε μια ολοκληρωμένη εφημερίδα και κυρίως παρακολουθήσαμε μαθητές που «έτρεχαν» ακούραστα από τη μια πρόβα στην άλλη, διέθεταν το χρόνο τους και την ενέργειά τους στη συμμετοχή τους στις εκδηλώσεις. Μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία είδαμε ομάδες νέων στις οποίες στήριζε, ενίσχυε, και βοηθούσε   ο ένας τον άλλον.

Η εμπειρία μέσα από την επαφή με εφήβους από το Κέντρο Πρόληψης όλα τα προηγούμενα χρόνια δεν θα μας έκανε να περιμένουμε και λιγότερα! Όταν δίνεται η ευκαιρία στους εφήβους να εκφραστούν και να δημιουργήσουν με τον τρόπο που τους ταιριάζει και επιλέγουν, μπορούν να κάνουν θαύματα! Εμφανίζουν δεξιότητες όπως υπομονή, συγκέντρωση, αφοσίωση, πίστη, ομαδικότητα, υποχωρητικότητα εκεί που το στερεότυπο που επικρατεί είναι ότι οι έφηβοι είναι γενικά  ανυπόμονοι, διασπαστικοί, επιπόλαιοι, εγωιστές κ.τ.λ Είναι σίγουρο ότι πολλοί από τους γονείς που παρακολούθησαν τις εκδηλώσεις είδαν πλευρές των παιδιών τους που δεν είχαν την ευκαιρία να τις ξαναδούν.

Σημαντικότατος παράγοντας για να συμβούν όλα τα παραπάνω ήταν οι καθηγητές , οι σημαντικοί αυτοί Άλλοι , ενήλικοι υποστηρικτές που δημιούργησαν το πλαίσιο και  έθεσαν τους εαυτούς τους εγγυητές της όλης προσπάθειας των μαθητών. Πόσο σημαντικός είναι αυτός ο ρόλος των καθηγητών! Πόσα εφόδια έδωσαν στους μαθητές τους, πόσες ευκαιρίες να ανακαλύψουν ταλέντα, δυνατότητες, ενδιαφέροντα. Βοήθησαν τους μαθητές τους να αξιοποιήσουν το χρόνο τους δημιουργικά , να εκφραστούν μέσα από τη συλλογικότητα. Πόσο πιο μεγάλη αξία αποκτά η συνεισφορά τους όταν γνωρίζουμε ότι αυτές οι δράσεις διαρκούν καθ’όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους. Πόσο τυχεροί είναι οι μαθητές που έχουν εκπαιδευτικούς διαθέσιμους να αναδείξουν και άλλες ικανότητες τους εκτός των γνωστικών αλλά και πόσο τυχεροί και οι καθηγητές που έχουν τη δυνατότητα να διδάσκουν ζωή και με άλλες μεθόδους!

Σκεπτόμενος κανείς όλα τα παραπάνω αναρωτιέται όμως κανείς τι γίνεται με τα υπόλοιπα παιδιά, με αυτά που δεν θα συμμετάσχουν εύκολα σε δράσεις του σχολείου, μαθητές που για διάφορους λόγους έχουν μπει ή τους έχουν βάλει στο περιθώριο, μαθητές που δεν προσεγγίζονται από τους εκπαιδευτικούς και το σχολείο γενικότερα γιατί «δημιουργούν προβλήματα», μαθητές που δεν έχουν την κατάλληλη στήριξη και ενίσχυση από το οικογενειακό τους περιβάλλον.  Μαθητές τελικά που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη από όλους την ένταξη σε ομάδες με τη μορφή και τα χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν παραπάνω προκειμένου να προλάβουμε την ένταξη σε ομάδες νέων που νιώθουν ή είναι πραγματικά στο περιθώριο . Τι γίνεται με αυτούς τους μαθητές; Ποια είναι η ευθύνη μας απέναντί τους; Ποια η ευθύνη του Σχολείου, του Κέντρου Πρόληψης, του Δήμου, της Αστυνομίας, των συλλόγων, της κοινωνίας και του κάθε ατόμου χωριστά;

Σε μια κοινωνία οικονομικής κρίσης, αναμένοντας μεγαλύτερη αύξηση σε κοινωνικά προβλήματα όπως χρήση ουσιών, ανεργία,  ενδοοικογενειακή βία, ανεργία, παραμέληση παιδιών, ενδοσχολική βία , αύξηση του αριθμού των αστέγων κ.α δεν  μπορούμε να παραμένουμε απλοί παρατηρητές και σαν Πόντιοι Πιλάτοι να «νίπτουμε τας χείρας μας» λέγοντας ότι δεν μπορούμε ή δεν είναι η δουλεία μας να κάνουμε κάτι. Είναι δουλεία όλων μας! Όλων μαζί και του καθενός ξεχωριστά! Είναι καιρός πια  όλοι μαζί να βγούμε από τα γραφεία, τους τίτλους και τις γραφειοκρατίες, να συνεργαστούμε και να εργαστούμε πραγματικά. Να στρέψουμε το βλέμμα σε όλους τους νέους και όχι μόνο σε αυτούς που μας καθρεφτίζουν την καλή μας εικόνα: την καλή μας οικογένεια, παιδεία, κοινωνία. Να στρέψουμε   το βλέμμα και σε αυτούς που μας δείχνουν τα άσχημά μας , τις αδυναμίες μας, τις αδικίες μας, τα λάθη μας. Μόνο τότε θα μπορούμε να ονομαζόμαστε  κοινωνία ίσων ευκαιριών , που δημιουργεί ανθρώπους ελεύθερους και όχι εξαρτημένους γιατί πραγματικά ελεύθερος είναι αυτός που του δίνεται η δυνατότητα να δημιουργήσει, να συμμετάσχει, να εκφραστεί. Αν θέλουμε νέους σκεπτόμενους, , δυναμικούς, συμμέτοχους δραστήριους, χρειάζεται να φροντίσουμε ως άτομα και κοινωνία να τους δώσουμε τη δυνατότητα να ανακαλύψουν και να καλλιεργήσουν αυτές τις ικανότητές τους. Βεβαίως πολλά είναι που λείπουν, πολλά που χρειάζεται να γίνουν για να προχωρήσουμε προς μια τέτοια κατεύθυνση , αξίζει όμως να προσπαθήσουμε!

Το Κέντρο Πρόληψης «ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ» Ν.Γρεβενών καθόλη τη διάρκεια της λειτουργίας του δημιούργησε ομάδες έκφρασης εφήβων μέσω συζήτησης, προβολής ταινίας, δημιουργίας σεναρίου, δραματοποίηση ιστορίας , ραδιοφωνικής εκπομπής κ.α

Από το Σεπτέμβριο θα συνεχίσει την εφαρμογή προγραμμάτων για εφήβους που θα υλοποιηθούν είτε στο Κέντρο Πρόληψης είτε στα σχολεία σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς είτε με οποιοδήποτε φορέα, σύλλογο που ασχολείται με εφήβους  και επιθυμεί την ανάπτυξη συνεργασίας με στόχο την προαγωγή της ψυχικής υγείας των νέων.

Για το Κέντρο Πρόληψης

Θεοφανή Κολονίτσιου

Ψυχολόγος

Επιστημονικά Υπεύθυνη