Συνέντευξη στον Ν. ΧΕΙΛΑ

ΧΩΡΙΣ Ελλάδα Ευρώπη δεν γίνεται.

Την κατηγορηματική αυτή διαβεβαίωση δίνει στο «Βήμα της Κυριακής» ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γκίντο Βεστερβέλε . Η ενωμένη ήπειρός μας, τονίζει, είναι αδιανόητη χωρίς τη χώρα μας- «ένα από τα λίκνα του ευρωπαϊκού πολιτισμού». Πέρα από τη σχεδόν ερωτική εξομολόγησή του προς την Ελλάδα,ο μέχρι πρότινος αντικαγκελάριος και πρόεδρος του συγκυβερνώντος κόμματος των Ελεύθερων Δημοκρατών εκθειάζει την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου και τη «σοφία», όπως λέει, που επέδειξε η πλειοψηφίατης ελληνικής Βουλής ψηφίζοντας το Μεσοπρόθεσμο. Παράλληλα «αδειάζει» τονΑντώνη Σαμαρά και προειδοποιεί ότι η συνέχιση της συσσώρευσης χρεών δεν λύνει αλλά,αντίθετα,επιδεινώνει το πρόβλημα.Το ότι υποστηρίζει και ο ίδιος το γαλλικό σχέδιο μετακύλισης (roll over) των χρεών, που θα αφήσει στο τέλος (λόγω των πανύψηλων επιτοκίων) ακόμη μεγαλύτερα χρέη στην Ελλάδα,ανήκει απλώς σε εκείνες τις κραυγαλέες αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν την πολιτική όχι μόνο του ιδίου αλλά και ολόκληρης της συντηρητικής πολιτικής ελίτ στη Γερμανία.

Κύριε υπουργέ,η απόφαση του ελληνικού Κοινοβουλίου για το Μεσοπρόθεσμο ήταν θετική.Μια καλή ημέρα για την Ελλάδα και την Ευρώπη;

«Καλή ημέρα σε μια δύσκολη κατάσταση. Η θετική απόφαση του Κοινοβουλίου δίνει την ευκαιρία στην ελληνική κυβέρνηση να σταθεροποιήσει την οικονομία της χώρας. Αλλά τώρα, που ξεπεράσαμε το βουνό, αρχίζουν οι δυσκολίες της πεδιάδας. Οι αποφάσεις της Βουλής είναι το ένα, η υλοποίησή τους το άλλο. Και αυτό το δεύτερο είναι που μετράει, αν θέλουμε να ισχυροποιήσουμε το κοινό ευρωπαϊκό σπίτι και ιδιαίτερα την Ελλάδα».

– Σε ποιον βαθμό επηρεάζει σήμερα η ελληνική κρίση τη γενικότερη μοίρα της Ευρώπης;

«Αυτός που διέρχεται σήμερα κρίση δεν είναι το ευρώ, ούτε η Ευρώπη, αλλά η πολιτική των χρεών ορισμένων χωρών-μελών. Το ζητούμενο λοιπόν είναι να σταματήσει αυτή η πολιτική. Και αυτό πρέπει να γίνει με σύνεση. Δεν μπορεί να καταπολεμήσει κανείς το χρέος με νέα χρέη, αλλά μόνο με δημοσιονομική πειθαρχία και μεταρρυθμίσεις. Ενα νόμισμα είναι τόσο ισχυρό όσο και οι οικονομίες των χωρών οι οποίες το εκδίδουν».

– Στην Ελλάδα όμως συνεχίζεται η συσσώρευση χρεών υπό τις οδηγίες της τρόικας…

«Είμαι πολύ στενός φίλος της Ελλάδας. Μια από τις παλαιότερες φίλες μου είναι μια Ελληνίδα, ο καθηγητής στον οποίο έκανα τη διατριβή μου, ο δυστυχώς αποθανών Δημήτρης Τσάτσος, ήταν επίσης Ελληνας. Μου αρέσει η ελληνική κουλτούρα, η Αθήνα, οι άνθρωποί της. Και ακριβώς γι΄ αυτό, λέω ως φίλος προς φίλους, το καλό φάρμακο έχει τις περισσότερες φορές πικρή γεύση. Αλλά μόνο έτσι είναι αποτελεσματικό. Συγχαίρω την ελληνική κυβέρνηση και την πλειοψηφία του ελληνικού Κοινοβουλίου για την τολμηρή μεταρρυθμιστική πολιτική τους και αναμένω ότι θα την υλοποιήσουν».

– Ποια είναι η άποψή σας για την πίεσηπου ασκήθηκε από το εξωτερικό στον Αντώνη Σαμαρά να συναινέσει στο Μεσοπρόθεσμο;

«Αν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις λένε την άποψή τους, αυτό δεν είναι πίεση. Είχαμε δεχθεί μια παράκληση για υποστήριξη και είμαστε πεπεισμένοι ότι μόνο τότε θα μπορέσουμε να ελέγξουμε την κατάσταση στην Ευρώπη, αν ο καθένας εκπληρώσει τα “σπιτικά” του καθήκοντα. Η απόφαση της πλειοψηφίας της ελληνικής Βουλής ήταν, από αυτή την άποψη, σοφή».

– Από την άλλη όμως, γιατί δεν αναγνωρίζετε στον κ. Σαμαρά το δικαίωμα της διαφορετικής γνώμης; Η δυνατότητα της ελεύθερης επιλογής είναι, ως γνωστόν, το θεμέλιο κάθε πολιτικής…

«Του το αναγνωρίζω πλήρως. Αλλά έχω και εγώ το δικαίωμα να μην αποδεχθώ την άποψή του. Από την άλλη, έχω την υποχρέωση, ως γερμανός υπουργός Εξωτερικών, να προειδοποιώ για τους κινδύνους που θα προκύψουν από τυχόν απόρριψη των μεταρρυθμίσεων».

– Η τρόικα έχει επιβάλει στην Ελλάδα μια πολιτική λιτότητας, η οποία,όπως έδειξε ο πρώτος χρόνος εφαρμογής της, πνίγει την οικονομία και δεν επιτρέπει την παραμικρή ανάπτυξη. Τι νόημα έχει να συνεχιστεί μια παρόμοια πολιτική και τα επόμενα τέσσερα χρόνια μέσω του Μεσοπρόθεσμου;

«Με όλο το σεβασμό πρέπει να πω ότι δεν ήταν η Επιτροπή, ή οι κυβερνήσεις στη Γαλλία και τη Γερμανία που δημιούργησαν τα ελληνικά χρέη. Επιπλέον, θεωρώ πολύ επικίνδυνο να πιστεύει κανείς, ότι μπορεί να καταπολεμήσει τη φωτιά με βενζίνη, να περιορίσει δηλαδή τα χρέη του δημιουργώντας διαρκώς καινούρ γ ια. Ο δρόμος για την εξυγίανση της ελληνικής οικονομίας περνά από τη δημοσιονομική σταθεροποίηση, την καλύτερη συγκομιδή των φόρων, και από μεταρρυθμίσεις, όπως η αποκρατικοποίηση. Πάνω σε αυτά θα πρέπει να στηριχθεί η ανάπτυξη και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Το αποτέλεσμα θα είναι η ανάκαμψη της οικονομίας».

– Και ποιος είναι,κατά τη γνώμη σας, ο πρώτος και θεμελιώδης όρος γι αυτό;

«Πάντως όχι κάποια προπετάσματα καπνού, αλλά η αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Αυτή είναι η φιλοσοφία της πλειοψηφίας του ελληνικού κοινοβουλίου και της ελληνικής κυβέρνησης. Και αυτή η φιλοσοφία έχει την πλήρη υποστήριξή μου. Αυτό το λέω παρόλο που δεν βρίσκομαι στην ίδια κομματική οικογένεια με το ΠαΣοΚ». 

– Ωστόσο η αποκρατικοποίηση θα γίνει υπό ιδιαίτερα ασύμφορες συνθήκες, αν ληφθεί υπόψη η κρίσιμη κατάσταση της ελληνικής οικονομίας.Η πίεση για ξεπούλημα σε τιμές πολύ πιο κάτω από τις κανονικές, απ΄ ό,τι συνήθως,θα είναι φοβερή.Πώς συνάδει αυτό προς την αρχή της ορθολογικής διαχείρισης τηςκρατικής περιουσίας, έτσι όπως την απαιτούν καθημερινά για άλλους τομείς η τρόικα και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις;

«Η αποκρατικοποίηση θα πρέπει να γίνει φυσικά με έξυπνο τρόπο- τόσο αναφορικά με τον χρόνο όσο και με τα αντικείμενα που θα πουληθούν. Ωστόσο πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν δείξει ότι αυτό είναι πραγματοποιήσιμο».

– Η κρίση έχει μολύνει ενδιάμεσα και τις ελληνογερμανικές σχέσεις.Οι κόντρες ανάμεσα στα μέσα ενημέρωσης,αλλά και μεταξύ αρκετών πολιτικών των δυο χωρών, κλιμακώνονται συνεχώς.

«Συγχυσμένα πνεύματα υπάρχουν παντού. Οι επιγραφές σε ορισμένα ελληνικά πλακάτ κατά των Γερμανών άφησαν πικρή γεύση. Από αυτό δεν θα μπορούσε όμως να εξάγει κανείς, ότι έτσι σκέφτεται και η πλειοψηφία των Ελλήνων. Αλλά και αντιστρόφως: Ορισμένες υπεροπτικές δηλώσεις γερμανών πολιτικών για την Ελλάδα ήταν εντελώς άτοπες. Περισσότερα δεν θέλω να πω γι αυτό».

– Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει εδώ και αρκετό καιρό έναν πρόεδρο και μια υπουργό Εξωτερικών.Θα μπορούσατε να φαντασθείτε και έναν ευρωπαίο υπουργό Οικονομικών, έτσι όπως τον πρότεινε προσφάτως ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ, ο οποίος θα είχε το κουμάντο στη λύση τόσο σοβαρών προβλημάτων, όπως το ελληνικό;

«Η δύναμη της φαντασίας μου είναι απεριόριστη. Προς το παρόν όμως δεν τίθεται τέτοιο θέμα».

– Υπήρξαν στιγμές τους τελευταίους μήνεςπου σκεφθήκατε τη δυνατότητα αποχώρησηςή αποβολής της Ελλάδας από την ευρωζώνη;

«Μα τι λέτε; Πώς θα μπορούσα να μη θέλω στην Ευρώπη μια από τις κοιτίδες του ευρωπαϊκού πολιτισμού;».

– Ισως λόγω των αδήριτων οικονομικών αναγκαιοτήτων…

«Ούτε κατά διάνοια. Αυτή είναι η μοναδική απάντησή μου».

– Αυτές τις ημέρες είχατε την επίσκεψη υψηλής αντιπροσωπείας από την Κίνα με επικεφαλής τον πρωθυπουργό της Γουέν Ζιαμπάο, με τον οποίοσυμφωνήσατε,μεταξύ άλλων,να γίνουν κινεζικές επενδύσεις στη χώρα σας. Μετά την Ελλάδα και τα Βαλκάνια βάζουν τώρα οι Κινέζοι πόδι και στη Γερμανία;

«Πολλοί Ευρωπαίοι φοβούνται την επιτυχία των Κινέζων. Και λίγοι είναι εκείνοι που αντιλαμβάνονται τις τεράστιες ευκαιρίες που προσφέρει η νέα Κίνα. Αυτή τη στιγμή διαμορφώνεται μια κινεζική μεσαία τάξη που φθάνει σε μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια άτομα. Αυτά τα άτομα θέλουν να αγοράζουν προϊόντα ποιότητας από την Ευρώπη. Ταυτόχρονα επιθυμούν ευρωπαϊκές επενδύσεις, και ιδιαίτερα γερμανικές. Οι δυνατότητες που μας διανοίγονται είναι λοιπόν τεράστιες».

– Η Ευρώπη δεν είναι μόνο η Ελλάδα, και ο κόσμος δεν είναι μόνο η Ευρώπη. Ποια είναι τα άλλα κέντρα βάρους της εξωτερικής πολιτικής σας; Υπάρχει ένα «δόγμα Βεστερβέλε»;

«Η φράση “δόγμα Βεστερβέλε” είναι υπερβολική. Εχω όμως τρεις απαρέγκλιτες αρχές: Η πρώτη είναι ότι η Ευρώπη δεν είναι μόνο το μέλλον της Γερμανίας αλλά και το πάθος της. Ακριβώς την εποχή της παγκοσμιοποίησης δεν μπορεί καμία ευρωπαϊκή χώρα να ανταγωνιστεί από μόνη της τις μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες, όπως την Κίνα. Κάθε επιστροφή στον εθνικισμό, για τον οποίο γίνεται τελευταία πολύς λόγος, έχει σουρεαλιστικό χαρακτήρα. Η δεύτερη είναι η αρχή της ειρήνης. Και η τρίτη, η πίστη στις συμμαχίες μας. Η τελευταία δεν αποκλείει τη συνεργασία με άλλες νευραλγικές περιοχές, πόσω μάλλον που ο κόσμος αλλάζει συνεχώς. Γι΄ αυτό και έχω κάνει μεγάλα ανοίγματα προς μια σειρά σημαντικές χώρες, όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Τουρκία, το Βιετνάμ και η Ινδία. Ομως επαναλαμβάνω, το βασικό μου μέλημα είναι το κοινό ευρωπαϊκό σπίτι. Αν υπάρχει ένα «δόγμα Βεστερβέλε», αυτό είναι η φροντίδα για την Ευρώπη. Εμείς οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, την έχουμε στο αίμα μας».