Όλο και περισσότεροι Ελληνες σπεύδουν να εγγραφούν στην τελευταία χρονιά με χαμηλά δίδακτρα
«Ρεκόρ» εγγραφής ελλήνων φοιτητών αναμένεται να σημειωθεί την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά στα αγγλικά πανεπιστήμια καθώς είναι η τελευταία στην οποία θα ισχύσει το ποσό των 3.000 στερλινών ετησίως για δίδακτρα. «Στην έκθεση των βρετανικών πανεπιστημίων που κάναμε τον προηγούμενο μήνα είχαμε τουλάχιστον 30% αύξηση του ενδιαφέροντος των επισκεπτών» λέει η υπεύθυνη του Τμήματος Εκπαιδευτικών Πληροφοριών του Βρετανικού Συμβουλίου κυρία Κατερίνα Φέγγαρου. Η απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης, που ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών και πρωτοφανή επεισόδια στο Λονδίνο, για την αύξηση των διδάκτρων στα πανεπιστήμια _ γεγονός που οδήγησε τις διοικήσεις τους ως και στον τριπλασιασμό τους _ από την ακαδημαϊκή σεζόν 2012-2013 επίσπευσε το ενδιαφέρον όσων εξέταζαν το ενδεχόμενο σπουδών στο εξωτερικό.
Εφέτος οι Ελληνες που ενδιαφέρονται για σπουδές στη Βρετανία «ρωτούσαν για τις αυξήσεις των διδάκτρων αλλά όχι σε σημείο ανησυχίας» λέει η κυρία Φέγγαρου. «Περισσότερο απ’ ό,τι στο παρελθόν πολλοί επισκέπτες ενδιαφέρονταν για προπτυχιακές σπουδές καθώς ως σήμερα η πλειονότητα των ελλήνων φοιτητών ενδιαφερόταν κυρίως για μεταπτυχιακά» προσθέτει. «Νομίζω ότι στην αύξηση του ενδιαφέροντος συντελεί και η ασάφεια γύρω από τη λειτουργία των ελληνικών πανεπιστημίων, με δεδομένες τις αλλαγές που έχουν εξαγγελθεί».
Και αν η υπεύθυνη του Τμήματος Εκπαιδευτικών Πληροφοριών του Βρετανικού Συμβουλίου δηλώνει αισιόδοξη ότι οι αυξήσεις δεν θα οδηγήσουν σε πτώση τις αφίξεις ελλήνων φοιτητών στην Αγγλία για σπουδές, φοιτητές που ήδη ζουν εκεί εκτιμούν το αντίθετο. «Είμαστε από τις τελευταίες γενιές Ελλήνων της μεσαίας τάξης που μπορούν να αντέξουν το έξοδο των σπουδών στο εξωτερικό» λέει ο Ευθύμιος Δρακόπουλος, φοιτητής στη London School of Economics (LSE). «Με τις αυξήσεις στα δίδακτρα οι προπτυχιακές σπουδές στην Αγγλία είναι πλέον ασύμφορες. Με δεδομένο και το ακριβό κόστος ζωής, θα είναι αδύνατον για κάποιον να καλύψει αυτή τη δαπάνη επί τρία χρόνια. Οικογένειες με δύο παιδιά πιθανώς δεν μπορούν να στείλουν όχι μόνο το δεύτερο αλλά ίσως ούτε και το πρώτο τους παιδί σε αγγλικό πανεπιστήμιο» τονίζει. «Οι αυξήσεις νομίζω ότι θα ανακόψουν το κύμα φοιτητών προς την Αγγλία _ όχι μόνο των Ελλήνων. Εκτιμώ πάντως ότι ούτε οι παροχές ούτε η φήμη ενός πανεπιστημίου δικαιολογούν τόσο υψηλά δίδακτρα. Συνεπώς η εκπαίδευση θα απευθύνεται σε ένα σαφώς μικρότερο κοινό πλέον» καταλήγει.
Δεκαεπτά χιλιάδες Ελληνες σπουδάζουν σήμερα σε βρετανικά πανεπιστήμια και κανείς τους δεν πληρώνει περισσότερες από 3.000 στερλίνες (3.400 ευρώ) ετησίως για δίδακτρα. Από το ακαδημαϊκό έτος 2012-2013 όμως τα δίδακτρα τριπλασιάζονται και φτάνουν τις 9.000 στερλίνες (10.170 ευρώ). Στον αριθμό αυτόν πρέπει να προστεθούν τουλάχιστον 9.000 στερλίνες ετησίως για την πιο λιτή ζωή ενός φοιτητή.
Βρετανία: «Λύση το δάνειο»
Η Αντριάννα Καρρά σπουδάζει Ιατρική στο Imperial College του Λονδίνου. Θεωρεί τον εαυτό της τυχερό γιατί θα ολοκληρώσει τις σπουδές της με τα δίδακτρα με τα οποία ξεκίνησε (3.000 στερλίνες ετησίως). Και πάλι όμως, όπως δηλώνει, οι γονείς της πληρώνουν 24.000 ευρώ ετησίως για τις σπουδές και τη ζωή της. Για τον αδελφό της που σπουδάζει στην Ουαλλία τα δίδακτρα ανέρχονται σε 1.200 στερλίνες ετησίως ενώ το κόστος ζωής περίπου στις 15.000 ευρώ συνολικά. Και για τους δύο οι γονείς τους υπολογίζουν ότι θα επενδύσουν συνολικά περίπου 220.000 ευρώ ώσπου να τελειώσουν τις σπουδές τους. «Στη Σκωτία και στην Ουαλλία είναι φανερό ότι διστάζουν να προχωρήσουν σε αυξήσεις καθώς υπάρχει ο φόβος ότι θα χάσουν πολλούς ευρωπαίους φοιτητές» λέει η Αντριάννα. «Τα δίδακτρα συνήθως επιχορηγούνται από το κράτος, ενώ έχεις επιλογές σχετικά με το κόστος ζωής που θα επιλέξεις. Στην Αγγλία οι φοιτητές μπορούν να πάρουν από την κυβέρνηση φοιτητικό δάνειο και με τα παλιά δίδακτρα οριζόταν ότι θα άρχιζαν να το ξεπληρώνουν όταν ξεκινούσαν να κερδίζουν πάνω από 12.000 στερλίνες ετησίως για τα επόμενα 25 χρόνια και μετά θα διαγραφόταν. Με τα νέα δεδομένα το δάνειο ξεπληρώνεται όταν αρχίζεις να κερδίζεις πάνω από 25.000 στερλίνες τον χρόνο και διαγράφεται στα 20 χρόνια» εξηγεί. «Οι περισσότεροι φοιτητές ξεκινούν έτσι την επαγγελματική τους ζωή με ένα δάνειο τουλάχιστον 50.000 στερλινών το οποίο και ξεπληρώνουν. Η κατάσταση είναι δύσκολη. Αν ξεκινούσα τώρα να σπουδάζω, οι γονείς μου θα πιέζονταν πολύ» λέει η Αντριάννα.
Ολλανδία: «Δεν είναι παντού Αγγλία»
Μια άλλη λύση που επιλέγουν όλο και περισσότεροι Ελληνες είναι οι σπουδές σε αγγλόφωνα πανεπιστήμια αλλά όχι στη Βρετανία. «Δεν είναι παντού Αγγλία» λέει οΘοδωρής Γαλαλούλας, φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Αμστερνταμ. «Τα δίδακτρα είναι 1.700 ευρώ τον χρόνο, πληρώνω 400 ευρώ μηνιαίως για ένα δωμάτιο με κοινόχρηστο μπάνιο, το οποίο μοιράζομαι με ακόμη δέκα άτομα» δηλώνει. «Χρειάζομαι ακόμη 800-900 ευρώ τον μήνα για τα υπόλοιπα έξοδα» προσθέτει. Και πάλι βέβαια το κόστος ανέρχεται στις 13.000 ευρώ ετησίως. «Πρόσφατα διέρρευσε και εδώ μια φήμη για αύξηση των διδάκτρων» δηλώνει. «Υπήρξαν αντιδράσεις και ευτυχώς δεν επιβεβαιώθηκε» συνεχίζει. «Στην Ολλανδία υπάρχουν απρόσμενα πολλοί Ελληνες. Μετά τους Ολλανδούς και τους Κινέζους είμαστε το έθνος με τους περισσότερους εκπροσώπους στα ολλανδικά πανεπιστήμια» καταλήγει.
Τσεχία: «150.000 ευρώ για σπουδές»
«Ο γιος μου σπουδάζει Ιατρική σε αγγλόφωνο πανεπιστήμιο της Τσεχίας. Τα δίδακτρα είναι 12.000 ευρώ τον χρόνο. Χρειαζόμαστε περίπου 1.600 ευρώ τον μήνα για ενοίκιο και διατροφή, άρα σχεδόν 25.000 ευρώ ετησίως. Οταν τελειώσει τις σπουδές του, θα έχουμε δώσει συνολικά 150.000 ευρώ». Ο κ. Κοσμάς Ηλιάδης, χειρουργός σε μεγάλο ελληνικό νοσοκομείο, σπούδασε σε ελληνικό πανεπιστήμιο και μάλιστα δίπλα στην κατοικία του, καθώς, όπως λέει, οι γονείς του δεν μπορούσαν να συντηρήσουν ένα δεύτερο σπίτι. Ο ίδιος σχεδίασε την εκπαιδευτική πορεία των παιδιών του σε μια εποχή με σχεδόν δεδομένη την αφθονία των αγαθών. Βλέπει όμως ότι όλα γύρω του αλλάζουν. Δηλώνει ως πατέρας ότι η «θύελλα» που περνάει αυτή τη στιγμή πάνω από την Αγγλία δεν είναι μακριά από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και φυσικά από την Ελλάδα. «Αυτό που ξέραμε ως σήμερα, όπου το κράτος κάλυπτε τους βασικούς τομείς πρόνοιας όπως η Παιδεία και η Υγεία, έχει πεθάνει» λέει ο κ. Ηλιάδης. Ο ίδιος αντέχει μετά βίας το υπέρογκο ποσό των 150.000 ευρώ που θα πληρώσει για τις σπουδές του γιου του. «Αν και η κόρη μου επιλέξει την Ιατρική, απλά δεν ξέρω τι θα κάνω» λέει.
Γερμανία: Φθηνότερα στο Μόναχο
Χαμηλότερα δίδακτρα αλλά και κόστος ζωής συναντούν οι φοιτητές στη Γερμανία, όπου φοιτούν περίπου 5.500 Ελληνες με μέσο ετήσιο κόστος τις 10.000-11.000 ευρώ. «Νομίζω ότι οι σπουδές εδώ έχουν χάσει πλέον την αίγλη τους και όλο και περισσότεροι Γερμανοί κατευθύνονται σε επαγγελματικές σχολές ή στην εκπαίδευση μέσα σε επιχειρήσεις οι οποίες τους προσφέρουν στη συνέχεια και δουλειά» λέει ο κ. Αλέξανδρος Διαμαντής, έλληνας φοιτητής στην Ακαδημία Μουσικής του Μονάχου. «Π.χ., Γερμανοί παρακολουθούν προγράμματα της αεροπορικής εταιρείας Lufthansa και στη συνέχεια προσλαμβάνονται ως ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας ή σε άλλες σχετικές ειδικότητες» εξηγεί. «Εγώ είμαι στο δεύτερο έτος του μεταπτυχιακού προγράμματος μουσικολογίας για να γίνω μαέστρος» συνεχίζει. «Πολλά κρατίδια χρεώνουν στις προπτυχιακές σπουδές δίδακτρα ύψους περίπου 600 ευρώ το εξάμηνο, ποσό που για τους Γερμανούς θεωρείται υψηλό. Ζω λιτά σε ένα σπίτι με φτηνό ενοίκιο και ξοδεύω περίπου 700 ευρώ τον μήνα. Θεωρώ ότι ένα ποσό 1.000 ευρώ μηνιαίως είναι υπεραρκετό για έναν φοιτητή» αναφέρει ο Αλέξανδρος. Προσθέτει όμως ότι σπουδάζει με υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών. «Αν έπρεπε να πληρώσω μόνος μου, δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να σπουδάσω στο εξωτερικό» καταλήγει.
Γαλλία: «Φωτιά» τα ενοίκια
Στη Γαλλία, όπου φοιτούν περίπου 2.000 Ελληνες, το μέσο ετήσιο κόστος για σπουδές και διαβίωση είναι οι 12.000 ευρώ ετησίως. Η Πόπη Βασιλάκη σπουδάζει Ιστορία στο Παρίσι. «Στη Γαλλία το καλό είναι ότι οι σπουδές στα περισσότερα πανεπιστημιακά ιδρύματα είναι δωρεάν» λέει. «Πρώτο βασικό εμπόδιο όμως αποτελεί το ενοίκιο» δηλώνει. «Πολλοί λόγοι, μέσα σε αυτούς και η αυξημένη ζήτηση, ανεβάζουν τις τιμές στα ύψη. Συνεπώς ένα σπίτι 20 τ.μ. θα κοστίσει τον μήνα από 600 ως 900 ευρώ, ανάλογα με την περιοχή. Η συγκατοίκηση και οι φοιτητικές εστίες είναι μια καλή λύση που μειώνει σημαντικά τα μηνιαία έξοδα. Οσον αφορά το κόστος ζωής, τέλος, είναι και αυτό υψηλότερο. Τα έξοδα στη Γαλλία πράγματι είναι αυξημένα σε σχέση με την Ελλάδα, χωρίς όμως να καθιστούν αδύνατη οικονομικά την εγκατάσταση των φοιτητών εδώ» καταλήγει.
Ελληνες πανεπιστημιακοί στη Βρετανία: «Η μόρφωση πλέον δεν είναι δικαίωμα»
Η Αγγλία δίνει ένα μήνυμα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, λένε πανεπιστημιακοί που εργάζονται σε μεγάλα ιδρύματα της χώρας: η ανώτατη εκπαίδευση δεν είναι πλέον δικαίωμα αλλά προνόμιο. «Η κουλτούρα αλλάζει» λέει στο «Βήμα» η κυρία Μύρια Γεωργίου, ελληνίδα καθηγήτρια στη LSE. «Η μόρφωση πλέον δεν είναι δικαίωμα. Η λογική των κοινωνικών δικαιωμάτων φτάνει στο τέλος της, καθώς το κράτος δηλώνει ότι δεν έχει χρήματα και πετάει το μπαλάκι στα πανεπιστήμια. Θα γίνει η μόρφωση προνόμιο κοινωνικών ελίτ; Ειλικρινά, πάντα θεωρούσα δεδομένο το δικαίωμα των παιδιών μου να πάνε στο Πανεπιστήμιο. Αυτό όμως δεν είναι καθόλου σίγουρο πια» τονίζει χαρακτηριστικά.
Πενήντα βρετανικά πανεπιστήμια αποφάσισαν να μην ανακοινώσουν δημοσίως το ύψος των διδάκτρων τους, ενώ οι αυξήσεις θα ισχύσουν και στα ιδρύματα της Ουαλλίας. Αντίθετα, στη Σκωτία η φοίτηση παραμένει δωρεάν για τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οπως εκτιμάται, το μέσο ύψος διδάκτρων θα κυμαίνεται γύρω στις 9.000 στερλίνες και όχι στις 8.400 στερλίνες που είχε προβλέψει η βρετανική κυβέρνηση, η οποία πάντως δεν βγαίνει καν κερδισμένη, διότι οι περισσότεροι φοιτητές από χώρες-μέλη της ΕΕ παίρνουν άτοκο δάνειο για να σπουδάσουν, το οποίο και ξεπληρώνουν στο κράτος όταν αρχίσουν να εργάζονται.
«Περικόπτοντας τα κονδύλια η κυβέρνηση δεν υπολόγισε ότι τα 3/4 των πανεπιστημίων θα επέβαλλαν τη μέγιστη δυνατή αύξηση» εξηγεί ο κ. Δ. Τζιόβας, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ. «Οι 9.000 στερλίνες όμως δημιουργούν οξύ δημοσιονομικό πρόβλημα γιατί η κυβέρνηση θα πρέπει να καταβάλει όλο το ποσό των διδάκτρων τα πρώτα χρόνια από τον κρατικό προϋπολογισμό μέχρι να αποφοιτήσουν οι φοιτητές και να αρχίσουν να αποπληρώνουν τα δίδακτρα» αναφέρει.
