Τα ράσα δεν κάνουν τον παπά. Ωστόσο πρόσφατα ξέσπασε μίνι θύελλα για τη λύση που προσπαθεί να δώσει η Αρχιεπισκοπή Αθηνών, μετά την απόφαση του υπουργού Εσωτερικών «περί απαγόρευσης των προσλήψεων και ιερέων κατ’ επιταγή της τρόικας». Ο αρχιεπίσκοπος προτίθεται να επιτρέπει περιστασιακά τη χειροτονία ως ιερέων προσώπων που βιοπορίζονται από κάποιο επάγγελμα, εφόσον έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα. Δεν θα υποχρεούνται να εγκαταλείψουν το επάγγελμά τους, ούτε να φορούν τα ράσα στις ώρες εργασίας. Θα κρίνονται κατά περίπτωση και κατ’ οικονομία, όπως συνέβαινε και στο παρελθόν.
«Ζήτημα ανάγκης»
«Η απόφαση της Αρχιεπισκοπής είναι πολύ ορθή. Είναι “ζήτημα ανάγκης” στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε», εκτιμά ο Χαράλαμπος Παπαστάθης, ομότιμος καθηγητής Κανονικού Δικαίου του ΑΠΘ, γ.γ. Θρησκευμάτων επί υπουργίας Αν. Τρίτση. Και αναρωτήθηκε: «Κανείς εργοδότης δεν θα δεχθεί στη δούλεψή του έναν εργαζόμενο με ράσο. Σήμερα στη δημοσιογραφία, στην ιατρική, στη δικηγορία, υπάρχουν κληρικοί που όταν εργάζονται φορούν πολιτικά και όταν ιερουργούν, το ράσο. Στην Τουρκία -που έχει χαρακτήρα κοσμικού κράτους- μόνο στον Πατριάρχη επιτρέπεται να φορά ράσα. Στους υπόλοιπους αρχιερείς και στον κατώτερο κλήρο, το ράσο απαγορεύεται. Ετσι αυτοί, εκτός των ναών κυκλοφορούν με μαύρο κουστούμι, όπως και οι περισσότεροι, στις χώρες της Ε.Ε. και στο εξωτερικό ευρύτερα. Για μένα, ο θόρυβος που ξέσπασε για το ράσο αναδίνει μια εχθρότητα από μερίδα των αρχιερέων προς το πρόσωπο του αρχιεπισκόπου, για τον ήπιο, σοφό και συνετό τρόπο που χειρίζεται τις σχέσεις Εκκλησίας-κράτους. Φαίνεται ότι κάποιοι ξεχνούν τον τρόπο μισθοδοσίας των ιερέων, αλλά και τις προθέσεις κάποιων μελών της κυβέρνησης για τα αποθεματικά της Εκκλησιάς. Ξεχνούν ότι η επομένη Βουλή θα είναι αναθεωρητική και ο νοών νοείτω… όταν με τα νέα δεδομένα, οι εταίροι μας θέλουν τις διατάξεις περί λιτότητας και χρέους να τις περάσουν στο Σύνταγμα.
Είμαι πεπεισμένος πως αν ο αρχιεπίσκοπος ήταν εριστικός, δημαγωγός και δεν πορευόταν με σοφία και πραγματική ειρήνη, η πολιτεία, με τις ανατροπές που κάνει, θα είχε αφαιρέσει πολλά προνόμια από την Εκκλησία και κυρίως στο θέμα της μισθοδοσίας των άγαμων κληρικών».
Από την τοποθέτηση του κ. Παπαστάθη προκύπτει ότι το θέμα έχει και άλλες διαστάσεις (πολιτικές, δημοσιονομικές κ.ά.). Κάποιοι το συνδέουν με «επικοινωνιακές ανάγκες, αποπροσανατολισμού» στη συγκυρία των μέτρων, των ριζικών αλλαγών στις εργασιακές σχέσεις, των απεργιών και των απαιτήσεων της τρόικας.
Αντιπαράθεση
Οι ίδιες πηγές θεωρούν ότι το θέμα προσφέρεται για αντιπαράθεση στους κόλπους της κυβέρνησης (π.χ. της φημολογούμενης παρασκηνιακής κόντρας μεταξύ των κ. Ραγκούση και Παπακωνσταντίνου -ο ένας φέρεται ρεαλιστής στα δημοσιονομικά, ο εταίρος προσηλωμένος αυστηρά στα οικονομοτεχνικά κριτήρια), αλλά και στους κόλπους των ιεραρχών και «περίεργων εκκλησιαστικών κύκλων, που ασκούν υπογείως αντιπολίτευση στον αρχιεπίσκοπο».
Σύμφωνα με πληροφορίες, για τις προσλήψεις 300 δημοσίων υπάλληλων για την Εκκλησία, που προβλέπεται βάσει της αναλογίας 5/1 της τρόικας, έγινε πρόσφατα συζήτηση και στην Ιεραρχία. Εκεί, οι μητροπολίτες Υδρας Εφραίμ και Ιλίου Αθηναγόρας τόνισαν πως δεν θα είχαν πρόβλημα να χειροτονήσουν κληρικό κάποιον που θα ασκούσε παράλληλα επαγγελματική δραστηριότητα συμβατή με το λειτούργημα του ιερέα. Μάλιστα, έδειξαν προθυμία να εξετάσουν στο μέλλον τέτοιες περιπτώσεις εξατομικευμένα και κατ’ οικονομία, όπως και στο παρελθόν.
«Τα ράσα δεν κάνουν τον παπά. Ολα τ’ άλλα είναι παρανόηση, για την οποία η αρχιεπισκοπή έδωσε καταλυτική απάντηση. Οσοι επιμένουν, αφήστε τους να… παρανοούν», δήλωσε στην «Ελευθεροτυπία» ο μητροπολίτης Ζακύνθου.
«Στον αγρότη παπά θα επιβάλεις, όταν πάει με το τρακτέρ του ή όταν θερίζει, να φοράει ράσο; Η απάντηση έρχεται αυτομάτως. Γνωρίζετε ότι υπάρχει πιλότος παπάς; Στη Ζάκυνθο έχω έναν ιερέα επιπλοποιό, τον π. Νικόλαο Κονίδη. Αυτός πώς θα εργαστεί; Με το ράσο; Για να μη δημιουργηθεί σχίσμα, το καλύτερο είναι η ανοχή. Αυτό το έχω πει στην Ιεραρχία. Το υπουργείο είναι πολύ λογικό. Το κράτος να θέλει να ξέρει πόσους ιερείς θα χειροτονήσουμε, για να προγραμματίσει τα έξοδά του».
ΜΑΙΡΗ ΠΙΝΗ
