Η ΛΙΣΤΑ ΤΗΣ ΝΤΡΟΠΗΣ
Την περιβόητη λίστα με τους επίορκους που παρέδωσαν οι υπηρεσίες του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης εδώ και περίπου δύο εβδομάδες αποκαλύπτει το «Εθνος της Κυριακής».
Στην κατάσταση περιλαμβάνονται 2.200 ποινικές διώξεις για σοβαρά αδικήματα που κατηγορούνται ότι διέπραξαν 1.301 υπάλληλοι από το 2007 μέχρι και το 2012.
Πηγές του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης αναφέρουν ότι, σύμφωνα με το πειθαρχικό δίκαιο, οι 1.301 υπάλληλοι με την άσκηση ποινικής δίωξης θα έπρεπε να τεθούν σε αργία λαμβάνοντας το 50% του μισθού τους μέχρι να τελεσιδικήσουν οι αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων. Είναι τέτοιο το χάος που επικρατεί στα θέματα που αφορούν τους επίορκους υπαλλήλους στο Δημόσιο, που ανάγκασε το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης να ξεκινήσει συνεργασία με το υπουργείο Δικαιοσύνης, προκειμένου να κοινοποιούνται στη δημόσια διοίκηση οι αποφάσεις των δικαστηρίων που αφορούν δημοσίους υπαλλήλους που θα έπρεπε να ενεργοποιήσουν αυτόματα τα πειθαρχικά συμβούλια. Οι ποινικές διώξεις κατά δημοσίων υπαλλήλων ήταν εν γνώσει των υπηρεσιών του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, που κοινοποίησε αμέσως τα στοιχεία στο υπ. Διοικητικής Μεταρρύθμισης μόλις του ζητήθηκε.
Το πολυδαίδαλο πειθαρχικό σύστημα που επικρατεί στο Δημόσιο, η άρνηση των δικαστικών λειτουργών να συμμετάσχουν στη σύνθεση των νέων πειθαρχικών, καθώς και η πολυδιάσπαση των ελεγκτικών μηχανισμών επιτείνουν το χάος στην άσκηση της πειθαρχικής ευθύνης. Η επίσπευση της πειθαρχικής διαδικασίας που επιθυμεί η κυβέρνηση θα προέλθει από τον καλύτερο συντονισμό των υπηρεσιών και από έναν επιχειρησιακό σχεδιασμό ο οποίος δεν θα επιτρέπει να επαναληφθούν φαινόμενα όπως να «θάβονται» οι αποφάσεις των δικαστηρίων από τα πειθαρχικά συμβούλια, ή να υπάρχουν αθωωτικές αποφάσεις από τα υπηρεσιακά συμβούλια την ίδια στιγμή που τα δικαστήρια έχουν εκδώσει καταδικαστικές αποφάσεις για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Η ρίζα του κακού
Ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης είχε καταγγείλει στο πρόσφατο παρελθόν ότι τα πειθαρχικά συμβούλια που έχουν ακόμα και σήμερα πλειοψηφία δημοσίων υπαλλήλων στη σύνθεσή τους, παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με το νέο πειθαρχικό δίκαιο που έχει ψηφιστεί από το 2012 θα έπρεπε να είχαν πλειοψηφία δικαστικών, λειτουργούν ως «πλυντήρια» αθωωτικών αποφάσεων για να σώσουν τους συναδέλφους τους από την ποινή της αργίας. Την ίδια στιγμή, χαρακτηριστικό του παράλυτου κράτους είναι ότι αρκετοί υπουργοί μέχρι και πρόσφατα δεν πίεζαν -ως όφειλαν ως πειθαρχικοί προϊστάμενοι των υπηρεσιών που εποπτεύουν- να συγκροτηθούν τα νέα πειθαρχικά, κάνοντας τα «στραβά μάτια» στην ελλιπή λειτουργία των οργάνων που έχουν την ευθύνη της επιβολής κυρώσεων.
Σημαντικό πρόβλημα στην άσκηση πειθαρχικών κυρώσεων εντοπίζεται σε υποθέσεις όπου καταδικάζεται ένας υπάλληλος για αδίκημα χωρίς να αναζητείται και η ευθύνη των ανωτέρων του για πλημμελή έλεγχο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μέχρι πρότινος σύνθεση των πειθαρχικών συμβουλίων με πλειοψηφία δημοσίων υπαλλήλων αποτέλεσε σε αρκετές περιπτώσεις βραχίονα του πελατειακού κράτους, καθώς οι παρεμβάσεις πολιτικών στελεχών σε συνδικαλιστικά στελέχη για την αθώωση «ημετέρων» υπαλλήλων ήταν στην ημερήσια διάταξη.
Το κομφούζιο με τους επίορκους έχει ενταθεί και από την ακατάσχετη αριθμολογία για τους δημοσίους υπαλλήλους που έχουν διαπράξει σοβαρά αδικήματα. Αρχικά η τρόικα ζήτησε να απομακρυνθούν οι 7.000 επίορκοι με μήνυμα που έστειλε από το Ecofin το οποίο πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα. Σύμφωνα με πηγές των δανειστών, ο αριθμός των 7.000 επίορκων είχε παρουσιαστεί από τον αρμόδιο υπουργό Α. Μανιτάκη σε σύσκεψη με στελέχη της τρόικας, ως εκτίμηση για τις υποθέσεις των επίορκων που μπορεί να αναδειχτούν από τον έλεγχο του υπουργείου. Εντύπωση βέβαια προκάλεσε στους δανειστές το γεγονός ότι το υπουργείο έδειχνε αδύναμο να συγκροτήσει τα νέα πειθαρχικά από τον περασμένο Οκτώβριο, οπότε είχαν γίνει οι πρώτες αναφορές στο θέμα. Αυτή την περίοδο, ειδική ομάδα που λειτουργεί στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης ελέγχει την πειθαρχική πορεία των συγκεκριμένων υποθέσεων.
Σύμφωνα με το σχέδιο οι περιπτώσεις υπαλλήλων για τις οποίες έχει ασκηθεί ποινική δίωξη και αφορούν σοβαρά ποινικά αδικήματα θα τίθενται αυτοδίκαια σε αργία με απόφαση του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Πρωταγωνιστικό ρόλο στο «ξεπάγωμα» των πειθαρχικών υποθέσεων αναμένεται να παίξει ο γενικός επιθεωρητής, Λ. Ρακιντζής, σε συνεργασία με το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης.
Τα αδικήματα για τα οποία παραπέμπονται οι 1.301 υπάλληλοι είναι σοβαρά και αφορούν υποθέσεις παράβασης καθήκοντος μέχρι πλαστογραφίες, παθητική δωροδοκία αλλά και ανθρωποκτονίες. Η διαφορά μεταξύ του αριθμού των ποινικών διώξεων που έχουν ασκηθεί και του αριθμού των υπαλλήλων που έχουν κατηγορηθεί οφείλεται στο γεγονός ότι σε αρκετές περιπτώσεις έχουν κατηγορηθεί εργαζόμενοι στον στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα για παραπάνω από ένα αδικήματα. Σύμφωνα με τη λίστα των επίορκων που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, η μεγαλύτερη ομάδα υπαλλήλων στους οποίους έχουν ασκηθεί ποινικές διώξεις αφορά την τοπική αυτοδιοίκηση (δήμοι, νομαρχίες, περιφέρειες και δημοτικές επιχειρήσεις), όπου ο αριθμός των υπαλλήλων που διώκονται από το 2007 μέχρι το 2012 αγγίζει τους 619, που αντιστοιχεί στο 47% των περιπτώσεων. Σωρεία υποθέσεων αφορούν υπαλλήλους πολεοδομιών, ενώ τα σοβαρότερα αδικήματα για τα οποία έχει ασκηθεί ποινική δίωξη σε υπαλλήλους της συγκεκριμένης κατηγορίας αφορούν ληστεία κατά συναυτουργία, καλλιέργεια κάνναβης κατ’ επάγγελμα, υπεξαιρέσεις ποσών άνω των 73.000 ευρώ και κατηγορίες για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση. Σε 9 υποθέσεις έχουν εκδοθεί καταδικαστικές αποφάσεις από τα ποινικά δικαστήρια για ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροήν, παράβαση καθήκοντος και ηθική αυτουργία σε παράβαση καθήκοντος, και απιστία για ζημιά άνω των 150.000 ευρώ.
Ακολουθούν οι 134 υπάλληλοι των νοσοκομείων που τους έχουν ασκηθεί ποινικές διώξεις, εκ των οποίων σχεδόν οι μισοί (62) είναι γιατροί. Η πλειονότητα των υποθέσεων αφορά δωροδοκίες, παράβαση καθήκοντος, ανθρωποκτονία από αμέλεια, καθώς και νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα. Από το σύνολο των 15 υπουργείων καθώς και από τις αποκεντρωμένες κρατικές διοικήσεις ο αριθμός των υπαλλήλων στους οποίους έχουν ασκηθεί ποινικές διώξεις φτάνει τους 283. Ο μεγαλύτερος αριθμός ποινικών διώξεων έχει ασκηθεί σε 128 εφοριακούς, τελωνειακούς καθώς και υπάλληλους του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Οι κατηγορίες για τις οποίες ασκήθηκαν διώξεις σε υπαλλήλους του υπουργείου Οικονομικών αφορούν υποθέσεις εκβιασμών, παθητικής δωροδοκίας 73.000-150.000 ευρώ, μέχρι και κυκλοφορία παραχαραγμένων νομισμάτων. Δύο υπάλληλοι του ΣΔΟΕ έχουν κατηγορηθεί για παραβίαση εχεμύθειας.
Στο υπουργείο Παιδείας έχουν καταγραφεί 67 περιπτώσεις επίορκων, εκ των οποίων οι 56 αφορούν εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Καθηγητής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης παραπέμφθηκε στη Δικαιοσύνη για προμήθεια, κατοχή και διανομή υλικού παιδικής πορνογραφίας, ενώ τρεις συνάδελφοί του κατηγορούνται για κατοχή και χρήση ναρκωτικών.
Σε πρόσφατη υπόθεση του 2012 έχει κατηγορηθεί δάσκαλος για συμμετοχή σε ληστεία, ενώ δύο συνάδελφοί του για κατάχρηση ανηλίκων για ασέλγεια κατά συρροήν. Από τα υπουργεία καταγράφονται 9 περιπτώσεις επίορκων υπαλλήλων στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, 17 στο υπουργείο Ανάπτυξης, 19 στο υπουργείο Δικαιοσύνης, 3 στο υπουργείο Εσωτερικών, 9 στο υπουργείο Μεταφορών, 5 στο υπουργείο Πολιτισμού και 3 στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Στα ασφαλιστικά ταμεία (ΙΚΑ, ΙΚΑ-ΤΕΑΜ, ΟΠΑΔ, ΟΑΕΕ) έχουν πραγματοποιηθεί ποινικές διώξεις σε 66 υπαλλήλους οι οποίοι κατηγορούνται κυρίως για παράβαση καθήκοντος κατ’ εξακολούθηση.
Τρεις υπάλληλοι του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας έχουν παραπεμφθεί για απιστία περί την υπηρεσία που αφορά ποσό πάνω από 176.000 ευρώ για υπόθεση που έχει διαπιστωθεί το 2008.
