Μην τον ψάξουμε μακριά μας. Υπάρχει κάπου μες στη συγγένειά μας, στην οικογένειά μας,
πολύ πιθανόν στη δουλειά μας, ανάμεσα στους γιατρούς μας, στα δημόσια πρόσωπα,στον επιστημονικό γενικά χώρο, αλλά και στους απλούς ανθρώπους.Άθεος είναι αυτός που αρνιέται την ύπαρξη του Θεού μέχρι αυτόν που δεν πιστεύει στη θεανδρική προσωπικότητα του Κυρίου, στην Ανάστασή Του, και που αμφισβητεί και την αποστολή της Εκκλησίας. Για το δεύτερο χρησιμοποιείται συνήθως ο χαρακτηρισμός ”άπιστος”.Κυρίως ο άθεος προέρχεται από τον κόσμο των διανοουμένων, που σπούδασαν ή εντρύφησαν σε συγγράμματα άλλων αθέων, ή και που πίστεψαν ότι είναι γνώστες των πάντων. Πρόκειται κατά τη γνώμη μας για ανθρώπους με ελλιπή ή μονομερή παιδεία, γιατί η ημιμάθεια γεννά τέτοια καύχηση κι έχει και ανάλογα θύματα. Έτσι ο Θεός γι΄αυτούς – άγνωστος πέρα για πέρα – τούς είναι περιττός. Τους φαίνεται πολύ μικρό και λίγο να καταδέχονται να πιστεύουν σ΄ό,τι λένε οι ”παπάδες”. Έχουν προκατάληψη γι΄αυτούς και αλίμονο αν πέσει στην αντίληψή τους και κάποιο παράπτωμά τους. Ταμπουρώνονται τότε πίσω απ΄αυτό και βρίσκουν ένα λόγο παραπάνω να σταθεροποιούνται στην απιστία τους.Πολλοί απ΄αυτούς με άρθρα, με βιβλία, με συζητήσεις, υπεροπτικά και αλαζονικά, γίνονται πολέμιοι του Θεού και της Εκκλησίας και προσπαθούν να ελκύσουν και άλλους στο χώρο αυτό. Εδώ εντάσσονται και άνθρωποι της τέχνης, που ή με την πέννα τους ή με το θέατρο δημιουργούν και προβάλλουν βρώμικα σενάρια ιδιαίτερα για το πρόσωπο του Χριστού. Και τούτο ή γιατί έχουν εμπάθεια και κακία εναντίον Του – άδικα βέβαια – ή κρίνουν ”εξ ιδίων τα αλλότρια”. Πιθανόν να ζουν οι ίδιοι σ΄ένα βούρκο και δε μπορούν να διανοηθούν άνθρωπο καθαρό, εμμονή που φτάνει μέχρι το πρόσωπο του αναμάρτητου Κυρίου μας.Αυτοί όλοι συνήθως είναι φανατικοί στις αντιλήψεις τους και έχουν ελευθεριότητα στον τρόπο ζωής τους, η οποία συγκρούεται με πολλούς ηθικούς κανόνες του Ευαγγελίου. Δεν ξέρουμε αν για όλους τους ισχύει και το ”χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται ”.Και η ερευνητική επιστημονική σκέψη σκοντάφτει πάνω στο Θεό. Κι όσοι απ΄αυτούς τους επιστήμονες έχουν ταπεινή καρδιά και καλοπροαίρετο πνεύμα υποκλίνονται μπροστά στην αριστοτεχνία της Δημιουργίας, στην αρμονία και στην νομοτέλεια των όντων και μαζί με τον προφητάνακτα Δαβίδ αναφωνούν ”ως εμεγαλύνθη τα έργα Σου, Κύριε, πάντα εν σοφία εποίησας ”.Όσοι επίσης απ΄αυτούς έτυχαν και μιας παιδείας θρησκευτικής απ΄το σπίτι τους ή το σχολείο, έχουν ολοκληρωμένη πίστη στο Χριστό και Τον ομολογούν στα διάφορα συνέδρια ή όπου αλλού. Δεν έχουμε τη δυνατότητα τώρα να αναφερθούμε σε τέτοιες προσωπικότητες.Ωστόσο και στο χώρο αυτό της επιστημονικής έρευνας άνθρωποι με έπαρση και υλιστικό πνεύμα, με το οποίο μεγάλωσαν ή επειδή ενήλικες δέχτηκαν την επίδραση άθεων ιδεολογικών ρευμάτων, περνούν στο στρατόπεδο των αρνητών του Θεού.Κομμάτι αυτής της κατηγορίας είναι και όσοι πιστεύουν μόνο σ΄ό,τι βλέπουν με τις αισθήσεις. Έτσι το Θεό δεν Τον είδαν πουθενά, άρα δεν υπάρχει! Αλλά και οι ορθολογιστές αποκλείουν το Θεό απ΄τη ζωή τους. Πιστεύουν μόνο σ΄ό,τι υπαγορεύει και εγκρίνει το λογικό τους. Ο νους τους είναι δυνατός και δυναμικός και του έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη.Γι΄αυτούς εκφράζεται χαρακτηριστικά ο Άγγλος συγγραφέας Γ.Τσέστερτον: ” Ο ποιητής ζητά να βάλει το κεφάλι του στους ουρανούς. Ο ορθολογιστής είναι αυτός που ζητά να βάλει τους ουρανούς στο κεφάλι του”. Και φυσικά ”είναι το δικό του κεφάλι που σκάει”, κατά τον ίδιο.Αγνοούν όμως οι μεν στηριζόμενοι μόνο στις αισθήσεις ότι αυτά τα αισθητήρια όργανα είναι μόνο για τον υλικό κόσμο, οι δε ορθολογιστές ότι ο ανθρώπινος νους είναι πεπερασμένος. Για τον υπεραισθητό κόσμο λειτουργούν άλλες αισθήσεις.Τέτοιος ήταν περίπου ο άθεος άνθρωπος του 19ου αιώνα, ιδιαίτερα στη Δύση, όπου οι διάφορες εφευρέσεις, αλλά και τα άτακτα δρώμενα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας συνέβαλαν πολύ σ΄αυτό. Καθυστερημένα κάπως ήρθε κι εδώ στη χώρα μας αυτού του είδους η αθε’ι’α από πολιτικά κυρίως κόμματα και όχι μόνο.Άλλος τώρα τύπος αθέου είναι αυτός που θέλησε κατ΄αρχήν να πιστέψει, αλλά βλέποντας τον κόσμο της γης μόνο από μια πλευρά, κλονίστηκε από την αδικία που επικρατεί. Από πεσσιμισμό και υπερευαισθησία του χαρακτήρα του, ίσως και τραυματικές εμπειρίες που του άφησαν στην ψυχή διάφορες δοκιμασίες, πέρασε στα όρια δυσπιστίας και απιστίας αμφισβηστώντας την πατρότητα και την πρόνοια του Θεού. Πέτρωσε η καρδιά του και αποδέχεται ότι υπάρχει μόνο μια ανωτέρα δύναμη, ενώ ζει διαρκώς με μια αμφιβολία, η οποία απ΄τη φύση της τσακίζει τον καθένα μας, όταν τη φιλοξενεί.Εκτός απ΄αυτόν υπάρχει και ο τύπος αθέου, που δεν τον ταλαιπώρησαν ποτέ ή ελάχιστα μεταφυσικές αναζητήσεις. Θεό του έχει το χρήμα και τη δόξα. Τον ενδιαφέρει πώς ν΄αποκτήσει περισσότερα, πώς να τον αποθεώσει ο κόσμος και πώς να περάσει τη ζωή του στη γη όσο πιο τρυφηλά μπορεί. Σύνθημά του ” φάγωμεν, πίωμεν. Αύριο γαρ αποθνήσκομεν ”.Είναι τρομερά εξωστρεφής χαρακτήρας. Η ηθική του είναι ανάλογη. Τον χαρακτηρίζουν δε οι πολλές κοινωνικές σχέσεις και η άστατη συνήθως προσωπική ζωή. Έχει ίσως και στιγμές εχεφροσύνης, που αναρωτιέται για το σκοπό της ζωής του, αλλά για πολύ λίγο. Έτσι αποφεύγει ή και περιφρονεί και τους ανθρώπους της Εκκλησίας που θα του Τον θυμίσουν. Σε ναό δε δεν πατά, παρά μόνο στις μεγάλες γιορτές από εθιμοτυπία και παράδοση.Άλλη περίπτωση αθέου είναι εκείνου που πιστεύει ότι το παν είναι να είσαι καλός άνθρωπος κατά τα κριτήρια του κόσμου. Είναι αυτός που κάνει ευεργεσίες, είναι φιλάνθρωπος, αποδέχεται κάποιον απόμακρο απ΄ τη ζωή του Θεό και έχει χαλαρή ηθική γενικά.Κάποτε τέτοιοι άνθρωποι συναντούν το Θεό, συγκινούνται από το Χριστό και βρίσκουν και τη σωτηρία της ψυχής τους. Συμβαίνει αυτό σε όσους, εκτός από τη φυσική καλοσύνη που έχουν, υπολογίζουν και τη φωνή της συνείδησής τους, που είναι ο άγραφος νόμος του Θεού στα βάθη της υπάρξεως όλων των ανθρώπων.Κατηγορία αθέων είναι και αυτών που είναι σαρκολάτρες. Ο Θεός τους είναι το sex κι αλλάζουν τους ή τις συντρόφους όπως το καθημερινό τους ένδυμα. Αυτούς δεν τους συμφέρει να υπάρχει ο Θεός. Αν Τον πιστέψουν, θα χρειαστεί να βάλουν φραγμό σ΄αυτό τους το ένστικτο. Γι΄αυτό ακυρώνουν την ύπαρξη του Θεού, για να μην τους είναι εμπόδιο.Είναι κι άλλοι που δηλώνουν αθε’ι’α. Οι φιλοπρόοδοι. Κι επειδή θεωρούν την υπόθεση ”Θεός ” αναχρονισμό και την Εκκλησία Του κιβωτό αποστεωμένων αντιλήψεων, τη διαγράφουν απ΄τη ζωή τους. Το πόσο την αδικούν βέβαια είναι άλλο θέμα.Τελευταίους άθεους αναφέρουμε όσους κατέληξαν αρνητές του Θεού, επειδή σκανδαλίστηκαν από κακέκτυπα του Χριστιανισμού.Άπιστοι – ας χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον όρο τώρα – είναι κι όσοι δηλώνουμε χριστιανοί και μάλιστα ορθόδοξοι, ενώ η ζωή μας δεν έχει καμιά σχέση με τα παραγγέλματα του Κυρίου.Εννοείται ότι όλες αυτές οι κατηγορίες αθέων στον Ελλαδικό χώρο είναι ανθρώπων που βγήκαν απ΄την κολυμβήθρα της ορθόδοξης Εκκλησίας.Τελειώνοντας τώρα μ΄όλες αυτές κι έχοντας υπόψη ότι η ζωή μας δεν τελειώνει στον τάφο, όσο κι αν δε θέλουμε να το πιστέψουμε κι όσο κι αν ορισμένους δεν μας συμφέρει, μπορούμε να πούμε ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι αυτοκατάκριτοι. Καταδίκασαν από μόνοι τον εαυτό τους μακριά από το Θεό κι αυτή είναι η ίδια η τιμωρία τους. Δεν άφησαν το πνεύμα τους να γευθεί τη χρηστότητα του Κυρίου και τη γλυκύτητα της παρουσίας Του στην ψυχή τους.Έτσι στην εποχή μας, που η αμφιβολία και η αβεβαιότητα δημιουργούν πνευματική ξηρασία και οδηγούν στην απόγνωση, δεν υπάρχει,νομίζουμε, χειρότερη ορφάνια από το να μείνει ο άνθρωπος χωρίς πίστη στο Θεό.Ο Θεός όμως δεν αφήνει αμάρτυρο τον εαυτό Του και σ΄αυτούς όσο ζουν. Τους επισκέπτεται και με ”ράβδο σιδηρά ”, δοκιμασίες δηλ. και θλίψεις, αλλά και μ΄ευλογίες και χαρίσματα. Κι ορισμένοι απ΄αυτούς βρίσκουν το δρόμο της επιστροφής και από πολέμιοι γίνονται θερμοί υποστηρικτές του ονόματός Του και της αγάπης Του. Είναι αυτοί που η καρδιά τους αντέδρασε στην υπεροψία του νου και ήταν ανήσυχη στο ερώτημα: κι αν μία τοις χιλίοις υπάρχει Θεός και μέλλουσα κρίση;Εδώ αναφέρουμε και το εξής. Ρώτησαν κάποιον άθεο: ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος στη ζωή σου; Κι αυτός απάντησε: το ότι ίσως να υπάρχει ο Θεός.Έχοντας όλα αυτά υπόψη, ας ευχηθούμε όσοι γευτήκαμε το Φως πρώτα να μένουμε σταθεροί οι ίδιοι στην πίστη και ύστερα να δίνει μετάνοια και επιστροφή ο Θεός και στους αρνητές Του, οι οποίοι δεν έχουν σκεφθεί ότι είναι σκληρό να κλωτσά κανείς στα καρφιά, γιατί ο ίδιος μόνο θα πονέσει. Όσο για το Θεό Αυτός ”θέλει πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν” ( Ά Τιμ.2,4 ).

Ζιώγα Κατερίνα
Εκπαιδευτικός