Χωρίς την απαραίτητη πλειοψηφία για να ισχύσει από τις επόμενες εκλογές, όπως αναμένονταν, ολοκληρώθηκε μετά τα μεσάνυχτα, η ψηφοφορία για την απλή αναλογική.
Υπέρ της απλής αναλογικής ψήφισαν 179 βουλευτές, κατά ψήφισαν 83, παρών δήλωσαν 19. Η Χρυσή Αυγή είχε αποχωρήσει.
Αναλυτικά:
Αρθρο 1 (ψήφος στα 17)
- Ναι: 180
- Οχι: 81
- Παρών: 20
Αρθρο 2 (απλή αναλογική)
- Ναι: 179
- Οχι: 83
- Παρών: 19
Αρθρο 3 (όριο εισόδου στη Βουλή 3%)
- Ναι: 163
- Οχι: 101
- Παρών: 17
Αρθρο 4(Ισχύς διατάξεων από επόμενες εκλογές με πλειοψηφία 2/3)
- Ναι: 179
- Οχι: 86
- Παρών: 16
Αρθρο 5
- Ναι: 179
- Οχι: 86
- Παρών: 16
Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε επί της αρχής από ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, Ενωση Κεντρώων, καταψηφίστηκε από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι, το ΚΚΕ δήλωσε «παρών» ενώ η Χρυσή Αυγή απείχε της ψηφοφορίας.
Οι διαφοροποιήσεις
Αίσθηση προκάλεσε η διαφοροποίηση από τον ΣΥΡΙΖΑ του βουλευτή του κόμματος (από τους Οικολόγους Πράσινους) Γιάννη Δημαρά.
Ο κ. Δημαράς ψήφισε «παρών» στο άρθρο 3 του εκλογικού νόμου που διατηρεί το πλαφόν εισόδου στη Βουλή στο 3%.
Ο Σταύρος Θεοδωράκης είχε δώσει «γραμμή» στους βουλευτές του Ποταμιού, για κατά συνείδηση ψήφο στα άρθρα του νομοσχεδίου. Ετσι «παρών» στο άρθρο 2 για την απλή αναλογική ψήφισαν ο Γρηγόρης Ψαριανός, ο Σπύρος Δανέλης και ο Σπύρος Λυκούδης. Παρών στο άρθρο 1 το οποίο αφορά την ψήφο στα 17 ψήφισε ο Γιώργος Αμυράς. Τέλος, παρών στο άρθρο 1 και το άρθρο 3 (κατώφλι εισόδου 3%) ψήφισε ο μουσουλμάνος βουλευτής Ιλχάν Αχμέτ.
Από τους ανεξάρτητους βουλευτές, ο Στάθης Παναγούλης ψήφισε παρών στο άρθρο 2, στο άρθρο 1 ναι και στα υπόλοιπα όχι.
Ο Νίκος Νικολόπουλος ψήφισε σε όλα τα άρθρα ναι, ο Λεωνίδας Γρηγοράκος παρών στο 1 και στα υπόλοιπα όχι, όπως επίσης και ο Χάρης Θεοχάρης.
Η συζήτηση διεξήχθη σε υψηλότατους τόνους με τον Πρωθυπουργό και τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να ανταλλάσσουν βαρύτατες κατηγορίες.
Σχεδόν σύσσωμα τα κόμματα της αντιπολίτευσης διαπίστωσαν ότι η κυβέρνηση υφίσταται βαριά πολιτική ήττα και κατηγόρησαν ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ότι επιδιώκουν για μικροκομματικές σκοπιμότητες να αλλάξουν τον εκλογικό νόμο. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μάλιστα, επικαλούμενος την φράση του προέδρου της Βουλής Νίκου Βούτση σε τηλεοπτική του συνέντευξη προ δύο εβδομάδων, ότι δεν υπάρχουν ευπρόσδεκτες και μη ψήφοι, κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι αναζήτησε τις ψήφους της Χρυσής Αυγής.
Η φράση αυτή προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις από πλευράς του κυβερνώντος κόμματος. Ο Ν. Βούτσης πήρε το λόγο και υποστήριξε ότι μεταφέρθηκε ελλιπώς η φράση του από «παπαγαλάκια δημοσιογραφικής αλητείας» και κάλεσε τον κ. Μητσοτάκη να ανακαλέσει.
Τσίπρας: Αποστασία, Μπαλτάκος και τηλεοπτικές άδειες
Ανεβαίνοντας στο βήμα, ο Πρωθυπουργός απάντησε στον πρόεδρο της ΝΔ πως «η παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε και δεν έχει Μπαλτάκους που συνομιλούν κρυφά με την Χρυση Αυγή για να κρατηθούν στην εξουσία». Ενώ ταυτόχρονα υποστήριξε απευθυνόμενος στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι «δεν ψάχνουμε για αποστασίες, και η παράταξή σας γνωρίζει από αποστασίες». Υποστήριξε δε, απευθυνόμενος στον Κυριάκο Μητσοτάκη ότι «μέρος της ακραίας συμπεριφοράς σας ίσως να οφείλεται στη μεγάλη νευρικότητα που δείχνουν αυτές τις μέρες αυτοί οι κύκλοι» αφήνοντας υπαινιγμούς για τις τηλεοπτικές άδειες.
Ο Πρωθυπουργός κατηγόρησε τη Νέα Δημοκρατία ότι έστησε συκοφαντία, με τη συνδρομή μέσων ενημέρωσης, ώστε να δημιουργηθεί το κλίμα ότι «δήθεν η αριστερά ψάχνει να βρει συνεργάτες στο χώρο της Χρυσής Αυγής».
«Πέσατε σε ένα ατόπημα, το οποίο δεν είχατε την ευθιξία να διορθώσετε» είπε προς τον πρόεδρο της ΝΔ ο Αλέξης Τσίπρας θυμίζοντας πως στην προηγουμένη αναμέτρηση για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τον Σταύρο Δήμα, υπήρχαν δύο πρώην βουλευτές της Χρυσής Αυγής που ψήφισαν υπέρ. «Η παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει Μπαλτάκους, ούτε είχε για να συνεννοούνται με τη Χρυσή Αυγή, για να κρατηθούν στην εξουσία» είπε χαρακτηριστικά.
Υποστήριξε πως «εμείς όταν φέραμε ένα πάγιο αίτημα της αριστεράς για την αλλαγή του εκλογικού νόμου, ποτέ δεν συνομιλήσαμε και απευθυνθήκαμε στη ΧΑ». Τουναντίον, όπως είπε, απευθύνθηκε «σε εκείνες τις δυνάμεις που υπεραμύνονταν για την αλλαγή, ήξερα τις διαφορές, αλλά αυτό δεν με εμπόδισε» για να συνεχίσει: «Δεν θα αναφερθώ στις αποστασίες που -εσείς, κύριε Μητσοτάκη, ξέρετε- ξέρει η ΝΔ».
«Μας κατηγορούν ως καιροσκόπους, ενώ φέρνουμε την απλή αναλογική προς ψήφιση, τρία χρόνια πριν τις επόμενες εκλογές» είπε ο πρωθυπουργός υποστηρίζοντας ότι «κλείνει ένας μεγάλος πολιτικός κύκλος που είχε τα στοιχεία του δικομματισμού».
Αναφερόμενος στη Νέα Δημοκρατία, δήλωσε ότι «καμία από τις δημοσκοπήσεις σας δίνει δυναμική να υπερβείτε τα ποσοστά που φέρατε στις δύο προηγούμενες εκλογικές διαδικασίες».
«Οι ίδιες δημοσκοπήσεις που σας δείχνουν πρώτους, έδιναν νίκη του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα και επικράτησή σας τον Σεπτέμβριο» συμπλήρωσε ο πρωθυπουργός και επισήμανε: «Ελπίζετε ότι θα έρθει η εποχή του δικομματισμού».
«Πρωθυπουργός δεν μπορείτε να γίνετε κύριε Μητσοτάκη, επειδή σας αγάπησαν οι χρεοκοπημένοι εκδότες, η κυρία Γεννηματά και ο κ. Θεοδωράκης. Θα γίνετε αν σας αγαπήσει ο λαός κύριε Μητσοτάκη» δήλωσε ο πρωθυπουργός.
Ο Αλ. Τσίπρας, χαρακτήρισε ως «σημαντική ημέρα» την ψήφιση του εκλογικού νόμου γιατί όπως είπε «πρώτη φορά εκλογικός νόμος κατατίθεται με ευθύνη της κυβερνητικής πλειοψηφίας και βρίσκεται πέρα από σκοπιμότητες που η κυβερνητική πλειοψηφία προσδοκά». Οπως είπε «παρά τα προσκόμματα και τις αντιδράσεις του κατεστημένου προχωρά η πρωτοβουλία για νομιμότητα στο τηλεοπτικό τοπίο, που θα γίνει παρά τις αντιδράσεις».
Ο Πρωθυπουργός είπε ακόμη πως η ψήφος στα 17 αποτελεί κίνητρο για τους νέους και τις νέες να μην ενδώσουν στην αποπολιτικοποίηση, αλλά να βγουν μπροστά παίρνοντας την ζωή τους στα χέρια τους.
«Καταθέτουμε ένα νόμο που στερεί απ’ την πλειοψηφία το δικαίωμα να λειτουργεί βάσει της χαμένης ψήφου, αλλά στηρίζεται στην ισοτιμία της. Τιμάμε τους αγώνες του λαού μας, κάνοντας πράξη το εμβληματικό αίτημα Δημοκρατίας και λαϊκής κυριαρχίας: την απλή αναλογική. H απλή αναλογική ικανοποιεί το σύγχρονο αίτημα της κοινωνικής πλειοψηφίας, για εξορθολογισμό και ανανέωση του πολιτικού συστήματος» συμπλήρωσε. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, «η μεταρρύθμισή μας θα απελευθερώσει την κοινωνία από τη διαφθορά και το πολιτικό σύστημα από την εξάρτηση με την οικονομική ολιγαρχία». Επιτέθηκε μάλιστα στον πρόεδρο της ΝΔ, λέγοντας: «Λέτε συνεχώς για μεταρρυθμίσεις. Η μόνη μεταρρύθμιση που ξέρετε να κάνετε, κύριε Μητσοτάκη, είναι να απολύετε δημοσίους υπαλλήλους».
Για αναθεώρηση του Συντάγματος
Ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για μια νέα, ουσιαστική αναθεώρηση του Συντάγματος, καλώντας τον κ. Μητσοτάκη να συζητήσουν για το άνοιγμα κάποιων κεφαλαίων, ωστόσο υπογράμμισε ότι η αλλαγή του εκλογικού νόμου είναι προϋπόθεση. «Θα ανοίξουν άρθρα του Συντάγματος για αναθεώρηση, για τα οποία δεν συμφωνούμε, εφόσον υπερψηφιστεί με 200 ψήφους η απλή αναλογική» προσέθεσε.
Κλείνοντας την ομιλία του ο Αλέξης Τσίπρας χρησιμοποίησε μια φράση του Ανδρέα Παπανδρέου εκφράζοντας την ελπίδα ότι στις επόμενες εκλογές ο ελληνικός λαός θα βάλει το παλαιό πολιτικό σύστημα «στο χρονοντούλαπο της ιστορίας».
Μητσοτάκης: Οδεύετε σε βαριά ήττα
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκος Μητσοτάκης κατηγόρησε ευθέως τον κυβερνητικό συνασπισμό ότι έψαξε ψήφους από τη Χρυσή Αυγή για να περάσει με 200 ψήφους και να ισχύσει από τις επόμενες εκλογές. Οπως επίσης κατηγόρησε την κυβέρνηση για μικροκομματικές μεθοδεύσεις, σχέδιο ακυβερνησίας και πολιτικό αμοραλισμό.
«Οδεύετε σε μια βαριά ήττα στις επόμενες εκλογές και γι’ αυτό προσπαθείτε να στερήσετε την εξουσία από τη ΝΔ» είπε ο κ. Μητσοτάκης και προσέθεσε: «Θέλουνε ακυβερνησία και παίζουν παιχνίδια με τους θεσμούς επειδή ξέρουν ότι όποτε κι αν γίνουν εκλογές θα ηττηθούν κατά κράτος, και προσπαθούν να διατηρήσουν την πρόσβαση στην εξουσία ακόμη και από θέση μειοψηφίας».
Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε «τρεις αλήθειες» για το θέμα του μπόνους υποστηρίζοντας πρώτον ότι η κατανομή των εδρών δεν είναι σχεδόν ποτέ 50 σε αριθμό αλλά λιγότερες, δεύτερον ότι όσες φορές εφαρμόσθηκε στην Ελλάδα (έδωσε παράδειγμα την εποχή του Μεσοπολέμου) έδωσε ακυβερνησία στην χώρα και τρίτον ότι με το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα ο σχηματισμός κυβέρνησης θα ήταν αδύνατος, δίνοντας ως παράδειγμα τις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι η μονή λύση διακυβέρνησης θα ήταν ο συνασπισμός ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ «με αξιωματική αντιπολίτευση τη Χρύση Αυγή».
«Απλή αναλογική σημαίνει ακυβερνησία, η ΝΔ ήταν υπέρ της ενισχυμένης αναλογικής, θέλουμε ένα σύστημα που να εξασφαλίζει και την κυβερνησιμότητα. Πότε η ΝΔ δεν άλλαξε τον εκλογικό νόμο για να ικανοποιήσουν κομματικά οφέλη» σημείωσε και ανέφερε έναν προς έναν τους αρχηγούς του κόμματος – από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή μέχρι τον Αντώνη Σαμαρά – οι οποίοι δεν έκρυψαν ποτέ ότι ήθελαν την κυβερνησιμότητα και επέλεξαν ενισχυμένη αναλογική.
Ο κ. Μητσοτάκης επίσης υποστήριξε ότι οι κινήσεις της κυβέρνησης εντάσσονται σε ένα σχέδιο «αποπροσανατολισμού», καθώς όπως είπε -αναφερόμενος στα λόγια του πρωθυπουργού- ο ΣΥΡΙΖΑ πιστεύει στο αξίωμα «μεγάλη αναταραχή, υπέροχη κατάσταση».
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης τόνισε πως εκλογικός νόμος δεν θα ισχύσει, «γιατί θα βρει απέναντι μία συμμαχία πολιτικών δυνάμεων που θα ακυρώσουν στο σχέδιο για ακυβερνησία στην επόμενη Βουλή».
Συνεχίζοντας ανέφερε: «Χρειαζόμαστε αλήθεια και εμπιστοσύνη, ηγεσία, σχέδιο και όραμα, για να αφήσουμε πίσω την κρίση και το μνημόνιο, πρέπει να αφήσουμε πίσω τις παθογένειες και να δώσουμε ελπίδα και προοπτική, η εξουσία δεν είναι αυτοσκοπός, είναι μέσο για να πετύχουμε τους στόχους».
«Τι Φίλης, τι Κουρουμπλής, τι Κουτσόγιωργας»
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε επίσης σε παλαιότερο κείμενο του υπουργού Παιδείας, Νίκου Φίλη για τους εκλογικούς νόμους, το 2014, όπου υποστήριζε μια φράση του Μένιου Κουτσόγιωργα «Θα χάσουμε εμείς, αλλά δεν θα κερδίσουν οι άλλοι». Για να πει δηκτικά ο πρόεδρος της ΝΔ υπό τα χειροκροτήματα των βουλευτών του: «Τι Φίλης, Τι Κουρουμπλής, Τι Κουτσόγιωργας!».
«Η χώρα δεν χρειάζεται απλή αναλογική, αλλά απλή λογική» κατέληξε ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και πρόσθεσε «χρειαζόμαστε σταθερότητα και όχι ακυβερνησία, προγραμματικές συμφωνίες και όχι καιροσκοπικά παζάρια, αυτά χρειάζεται η Ελλάδα, αυτά επιθυμούν οι Έλληνες και η Νέα Δημοκρατία εγγυάται ότι η Ελλάδα σύντομα θα ξαναβρεί τον δρόμο της».
Φώφη: Ψάξτε αλλού για θηράματα
Με άκρως ειρωνικούς τόνους αναφέρθηκε η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά στον Πρωθυπουργό για τον εκλογικό νόμο.
«Δεν έχετε πια ερωτική σχέση με τον λαό. Αυτό δεν λέγεται έρωτας, αποπλάνηση ήταν. Φέρνετε την απλή αναλογική ως αριστερό φερετζέ στις δεξιές πολιτικές που εφαρμόζετε» δήλωσε η επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης από το βήμα της Βουλής κατά τη συζήτηση για τον εκλογικό νόμο, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι «τα έκανε μαντάρα».
«Παίζετε με την απλή αναλογική επειδή φοβάστε την απλή λογική που λέει ότι δεν μπορείτε. Ο λαός βιώνει κάθε μέρα ύφεση, ανεργία, επιδρομή φόρων, κομμένες συντάξεις και κατάργηση του ΕΚΑΣ. Και την ίδια στιγμή έχουμε κόφτη» δήλωσε η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.
«Θα μιλούσατε για απλή αναλογική αν οι δημοσκοπήσεις σάς έδειχναν πρώτο κόμμα; Ούτε κατά διάνοια!» ανέφερε.
Η Φώφη Γεννηματά κάλεσε την κυβέρνηση «να μην αναζητεί συνενόχους για τα τερτίπια της». «Ψάξτε αλλού για θηράματα στις παγίδες σας», δήλωσε από το βήμα της Βουλής και σημείωσε ότι η κυβέρνησή της με την πολιτική της «διευκολύνει τη Δεξιά παλινόρθωση».
«Μόνο μια κυβέρνηση εθνικής συνεννόησης μπορεί να βγάλει τη χώρα από την κρίση. Ούτε ο κ. Τσίπρας ούτε ο κ. Μητσοτάκης μόνοι τους μπορούν να βγάλουν τη χώρα από τα μνημόνια»δήλωσε και σημείωσε πως η κυβέρνηση «αδιαφορεί προκλητικά για την ψήφο των ομογενών».
«Ας μη κοιτούν προς τα εμάς όσοι ψάχνουν είτε άλλοθι και δεκανίκια είτε “πρόθυμους και χρήσιμους ηλιθίους”», κατέληξε η κ. Γεννηματά.
Θεοδωράκης: «Ηττηθήκατε»
«Ηττηθήκατε» είπε ο Σταύρος Θεοδωράκης προς την κυβέρνηση για τον εκλογικό νόμο.
Οπως είπε στην ομιλία του ο επικεφαλής του Ποταμιού απευθυνόμενος στα κυβερνητικά έδρανα «Το σχέδιό σας δε γκρεμίστηκε από τη Χρυσή Αυγή. Γκρεμίστηκε από τη δική μας σταθερή στάση. Ακόμα κι αν δεν είχε εγκαταλείψει το στρατόπεδο του “ναι” η Χρυσή Αυγή, το αποτέλεσμα θα ήταν 197 ΝΑΙ- 103 “όχι”. Ηττηθήκατε!».
Ο επικεφαλής του Ποταμιού αποκάλυψε ότι τον Ιούλιο του 2015 κατά τη διάρκεια του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών ο κ. Τσίπρας έδωσε δύο διαβεβαιώσεις: Ότι δεν θα αιφνιδιάσει με εκλογές και ότι σε κάθε περίπτωση πριν τις εκλογές θα συζητήσει με τα άλλα κόμματα για τον εκλογικό νόμο. «Τη συνέχεια την ξέρετε. Ο κ.Τσίπρας προκηρύσσει εκλογές ένα μήνα μετά, χωρίς καμία συνεννόηση και χωρίς να δεχτεί καμία κουβέντα για αλλαγή του εκλογικού νόμου και μείωση του μπόνους» κατέληξε.
Ο Σταύρος Θεοδωράκης αναφέρθηκε και στην άτυπη προθεσμία που έδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ στο Ποτάμι για να «αλλάξει» γνώμη και να ψηφίσει τον εκλογικό νόμο. «Το βράδυ της Τετάρτης σχεδόν μεσάνυχτα – πήραμε ένα μήνυμα. Αποστολέας ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο τίτλος ήταν αμήχανος «ΣΗΜΕΙΩΜΑ εκλογικός νόμος» αλλά το περιεχόμενο είχε ενδιαφέρον. Ήταν ένα κάλεσμα να ανατρέψουμε το παλιό σύστημα για να μπορέσει – κάποια στιγμή η χώρα να πάει σε κυβερνήσεις προοδευτικής συνεργασίας μέσα από προγραμματικές συμφωνίες. Μας έδινε και διορία 24 ώρες να το σκεφθούμε και να απαντήσουμε. Η προθεσμία εκπνέει σε λίγο» είπε ο Στ. Θεοδωράκης. Για να παρατηρήσει πως είναι παράξενο ότι ένα «αριστερό κόμμα» το οποίο από την πρώτη μέρα κυβερνά σε συνεργασία με ένα «ακραίο συντηρητικό κόμμα» ανακάλυψε ξαφνικά την αξία των «κυβερνήσεων προοδευτικής συνεργασίας».
