Ο «χάρτης των ανοικτών κατστημάτων όλες τις Κυριακές σε 10 πόλεις της Ελλάδας. Τα κοινωνικά μέτωπα, οι αντιδράσεις, τα υπέρ, τα κατά. Τί ισχύει στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ποτέ ή… πάντα την Κυριακή; Κι εάν ούτε «ποτέ», ούτε «πάντα», υπάρχει λογική, μέση και αυτονόητη οδός στην Ελλάδα του 2014;
Η μοναδική βεβαιότητα, επί του παρόντος, είναι ότι από σήμερα, Κυριακή 13 Ιουλίου, στην Ελλάδα έχουμε νέα… ζώνη εμπολέμου: Την πιλοτική λειτουργία των καταστημάτων όλες τις Κυριακές του χρόνου σε 10 περιοχές. Και, πλην θεαματικού απροόπτου, από τον επόμενο Μάρτιο θα έχουμε πλήρη απελευθέρωση – άνευ «πιλοτικής» – με δικαίωμα για ανοιχτά καταστήματα όλες τις Κυριακές του χρόνου, σε όλες τις περιοχές της χώρες. Τούτο επιτάσσει το ΔΝΤ, οι «μνημονιακές» υποχρεώσεις της χώρας, αλλά – κυρίως – η πρακτική που έχει εφαρμοστεί και επιτύχει, εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία, στην συντριπτική πλειοψηφία της υπόλοιπης Ευρώπης.
Εως τότε, πάντως, οι εν Ελλάδι οιωνοί δείχνουν ένταση: Η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων έχει καλέσει σήμερα, στις 11 το πρωί, τους εργαζομένους σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας στον πεζόδρομο της Ερμού, οι Συνομοσπονδίες των Εμπόρων και Επαγγελματοβιοτεχνών έχουν καλέσει τα μέλη τους να μην δουλέψουν, οι μικρομεσαίοι έμποροι προσφεύγουν στο ΣτΕ ζητώντας ακύρωση της απόφασης της κυβέρνησης και, παραπλεύρως, προκύπτει και μίνι… ιερός πόλεμος: Ο Μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος, με μια οξύτατη επιστολή του, τάσσεται κατά της λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές καταγγέλλοντας «τη λυσσαλέα πίεση των καταχθονίων δυνάμεων που μάχονται κατά της Ορθοδοξίας και του Γένους μας».
Οι εργαζόμενοι συγκεντρώνονται σε τρία σημεία, Ερμού στο ύψος του Συντάγματος, Ερμού και Ευαγγελιστρίας και Ερμού στο ύψος της Καπνικαρέας.
Ο «χάρτης» των κοινωνικών αντιδράσεων
Βασικό επιχείρημα των διαφωνούντων – εμπόρων και εργαζομένων – στην ελεύθερη λειτουργία των καταστημάτων όλες τις Κυριακές είναι ότι «θα εξαφανιστούν οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του εμπορίου, οι οποίες αποτελούν το 95% και απασχολούν πάνω από το 80% των εργαζομένων».
Στον αντίποδα, οι υποστηρικτές της απελευθέρωσης αντιτείνουν κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί στην υπόλοιπη Ευρώπη, ότι τα ανοιχτά μαγαζιά τις Κυριακές δίνουν περισσότερο χρόνο στο καταναλωτικό κοινό και τονώνουν την ζήτηση και ότι, εν κατακλείδει, το διεθνές προηγούμενο δείχνει πως η επιβίωση και ανάπτυξη των μικρών και μεσαίων εμπορικών επιχειρήσεων είναι συνάρτηση πολύ περισσότερων παραγόντων – με κύριους αυτούς της ποιότητας, των τιμών, του λεγόμενου value for money, της εξειδίκευσης και, σε μεγάλο βαθμό, της ιδιαίτερης σχέσης αξιοπιστίας έναντι του πελάτη.
Ο «χάρτης» των ανοικτών καταστημάτων στην Ελλάδα
Και οι δύο αυτές «σχολές», πάντως, θα κριθούν από σήμερα – πιλοτικά έστω – στην πράξη: Σε δέκα περιοχές της Ελλάδας, ανάμεσά τους το ιστορικό κέντρο Αθήνας και Θεσσαλονίκης, τα μαγαζιά θα είναι στο εξής ανοιχτά όλες τις Κυριακές του χρόνου.
Στην Αθήνα
Η «ζώνη» των ανοικτών καταστημάτων τις Κυριακές στην Αθήνα προσδιορίζεται στο λεγόμενο ιστορικό κέντρο.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε ανοιχτά καταστήματα σε μια περιοχής που ξεκινά από την Ερμού και το Κολωνάκι και φθάνει μέχρι τη λεωφόρο Συγγρού, το Κουκάκι, την περιοχή Φιλοπάππου, τα Πετράλωνα και ακόμη το Μεταξουργείο, την Ομόνοια, την Πατησίων και τα Εξάρχεια.
Το ιστορικό κέντρο της Αθήνας περικλείεται από τις οδούς: Κωνσταντινουπόλεως, Ελευσινίων, Δεληγιάννη, Αγίου Κωνσταντίνου, Νικηφόρου, Σατωβριάνδου, 28ης Οκτωβρίου (Πατησίων), Μετσόβου, Καλλιδρομίου, Ασκληπιού, Χερσώνος, Σίνα, Ακαδημίας, Κανάρη, Πλατεία Φιλικής Εταιρείας, Καψάλη, Ηροδότου, Ρηγίλλης, Ησιόδου, Βασ. Κωνσταντίνου, Ευφορίωνος, Θράσωνος, Αρχιμήδους, Δικαιάρχου, Τριβωνιανού, Μάρκου Μουσούρου, Αρδηττού, Αθ. Διάκου, Συγγρού, Χατζηχρήστου, Καβαλώτη, Προπυλαίων, Θηραμένους, Μουσών, Παναιτωλίου, Πινότση, Φιλοπάππου, Αρακυνθού, Απόλλωνος, Μελιταίων, Παλληναίων, Δημοφώντος, Θριασίων, Τριών Ιεραρχών, Πλατείας Αφαίας, Περσεφόνης και Δεκελαίων.
Στη Θεσσαλονίκη
Ανοιχτά τις Κυριακές θα είναι τα ακαταστήματα και στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, συμπεριλαμβανομένης και της Τσιμισκή.
Δηλαδή, σε όλη την περιοχή που ορίζεται από το λιμάνι (παλαιό τμήμα), την παλαιά παραλία (α΄προβλήτα έως Λευκό Πύργο), την οδό Π. Μελά που καταλήγει στο ιερό της Αγίας Σοφίας, την οδό Στ. Τάττη και τμήμα των οδών Σωκράτους, Χριστοπούλου, Φιλίππου και Αγίας Σοφίας μέχρι την οδό Κασσάνδρου και το Διοικητήριο, την οδό Καραολή Δημητρίου, την Πλατεία Βαρδαρίου και τα δυτικά τείχη μέχρι το φρούριο του Βαρδαρίου και το λιμάνι.
Στην υπόλοιπη Ελλάδα
Πέραν της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, η πιλοτική ζώνη των ανοικτών καταστημάτων τις Κυριακές, περιλαμβάνει τον Δήμο Ραφήνας – Πικερμίου, την Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής, τον Δήμο Μυκόνου, τον Δήμο Θήρας (Σαντορίνη), τον Δήμο Ερμούπολης Σύρου, Δήμο Κω και τον Δήμο Ρόδου.
Ο «χάρτης» των ανοιχτών καταστημάτων στην Ευρώπη
Επί της ουσίας, αυτό που δοκιμάζεται από σήμερα στην Ελλάδα, είναι το καθεστώς που – σε ίδια ή παραπλήσια μορφή – εφαρμόζεται ήδη εδώ και χρόνια σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Αναλυτικά, το καθεστώς που ισχύει σήμερα στην Ευρώπη είναι το εξής:
Γερμανία: Έως το 2005 απαγορευόταν πλήρως η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές. Από τότε η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές διαφέρει από περιοχή σε περιοχή και ορίζεται από το εκάστοτε τοπικό κανονιστικό πλαίσιο.
Γαλλία: Έως το 2008 η λειτουργία των καταστημάτων επιτρεπόταν για περιορισμένο αριθμό Κυριακών. Από το 2009 κι έπειτα εξαλείφθηκαν πλήρως οι περιορισμοί στις μεγάλες πόλεις και στους τουριστικούς προορισμούς.
Ιταλία: Έως το 2005 η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές διέφερε από περιοχή σε περιοχή και οριζόταν από το εκάστοτε τοπικό κανονιστικό πλαίσιο. Στη συνέχεια εξαλείφθηκαν πλήρως οι περιορισμοί στις μεγάλες πόλεις και στους τουριστικούς προορισμούς.
Ισπανία: Κανένας περιορισμός στη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.
Ολλανδία: Λειτουργία των καταστημάτων για περιορισμένο αριθμό Κυριακών.
Κύπρος: Κανένας περιορισμός στη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές στις μεγάλες πόλεις και στους τουριστικούς προορισμούς.
Αυστρία: Τα καταστήματα απαγορεύεται να λειτουργούν τις Κυριακές.
Βέλγιο: Λειτουργία των καταστημάτων για περιορισμένο αριθμό Κυριακών.
Εσθονία: Κανένας περιορισμός στη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.
Φινλανδία: Έως το 2009 τα καταστήματα επιτρεπόταν να λειτουργούν για περιορισμένο αριθμό Κυριακών. Εκτοτε τα μεγάλα εμπορικά καταστήματα επιτρέπεται να λειτουργούν για περιορισμένο αριθμό ωρών.
Ιρλανδία: Κανένας περιορισμός στη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.
Λετονία: Κανένας περιορισμός στη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.
Λουξεμβούργο:Λειτουργία των μεγάλων καταστημάτων τις Κυριακές για περιορισμένο αριθμό ωρών.
Μάλτα: Κανένας περιορισμός λειτουργίας καταστημάτων τις Κυριακές στις μεγάλες πόλεις και στους τουριστικούς προορισμούς.
Πορτογαλία: Λειτουργία των μεγάλων καταστημάτων τις Κυριακές για περιορισμένο αριθμό ωρών.
Σλοβακία: Κανένας περιορισμός στη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.
Σλοβενία: Κανένας περιορισμός στη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.
Βρετανία: Λειτουργία των μεγάλων εμπορικών καταστημάτων για περιορισμένο αριθμό ωρών.
Δανία: Έως το 2005 απαγορευόταν πλήρως η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές. Εκτοτε το καθεστώς διαφέρει από περιοχή σε περιοχή και ορίζεται σε τοπικό επίπεδο.
Νορβηγία: Καθολική απαγόρευση λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές.
