Στις 28 Ιουλίου 2012, η Αναπ. Καθηγήτρια Ευαγγελία Τσουκαλά, επιστημονικώς υπεύθυνη των παλαιοντολογικών ερευνών και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Μηλιάς Γρεβενών, εργαζόταν στο χώρο του Μουσείου πάνω στον προσδιορισμό νέων απολιθωμένων οστών και δοντιών από την περιοχή της Μηλιάς.
Αμέσως ξεχώρισε ένα δείγμα, μήκους 4-5 εκατοστών. Αυτό το μικροσκοπικό απολίθωμα είχε παραδοθεί στο Μουσείο το 2009 από τον κ. Θωμά Τζημόπουλο, ο οποίος το είχε ανακαλύψει στη θέση Μηλιά 9. Η αναγνώριση του δείγματος δεν ήταν εύκολη υπόθεση.
Ο Ντικ Μολ, επιστημονικός συνεργάτης του Μουσείου της Μηλιάς κατάφερε, μέσα σε μεγάλο ενθουσιασμό, να προσδιορίσει το δείγμα. Αυτό το μικρό απολίθωμα ήταν ένας νεογιλός χαυλιόδοντας από ένα νεογέννητο μαστόδοντα, του είδους Mammut borsoni, ο οποίος πέθανε περίπου 2 μήνες μετά τη γέννησή του. Σύμφωνα με τον Ν. Μολ, αυτή είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται ένα τέτοιο μοναδικό απολίθωμα από ένα τόσο νεαρό μαστόδοντα.
Το νέο αυτό δείγμα θα ρίξει άπλετο φως στη μελέτη της ανάπτυξης και του τρόπου ζωής των μαστόδοντων, οι οποίοι ζούσαν πριν από τρία εκατομμύρια χρόνια στην περιοχή. Και οι δύο επιστήμονες, η Ε. Τσουκαλά από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Γεωλογίας και ο Ν. Μολ από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Ρότερνταμ, είναι ενθουσιασμένοι με την ανακάλυψη. Αμέσως μετά τον προσδιορισμό, έγινε η φωτογράφηση από τον Wilrie van Logchem, μέλους του Mammuthus Club International.
Η Δήμητρα Λαμπρέτσα, καλλιτέχνης από τα Γρεβενά, η οποία συνεργάζεται με την παλαιοντολογική ομάδα της Μηλιάς, δημιούργησε την αναπαράσταση ενός θηλυκού Mammut borsoni μαζί με το μικρό του. Το μοναδικό αυτό εύρημα είναι καταγεγραμμένο στο αρχείο του μουσείου με τον κωδικό MIL 1885 και βρίσκεται ήδη σε έκθεση στο Μουσείο της Μηλιάς, δίπλα στους μεγαλύτερους χαυλιόδοντες που βρέθηκαν στον κόσμο και που ανακαλύφθηκαν το 1997 (μήκους 4.39 μ.) και το 2007 (μήκους 5.02 μ.) .
Σύμφωνα με την Ε. Τσουκαλά και τον Ν. Μολ, το απολίθωμα είναι πολύ σημαντικό για την επιστημονική κοινότητα και πρόκειται να παρουσιάσουν τα νέα δεδομένα τον επόμενο χρόνο, το Μάιο του 2013, στο Διεθνές Συνέδριο για τα Μαμούθ και τους συγγενείς τους, στο Anchorage, στην Αλάσκα.
Φωτο 1: Ο νεογιλός χαυλιόδοντας του μωρού μαστόδοντα Mammut borsoni στη συλλογή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Μηλιάς.
Φωτο 2: Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν για σύγκριση έναν ολόκληρο νεογιλό χαυλιόδοντα τριχωτού μαμούθ που βρέθηκε στη Γερμανία πριν από λίγα χρόνια.
Φωτο 3: Καλλιτεχνική απεικόνιση μιας μητέρας με το μικρό της μαστόδοντα Mammut borsoni από τη ζωγράφο Δήμητρα Λαμπρέτσα.
